SEIS MESES DESPOIS, UNHA LEMBRANZA
Hoxe cúmprense seis meses da morte do meu pai. Naquela noitiña collín un taxi cos meus irmáns Fiz e Oscar e a miña tía Olga e fomos cara a cidade da Coruña: poucas horas despois vímolo morrer no hospital que leva o nome do poeta Abente Lago, perto do monumento a Sir John Moore onde fican os inmortais versos de Rosalía. Tiña 74 anos e todo foi moi rápido: non pensabamos que o seu deterioro fose xa irreversíbel e en poucos días despediuse do mundo, en silencio, sen molestar demasiado. Desde aquela data non deixei de pensar un só día nel e nas lembranzas comúns que compartimos: teño del moito da súa carga xenética e creo que algunhas cousas máis...
Daquela eu non tiña aínda blog: púxeno a navegar tres meses despois. Como vos considero amigos e amigas a todos os que estades do outro lado desta pantalla, quixen facer pública esta lembranza: aínda que o meu blog segue un ton máis cultural e de debate, de cando en vez podo permitirme un pequeno espazo íntimo, creo. Para iso recupero unha foto de mediados dos 90, onde o meu pai está falando co poeta Manuel Outeiriño, nun dos Encontros de Escritores Ourensáns que faciamos no Liceo o Clube Alexandre Bóveda (foto de Eduardo Núñez). Tamén reproduzo o artigo que lle dediquei poucos días despois no Galicia Hoxe e un anaco dunha carta que enviei daquela a moitos amigos e amigas, agradecendo os seus sentimentos de pésame, na que falo tamén doutras cousas da súa personalidade.
NAQUELAS MAÑANCIÑAS FRÍAS… (Andoliña 8 decembro 2005)
Lembrei varias veces, nestes días, aquelas mañanciñas de inverno, ben frías pero aboiando xa o sol moi de vagariño, camiñando polas laxes xeadas da cidade antiga ata a Capela do Santo Cristo da Catedral. Velaí o neno que eu fun fascinado pola riqueza dos ouros, os pampos dos altares, as facianas misteriosas das Sibilas, a vizosidade case natural dese recuncho sacro. No centro o Cristo lexendario sostido por monumentais anxos que tanto asustaba ao neno Eduardo. Ao noso arredor un concerto magnífico de voces, os amigos da Coral de Ruada e a figura egrexia e xigantesca de Otero Pedrayo, nas primeiras filas da dereita, coma unha estatua de Buciños en pedra do país. Ás veces deixábanme subir ao lugar máis alto da Capela, ao carón do mestre Vide, fillo, que alí tocaba o órgano. Desde alí soaban máis harmoniosas as voces nosas e a liturxia en galego do oficiante, quizais aquel Bruno tan serio ou o poeta Santorum. Non, eu non tiña medo. O neno que eu fun, dez ou once anos, entraba no Santo Cristo da man do meu pai e do meu irmán maior. Ao saír da misa falabamos cos amigos, Guitián, Anxo Martínez, Vide, tantos outros… De volta para casa mercabamos uns saborosos churros quentes na rúa dos Fornos…
(Fragmentos dunha carta daqueles días...)
Quero aproveitar a inmediatez dos novos medios tecnolóxicos para darvos as grazas a todos e todas os que me acompañastes nestes días trala defunción do meu pai, ben coa vosa presenza en Armariz (por certo, ben fermosas son aquelas terras, non si?), ben a través de telegramas e correos electrónicos.O meu pai foi un home bo, tolerante, xeneroso, solidario, sabédelo ben todos os que o coñecestes. Era casi imposíbel escoitalo falar mal de ninguén e as súas palabras preferidas eran “ese mozo é un fenómeno”, “é unha persoa grande, magnífica”, etc., e nesas expresións referíase a moitos de vós que o tratastes a fondo durante estes anos. Aínda vivindo na Coruña, cando a memoria empezaba a flaquear, preguntaba a cotío por moitas destas persoas e gardou sempre indelébel o seu anaquel de fidelidades. Adicou toda a súa vida e os seus esforzos á educación dos seus seis fillos e á causa do amor á cultura galega e a este país. Sen reclamar nunca ningún protagonismo. Sen pedir nunca ningunha compensación. Militou no nacionalismo, seguindo aos seus dous fillos maiores neste caso, e foi, ao seu xeito, un home libre: non era doado naqueles tempos, para un pequeno empresario dunha cidade provinciana como Ourense, militar no BNPG (logo no BNG) e na UPG, desde logo non había moitas persoas da súa idade e extracción social na militancia activa. Pero el non tiña prexuízos a este respecto: lémbroo agora tirado polo chan, encadeado diante do Goberno Civil de Ourense, “contra a Constitución imperialista e colonial”, aló polo 78: non lle importaba moito o qué dirán cando estaba seguro das súas conviccións ideolóxicas. Nese espírito de liberdade, tolerancia e amor á Terra fomos educados os seus fillos: non hai mellor herdanza que esa. Eu estou seguro que se sentiría moi agradecido polo que sucedeu nestes días, pola compaña de tantos amigos, pola lembranza de tantos outros. Gustaríanlle de seguro as palabras emocionantes que lle adicou, na nosa lingua, o meu compañeiro Xurxo Gómez (o crego que oficiou, eu nin sabía que iría ata Armariz), ao carón dos versos de Antón Tovar e de Gerardo Diego. El foi crente hai moitos anos, na súa mocidade e primeira madureza (ía aos Milagres andando, pola noite), despois fíxose agnóstico, creo, pero agradecería a humanidade daquelas palabras.