26 ene 2008

Sobre o negacionismo do Holocausto (Afonso Vázquez-Monxardín)

Texto de Afonso Vázquez-Monxardín e presentación da intervención de Edwin Yabo na conferencia sobre o negacionismo do Holocausto e a memoria das súas vítimas.

Memoria da Shoáh (Afonso Monxardín, ECG 27 xan.)

O BNG IMPIDE QUE O PARLAMENTO CONDENE O NAZISMO E HONRE A MEMORIA DAS VITIMAS (nota da AGAI, Asociación Galega de Amizade con Israel, en Comentarios).
Miguel Anxo Fernán Vello
CADERNO ABERTO 21-24 XANEIRO 2008 (Galicia Hoxe)

O amigo Fernán Vello fixo durante esa semana unha xeira de artigos sobre a realidade da literatura galega hoxe, na poesía e noutros xéneros. Axunto agora os seus cinco artigos (en COMENTARIOS) para dar a oportunidade de lelos completos e con máis coherencia. Non abondan demasiado estes achegamentos de conxunto, por iso pensei que pagaba a pena traelo aquí.

Letras galegas do noso tempo (I).

Coincido eu plenamente con Avelino Abuín de Tembra: "Nunca se produciu en Galicia tanta e tan magnífica literatura desde a Guerra Civil. Unha promesa de lingua forte, digna e decorosa. ¡Aval e garantía de supervivencia!". A literatura galega que se produce hoxe, no seu conxunto, é unha aposta polo noso futuro como país –nación con cultura propia e idioma propio– e constitúe unha realidade de gran transcendencia artística e estética. E todo isto é demostrábel. Existe, por exemplo, unha pléiade de poetas novos –e as mulleres aí son máis visíbeis, aínda que hai nomes masculinos de indubidábel calidade– que non ten parangón, na súa diversidade e valores poéticos per se, non só na Península Ibérica senón no conxunto das poéticas europeas. E esa xeración nova –poetas que andan agora arredor dos 30 anos–, unida á xeración anterior –a chamada Xeración dos 80–, son talvez o momento da poesía galega máis importante –xunto co período medieval e o rexurdimento do XIX– de toda a nosa historia. A poesía galega actual, señores destrutores do país, é unha realidade luminosa que percorre Europa.

(O artigo completo en comentarios)

en poleiro alleo: da lingua, do comer e do beber...

Castelán con palabras galegas, A. Piñeiro (LR 26 xan.)
Contra lo que tengo por costumbre desde hace años, este artículo voilo escribir en castellano. Pero no en castellano antiguo, como podría suponer. Ni tampoco con la intención de que me se entienda. Si no con el claro propósito de que me se lea con la misma tolerancia y seame aceptado con la misma impunidad (en lo que refiérese a la colocación de pronombres) con la que a menudo todos leemos y escuchamos artículos y declaraciones, comunicados y mítines, de políticos de toda casta y condición, ya sean ’rexeitadores’ de la causa, ya ultradefensores a ’esgalla’ de ese híbrido de mínimos (aunque no créalo, sé de una profesora de gallego que del ’grazas’ ha pasado definitivamente a ’Franza’) que ahora debemos hablar si queremos nos colocar en el bando de lo politico-lingüísticamente correcto y no táchennos de enemigos del gallego, como a menudo suelen hacer algunos incautos que acúsanme de estar contra Galicia y contra el gallego.
(Segue o artigo...)

Cuestión esencial dous, A. Vázquez-Monxardín (LR 26 xan.)
Hai tempo puxen enriba da mesa un tema de se era mellor a cachucha ou o lacón para o cocido. Eu apostaba por unha terceira vía, que era o dente, e o asunto trouxo unha cola antropolóxico-gastronómica moi longa no exitoso blog ’Uvas na solaina’ que Marcos Valcárcel ofrece como espazo de reflexión e lecer a amigos e internautas.
(segue o artigo...)
ENTRE HORTAS E PORTAS, de Xosé Manuel González
29. Memoria son.
María Xosé, Saleta, Rosalía e Xosé Alfonso
non poden estar aquí. Son o presente..



Praza do Campo Castelo.
A torre coa campá é a do concello; a outra, da igrexa de Santiago, A Nova.
A casa máis á dereita, branca, debeu ser a de Ánxel Fole cando neno.
(Tomado de http://personal1.iddeo.es/palvez/lugo/lugo2.htm)

Non sempre a evocación é exercicio de saudade. Lembrar pode ter movemento espontáneo, comparanza desapaixonada ou intención conquistadora. Para uns acaba en noción de derrota, outros conciben motivo de esperanza. Peso de vida, grácil rebrinco lizgairo.

