Libertad de idioma, de ANTÓN BAAMONDE, EL PAÍS 27/10/2008

Dicho esto ¿son liberales las propuestas de los que abogan por la así llamada libertad lingüística? Y es que en España, según afirma la Constitución, existe el derecho, pero también el deber, de conocer el castellano. Es de suponer que esa cláusula se le ocurrió a alguien que, precisamente, temía por la salud que el castellano podría tener en las nuevas condiciones que estrenaba España después de muerto Franco. Si en efecto los que abogan por la libertad lingüística fuesen efectivamente liberales deberían impugnar la Constitución dado que obliga al conocimiento del castellano. Pero no es la libertad lo que parece llevarles a plantear sus exigencias, sino el deseo de plasmar la supremacía del castellano.
En realidad, sería posible no sólo que hubiese padres que quisieran que sus hijos aprendan únicamente en castellano, eusquera, catalán o gallego, sino en algunos de los muchos idiomas que los nuevos inmigrantes traen de sus tierras. Sería pensable que no hubiese una norma que regulase esas situaciones, dando por hecho que la realidad tendería a facilitar la comunicación y la integración entre diversas comunidades. Así sucede, de hecho, en algunos países. Entiendo que la defensa de esta posición sería más propia de liberales. Estos incluso podrían llevar más allá sus puntos de vista, hasta las fronteras del anarquismo -que a veces coincide con las del fundamentalismo religioso- y pensar que el estado no tiene derecho a educar a los propios hijos.(...)

o artigo completo

Rosalía viva
Marcos Valcárcel
LA REGIÓN 27-10-2008

A obra de Rosalía de Castro segue plenamente viva a 123 anos da súa morte física. Viva nas xentes populares que adoptaron como propios os seus versos e viva na chea de estudos e traducións que dende outras culturas se achegan á poeta do Sar. Viva tamén grazas a institucións como a Fundación Rosalía de Castro que hai uns días presentaba en Compostela o terceiro número da ‘Revista de Estudos Rosalianos’ en edición preparada por Helena Villar e Fernando Pazos.Paga a pena rexistrar algúns dos seus traballos e todos son de interese. Varios deles ocúpanse de aspectos biográficos ou da recepción da súa obra. Por exemplo, Alonso Montero, que dirixe a revista, estuda a presenza rosaliana nos epistolarios cruzados entre Ramón Piñeiro, Luís Pimentel e Alberto Machado da Rosa. Sobre as primeiras novas arredor de ‘El Codio’ (1864), obra perdida da nosa autora, esculca co seu rigor habitual Victoria A. Ruiz de Ojeda.

Raíces populares. Xosé Luís Axeitos fai unha espléndida crónica de como se celebrou en Madrid, en 1958, o centenario do casamento de Murguía e Rosalía e Anxo Angueira demostra de novo que coñece como ninguén as fortes raíces populares da autora dos ‘Cantares Gallegos’. Rosalía de Castro corta, modifica e reorienta os cantares populares en función dos seus intereses poéticos, como ben amosa Anxo Angueira no seu traballo na ‘Revista de estudos rosalianos’: ademais resposta a imaxe degradante de Galicia que transmitiran autores españois como Góngora. E nos versos máis orixinais de ‘Cantares’, di Angueira, está tamén a cerna da súa mensaxe radical e feminista: velaí ‘Miña santiña/ miña santasa’, entre outros.

Lugares da memoria. Novidosa é tamén a achega de Afonso Becerra á esculca da dramaturxia en potencia dos poemas rosalianos, enfrontando os versos de ‘Cantan os galos pra o día’ co ‘Romeo e Xulieta’ de Shakespeare. Lidia Fontoira estuda a presenza da autora no ‘Almanaque de Galicia’ de Soto y Freire e María do Cebreiro resitúa o poema a sir John Moore na construción do que os historiadores chaman lugares da memoria.Todo o volume é de máximo proveito. Fernando Pazos e Miro Villar relacionan a palabra poética rosaliana con Ramón Cabanillas e Antón Zapata. E, finalmente, María Xosé Queizán, Xesús Rábade e Anxo Tarrío estudan ‘A xustiza pola man’, ese poema maxistral e gran monumento da lírica rebelde europea de todo o século XIX.

