VAGALUME, ARDORA, ANDOLIÑA
(Andoliña venres 28 abril)
Seguindo o fío de onte, tamén se fixo en galego o concurso sobre a palabra máis fermosa e diso quedamos en falar hoxe. Foi iniciativa do escritor Francisco Castro desde a súa bitácora “A canción do náufrago”. Houbo máis de cen propostas e quero recoller algunhas ben fermosas: aloumiño, andoriña, ledicia, chorima, brétema, caluga, bufarda, folerpa, axóuxere, escaravello, poalla, solpor, luscofusco, donicela, bolboreta, améndoa, vichelocrego, gorentar, fiúncho, mainiño, borboriño, pardal, costro, lóstrego, etc. Nos blogs galegos está vivo este debate (tamén no meu) e un amigo fisterrán mándame estas xoias do mundo do mar: ardora, rompente, marusía, ronsel, vogar.
Pero a gañadora foi “vagalume”, ese bechiño (Lampyris noctícula) que disque lle brilla o cu, sobre todo á femia, en medio da escuridade da noite. Si, merecía gañar. E ademais ten unha ampla gama de sinónimos de beleza non menor. Escoiten: lucecú, luceiro, lucerna, corcoño, coroceiro, ferriño, vella do caldo, verme da noite...
E moi preto do vagalume, compartindo a súa levidade e a súa fugacidade, está a miña querida “andoliña” que recollera nos vellos tomos verde do seu dicionario don Eladio Rodríguez González. (Ilustración: unha das deliciosas mariñas de Urbano Lugrís, o noso gran artista e fillo de Manuel Lugrís Freire).