A única Administración responsable de protexer o galego
Alba Nogueira López
Vieiros, 07/01/2010

Con irresponsabilidade renuncia a Administración Feijoo a protexer de xeito reforzado o galego sendo como é a única Administración no mundo que ten encomendada a defensa da nosa lingua. Non van facelo as Administracións murciana, andaluza, central, arxentina e tampouco a británica. Algunhas delas adicarán o seus esforzos a protexer o castelán, como ben sabemos, outras ao inglés sen preocuparlle moito que os seus cativos sexan plurilingües.

O debate non é, mal que queiran botar tinta como a lura para encerellar, se a cidadanía galega debe falar mellor inglés. Falso debate. Os galegos e galegas falan máis linguas que o resto dos españois –cando menos dúas-; falan mellor as estranxeiras e as oficiais –o informe PISA así o confirma-; e para falar moitas das linguas estranxeiras sons específicos da nosa lingua colócannos en mellor posición que ao resto dos unilingües do Estado (o “x”, as sete vogais, o “n” nasal velar sonoro de palabras como “unha”).

O debate é se podemos darlle igual tratamento no sistema educativo obrigatorio, a linguas oficiais e a linguas estranxeiras coa única finalidade de non protexer aquela única á que a Constitución e o Estatuto nos confían a súa protección en exclusiva.

O Decreto que se anuncia do plurilingüismo contravén con claridade o conxunto do ordenamento aplicable ao eido educativo. Fronte aos mandatos de protección da lingua propia da Constitución e o Estatuto suprímese a adquisición da lingua en educación infantil, se os pais o queren, e rebaixase a competencia en educación primaria e secundaria (un falso 33% no que nin tan sequera terán que falar ou examinarse en galego salvo na materia de galego). Fronte ao mandato de progresividade no coñecemento da Lei de Normalización Lingüística, por primeira vez a normativa de uso do galego nas aulas vai a ceacú. Fronte á marxe maior que ofrece a Lei Orgánica de Educación ás comunidades con lingua propia (o 45% do horario escolar, fronte ao 35% das que non teñen máis lingua que unha) o goberno galego decide homologarse a La Rioja e utilizar unha parte dese horario para aumentar o inglés e o castelán.

Lonxe de afondar no exemplo dos países con mellores resultados no informe PISA, no que Finlandia é un exemplo, innóvase ao revés. Finlandia basea o seu sistema educativo na firmeza na adquisición das linguas propias –finés e sueco- durante os dous primeiros anos de educación obrigatoria centrando nese esforzo a maior parte do tempo escolar xunto ás matemáticas. A introdución do inglés faise como unha materia diferenciada impartida por especialistas a partir de terceiro curso que ten como obxectivo principal a práctica oral. Para iso os grupos son máis pequenos que os que manexan os nosos mestres e profesores (25 nenos en infantil e primaria, 30 en secundaria). Non hai materias “en” inglés.

O profundo complexo que revela este proxecto de norma, propio de quen pensa que os galegos mais que falar con corrección a lingua que usamos para vivir e construírmos o noso pensamento debemos ser emigrantes; a absoluta irresponsabilidade de quen renuncia a exercer unhas competencias de protección da cultura e identidade propias que non vai mais ninguén mais por nos; o claro desleixo e descoñecemento da realidade do sistema educativo; a ausencia de vontade de investir na educación reducindo o número de nenos nas aulas, aumentado o profesorado, financiando materiais, informatizando as aulas, abrindo aulas de linguas, son o que agocha este proxecto de norma para o unilingüismo nas aulas.

Dúas alternativas para a lingua

Afonso Vázquez-Monxardín

La Región:09-01-2010

A lingua, como é o órgano co que falamos, por non ter óso que se desgaste, porque a función crea o órgano, e porque o falar non ten cancelas, pois é un tema que dá para moito. E chega a fartar, realmente. Tamén, se cadra, cumpría debater sobre as orellas. ¿Con que orellas escoitamos? ¿Limpas ou non de prexuízos? En fin, hoxe, en liberdade, quero achegarme a un tema de preferencia de linguas que non quere dicir de imprescindible escolla dicotómica, porque se cadra ao lector, igual que a quen escribe, lle gustan as dúas. Non é unha disxuntiva. Pode ser primeiro unha e despois a outra. Ou uns días unha, outros días outra. Ou depende do momento. Vexamos.
A estufada. (convirán comigo en que a palabra galega estufar está máis próxima que a castelá ‘estofar’ á etimolóxica fonte de calor, pero sigamos). Colla un lingua de vaca de quilo e pico. Sácalle os nervios, graxas e osiños todos do final. Lávea ben en auga fría e déixea estar a remollo pola noite. Déalle un primeiro fervor de cinco minutos e tire coa auga. Logo póñaa a cocer con media pastilla de avecrem -si, son un herexe, que se lle vai facer- e unha folla de loureiro. Con pouquiña auga, que xa solta ela xugo. Que bote no lume algo menos dunha hora na ola express. Retírea e deixe que se siga facendo co calor residual. Mentres, no fogón liberado arrime unha pota baixa co testo de cristal -para ir guichando- co de sempre, ou sexa, por orde: aceite oliva virxe, tres ou catro dentes de allo, un tomate maduro sen pel e triscado; de alí a un pouco, un par de cebolas en catro cachos, un pemento roxo en tiras, media ducia de cenorias peladas e enteiras. Así que estea medio pasado todo, engádalle o xugo da cocción previa e a lingua xa cortada en talladas xenerosas. Despois, de alí a un pouco, colóquelle unhas patacas cortadas en rodas xenerosas -a xenerosidade na cociña galega é unha das claves- e pode un punto de azafrán previamente torrado sobre un cacho de papel de aluminio pousado na vitrocerámica un minuto. Probe e ‘reoriente’ se é preciso, o sal, ou espese cun chisco de pan relado. Voilá. Pan de cea para mollar no prebe e viño tinto de Monterrei, por exemplo, e xa está montada a festa.

Ou en friame (estarán de acordo de novo comigo en que a palabra galega friame está máis próxima que a castelá ‘fiambre’ ao etimolóxico frío de onde provén). A penas se fai nas casas pois enténdese que o limpar, cocer, engadir sales conservantes, poñer no molde, etc. son traballos excesivos e non ten entre nós a tradicíón do lacón, dente ou cachucha prensada. A miña sogra faina ben rica. Asi pois, se non quere pasar o traballo, aí está o Couto ou outros lugares de delicatesen para comprala xa cortada en fino e comela de aperitivo.

¿Que hai que escoller entre unha e outra? ¿E logo por que? Sempre lembrarei a cea que organizáramos desde a Mesa de Normalización Lingüística no San Miguel cando estabamos nela -¡que tempos!- o Marcos Valcárcel, a Maruxa Guitián, o Dacunha, o Bieito Losada, non sei quen máis e eu mesmo, na que cearamos, claro, lingua galega. De vaca e estufada. Nosa a fartar.