(Na fotografía, dona Gala Murguía na homenaxe a Rosalía que se citou, Madrid 1958, acompañada de Xosé Fernández Ferreiro e de ‘Ben-Cho-Shey’).

francisco fernández rei O Membro MÁIS NOVO dá real academia galega «Prefiro que vos políticos falen mal ou galego a que non ou falen»
Pensa que dicir que ou castelán corre perigo en Galicia é unha falacia;

di que a Academia ten que ser a máxima institución cultural deste país
O Membro MÁIS NOVO Dá REAL ACADEMIA GALEGA
Por Nacho Mirás Fole

Pois hai quen pensa que ou que está en perigo é ou castelán en Galicia...
-Iso é unha auténtica falacia. Se un Parlamento, por unanimidade, aprobou un plan de normalización, acordado, agora débese aplicar. ¿Entón aparecen con que se quere meter ou galego ou se tal? Un Goberno ten que gobernar e, aínda que aplique unha discriminación positiva, que non é tanto, cara ao galego... home... ¡Estamos en Galicia! Hai que ser amablemente intransixentes non uso diario do galego. Ou castelán segue a gozar de todo ou prestixio, non corre perigo ningún; non tes máis que poñer a televisión.
-¿É catastrofista coa situación dá lingua?
-Non. Son moi consciente do que había hai trinta anos e son moi consciente do que hai hoxe. Con todas as carencias que pode haber, con todos vos defectos e problemas de normalización. Tamén teño claro que ou nacionalismo foi ou motor fundamental dá normalización e dá dignificación do idioma. Pero ou idioma é de todos, e na normalización caben todos, galegos de nación e galegos de corazón.

camiño do vao
¿Pacto polaco ou acordo de Colombia?
de AFONSO VÁZQUEZ MONXARDÍN (Galicia Hoxe 28-10-08)

Todos temos tendencia a pensar que "nos nosos tempos" as cousas eran distintas e nós eramos máis espabilados. E curiosamente non creo, para nada, que sexa certo. Soamente que agora como somos máis vellos a distancia acaba por esvaecer os perfís das lembranzas e esa suavidade fai que teñan menos arestas e acaben por ser máis amables. Aínda así, creo que a miña xeración fixo algunha das folgas do ensino medio máis épicas e útiles da cidade de Ourense. Era contra cousas moi concretas e simples. "Non á celulosa" foi o berro que pechou institutos de forma automática e gozou das simpatías das xentes do común.
A verdade era que daquela, cousas da adolescencia e do momento histórico-histérico da transisción saltariamos por calquera cousa. Pero a ameaza certa de ver unha fábrica cheirenta como a de Marín metida no foxo de Ourense, arrepiaba a estudantes, monxas, electricistas, avogados, docentes e xubilados. E claro, empezou saltando o ensino medio -nin universidade tiñamos daquela- porque estes son estopa e chega o demo e sopra. Creo que aqueles días foron o momento de saída da transición, o intre exacto de inflexión entre o vello réxime franquista e as novas formas de pensar que se abrían paso. (...)

Novela negra (I),

andoliña martes 28

A Asociación Galega de Saúde Mental celebra cada ano, no Pazo de Trasalba, unhas Xornadas de Psiquiatría, Psicanálise e Literatura, con temas diversos, sempre interesantes. A edición número XVII tivo lugar en maio do 2007 e agora publícanse as actas, que me fai chegar o amigo Santiago Lamas, un dos organizadores. De que se falou alí? Vóullelo contar. Gonzalo Martínez Sande deu unha charla sobre Las prótesis del héroe: un percorrido polos clásicos do xénero, de Hammet e Chandler a Jim Thompson ou Chester Himes, cunha esculca das próteses que definiron os seus principais personaxes. O alcoholismo, a marxinalidade, a devastación que produce o contacto co mal, son algu- nhas das constantes clásicas do xénero. Porque unha boa novela negra, di Martínez Sande, sempre vai máis aló dun argumento criminal: en realidade investiga e conta como é toda unha sociedade.
Se viaxamos ás raíces da NN, encontramos a Edgar Allan Poe, mestre do relato curto, creador da novela policial, precursor da de ciencia ficción. Na súa propia vida, no seu temperamento romántico, nas súas relacións coas mulleres, na ausencia da nai, están as chaves ocultas do mundo deste mestre, e diso escribe Ania Justo Alonso.