15 ene 2009


En marcha a segunda edición

En pouco máis dun mes creo que a primeira edición xa está case esgotada. Só a libraría Torga de Ourense seica vendeu máis de catrocentos exemplares.

De feito, xa está en marcha a segunda edición. E eu alégrome por moitos motivos.

A riqueza erótica da lingua
A NOSA TERRA 15.01.2009. Imaxe: Brancusi.

"Se non imos todos xuntos, imos ó carallo”, dixo hai anos un moi relevante político galego nun recente acto electoral. A anécdota de Fraga lembroume a riqueza polisémica deste concepto na nosa lingua, desde tempos ben antigos: o noso trobador medieval Fernando Esquío xa xogou no seu día, nunha das súas cantigas satíricas, coa diferenza entre estar “encaralhado” (potente sexualmente) ou “escaralhado” (impotente), dúas cousas ben distintas só con cambiar unha letra, como sabía o frade protagonista do poema, ao que lle chegaban a parir tres mulleres nun día “e outras muytas prenhadas que ten...”. Os poetas medievais usaron derivados tan transparentes como “caralhote” e “caralho francés” ou “caralho de mesa”, curiosos artefactos estes últimos que nos revelan que a modernización tecnolóxica no erotismo ten moitos séculos enriba.
A familia semántica do concepto citado é aínda maior: hai que engadir , entre outras, formas como “ben”, “cavalo”, “peón”, “pisso” e “rabo”, citadas todas na magnífica “Antoloxía de poesía obscena dos trobadores” de X. Bieito Arias Freixedo (Positivas, 1993). Son as cousas da riqueza do idioma. Só queda por saber qué políticos van saír da próxima liorta electoral, aló polo 1 de marzo, “encaralhados” e cales quedarán “escaralhados”...
Ós segundos pódelles servir de consolo o saber que todo está inventado hai xa moito tempo. Entre as primeiras películas gravadas na historia do cine hai xa cintas eróticas ou pornográficas: seica cando as actrices eran negras, nin sequera actuaba a censura porque non se consideraban como seres humanos. En todo caso, a nosa cultura ten unha riqueza no potencial erótico da súa lingua que non debe ser desprezada.
Entrevista en XORNAL DE GALICIA, 15-1-09
Marcos Valcárcel: "A vida cultural galega venceu as dificultades"
O escritor e historiador é un dos maiores expertos actuais na cultura galega dos primeiros anos do século XX.
A literatura e o teatro, como dixo hai anos Méndez Ferrín, son campos nos que ha nación xa existe.

A. Losada / XORNAL.COM I A Coruña.- Marcos Valcárcel (Ourense, 1958), é un dos maiores expertos actuais na cultura galega dos primeiros anos do século XX, e un intelectual galeguista á vella usanza, erudito e oteriano. Colabora en prensa dende hai máis de 30 anos e dende hai tres mantén un dos blogs en galego máis visitados, As uvas na solaina. Antonte, levou a sorpresa de recibir o Premio PEN 2009 outorgado pola sección galega do International PEN Club de escritores, pola súa labor a prol da liberdade de expresión e da difusión cultural, o mesmo galardón que na anterior edición –en 2007– gañaron Isaac Díaz Pardo e Francisco Fernández del Riego.
Texto completo da entrevista

Xoias do Prado.
PAN POR PAN xoves 15 xaneiro 2009

Lembro que para preparar os exames de Arte en Compostela os alumnos tiñamos daquela que formar equipos de peso para carrexar os voluminosos tomos do “Summa Artis” ata a fotocopiadora. Ou copiar en bocexos improvisados as filminas que pasaba o profesor. Lembro isto ó coñecer o proxecto argallado entre Google e o Museo do Prado para expoñer dende Internet, en altísima resolución 14 pezas imprescindibles da gran pinacoteca española: entre eles obras de Van der Weyden, o Bosco, Velázquez, Goya ou o Greco. Grazas a este prodixio tecnolóxico podemos achegarnos a esas pezas cunha precisión que nin sequera puideron soñar os propios autores das mesmas. Mesmo descubrir os defectos artísticos, se os houbese, aínda que esta expresión é pouco axeitada para falar dos grandes xenios das artes. Benvida sexa esta revolución tecnolóxica que liberará ós alumnos de hoxe de cargar co “Summa Artis”.