Cinco décadas ascenden San Pedro morosamente; de socato, alí volven estar a delegación de Lotarías e un encerado exterior cuberto a xiz, numeracións, premios en peseta, trinta millóns no alto. Un neno que ía con présa de neno demora ollada en infantil dispersión, aquel escaparate amosa libros: un autor, nome de látego, Knut Hamsun; título conciso, “Gog”, que é case onomatopea do estentóreo, insinúa estraños mundos e envía atención ao Giovanni Papini inscrito na cabeceira. Corenta anos despois, non foron lidos.

O neno trae, seguramente de Aquilino, unha pedra de mecheiro. Case transpondo a porta de San Pedro, lembra que tamén se lle encargara carne; onda o Campo do Castelo, fronte a tabernas, un chanzo méteo onde despacha un home de beizo groso, pouco pelo, voz algo sibilante. Manexa coitela, amablemente serve o quilo de bistés por bastante pouco carto. O neno sabe que é vianda un tanto dura, enerxía -porén- certa; atrás quedan rótulo e figura equina. As décadas agachan que certo home de cincuenta criará filla moi amante de cabalos, amazona.

Pasou a vacación de Nadal, retorna a escola; “colexio” para o neno, denotando pagamento moderado. Nunha esquina de Ramón Montenegro hai letreiro cuberto de vidro, fondo negro, co xugo, as frechas, unha lenda: “Hogar del Productor”; xantan alí moitos obreiros, condición nominalmente reconvertida na orde franquista. O primeiro andar da casa alberga academia que certo mestre segoviano, depurado, abrira na cidade. Cativos e cativas, xuntamente, practican debuxo e caligrafía copiando cartonciños (o máis cobizado, “En la fiesta de San Borombón...!”, parranda e animais); aprenden historia e xeografía en competición por parellas; contas, Historia Sagrada; os sábados, lectura: Marco Polo e Pigafetta serán memoria, marabilla, gozo presentido en viaxe, en exotismo. Se ben o titular xa pouco para, ese colexio de don Gregorio ten sona merecida, e os pais do neno esfórzanse en pagalo. Morrendo o século, un corentón encontrará o vello didacta en determinado conto; verá unha imaxe del, algo retorta, en gran pantalla.

Gozosa sexa escola que transmite e nutre vida. A vida que anda fóra, rolando con monotonía desfeita por xornadas de mercar no centro, coa mamá, e escaparate que por unha vez non é espectáculo devecido; ou esa celebración onde o rigor económico dá lugar, sen inconsciencias, a principio xubiloso: “un día é un día e un peso gastouse”. Pouco gasto se fai fóra nun entroido case non enmascarado: percorre o neno San Roque, travestido en feminino polas primas, e como único sinálao o circundante indumentado de diario; as primas, maiores, irán ao baile do Círculo das Artes, que un cronista proclama “Los Carnavales de nuestro pueblo”. Quince anos despois (1979?) retornan disfrace e rueirada que a lembranza nunca perdera.

Non sempre tempo pasado foi peor. O neno vivía rodeado de animais; ratos había polas casas, sapos, rans e vacalouras en poza ou trozo verde; cans e gatos transitaban, testemuño de vida azarosa e procura de sustento. O home de cincuenta viu desratizar; lembranza é a vacaloura, ilustración o sapo no libro dos seus fillos; un can doméstico arrastra o abandono, boquexa un michiño moribundo en tanto marcha o condutor inadvertido.

Non sempre o tempo pasado foi mellor. Chega Paco Cerillas arrastrando perna e brazo paralizados, inician cativos a mofa, prepara el un esgarro como argumento disuasorio; o rapaz maior que se pensa coche xorde alasando, hai solaz para algúns (“ata che mete as marchas”), olla e lamenta -compasivo- o pai do neno: “e non o recollerán?”. As décadas verán recollida, atención, educación para tal desvalemento.

Banda sonora para o sentimento. Canta Edith Piaf, un himno de melancolía esperanzada.

Poemas breves (e 3).
Pan por Pan sábado 26 xaneiro

Na súa visión da paisaxe moitos poetas achegáronse á poesía popular, tamén de formas breves, para manifestar os seus sentimentos. Así o fixeron os autores imaxinistas da nosa vangarda republicana e nesa liña podería inscribirse este fermoso poema de Aquilino Iglesia Alvariño, de 1931, titulado “Definición”:
A noite é o pranto do día,
lágrima inmensa de sombra
que escorre sobre a campía.
O ventiño da mañán
limpa-lle os ollos á aurora
roxa de tanto chorar”.
Tamén na poesía civil e rebelde encontramos poemas moi breves. E na sátira: lembren os “Epitafios” de Celso Emilio. Outro autor que se achegou a cotío ó poema breve é Afonso Pexegueiro, en “Seraogna” e en “Circos de auga”. Esta que segue é unha das súas achegas que máis me gustan:
Para que queredes un poeta vivo
se non sabedes qué facer con el;
matádeo e celebraille as pompas.