Máis fotos do Roteiro A Esmorga

No roteiro da Esmorga do Liceo, o pasado venres, participaron os alumnos do Instituto da Carballeira, como conta a crónica de LVG (máis abaixo). Eu incorporeime ó remate, cunha breve intervención diante da estatua de EBA.

Engado algunhas das fotos que me mandou o amigo Trebolle. Estaban moitos alumnos meus de 2º Bacharelato Ciencias e Letras. Tamén algúns de 4º de ESO, que lles dei o ano pasado: estes tiveron o detalle emotivo de traerme un mural nunha cartulina cun retrato meu, feito por eles, e un texto case poético dedicado ó seu profesor, xesto que por suposto agradecín conmovido (nunha das fotos vese a Leontina, unha alumna, entregándome o mural, que se titula "Botámoste de menos").

Todo isto para concluír, por este e outros detalles, que teño uns alumnos/as que non mos merezo. Graciñas a todos eles.

A direción do BNG planea situar conselleiros á fronte das listas
A falla de apoio orgánico deixará a Ánxela Bugallo fóra das candidaturas,
El País 19-12-08

Campos concentrados
Bieito Iglesias, ECG. 18-12-08

Aínda que pareza mentira, houbo un tempo non moi recuado (antes de 1965 ou por aí) en que aquí ao pé moraba unha humanidade autárquica que procuraba os frutos que consumía e mercaba un pouco aceite e un chisco de sal ou azúcar como maior concesión á globalización mercantil. Desde unhas décadas antes tamén adquiría roupa de comercio en lugar de tecela no tear ou fiala na roca, pero, ignorante do concepto de "fondo de armario", non repuña as prendas ata que xa non admitían remendos de tan pasadas. Esa xente tivo noticia nos primeiros sesenta de que o Réxime quería modernizar a agricultura mediante a concentración parcelaria. Os enxeñeiros agruparon estaxes e arrincaron marcos, trazaron pistas e adxudicaron lotes ás familias. Ora ben, as máquinas que pretendían converter camiños de carro en pistas folgadas tropezaron con viciños deitados nas corredoiras como se fosen checos diante dos tanques soviéticos, e a garda civil encontrouse con labregos que facían zunir cantazos no aire como se fosen estudantes de Nanterre ás ordes de Dani o Vermello.
Aqueles camponeses accederan á propiedade das leiras cultivadas polos seus ancestros durante séculos tras rabudas loitas agraristas. Unha vez liberados da férula da igrexa e da fidalguía rendista, chamáronse donos dos eidos, pero non só da tona terrestre, senón do subsolo endeica o carozo do planeta e das capas da atmosfera situadas por cima das herdades ata a galaxia de Andrómeda. Nunca e en ningures foi tan privada a propiedade privada. De aí que visen aos peritos (eles chamábanlle "péritos") e ao Estado coa hostilidade que gastan os milicianos de Michigan se lles mentan a burocracia de Washington. Agora estase paliando o minifundio co Banco de Terras, cando aquela civilización autosuficiente xa non existe e a súa experiencia milenaria se escoa polos sumidoiros da Historia. Os campos están a ermo en boa parte e, se o verán vén enxoito, envólvense nun sudario.

Cloty, Gretta e o cativo
Afonso Vázquez-Monxardín, La Región 20-12-08

As fotos son da visita de Cloty o ano pasado a Ourense, diante da estatua de Blanco Amor

Soa o teléfono. É Cloty. Que vén mañá. Que canda ela vén a súa filla Greta e o seu neto. Que o cativo ten que coñecer xa Ourense. Que o venres lle dan un premio á memoria do pai, avó, bisavó. Á memoria da dignidade galega feita cine na Arxentina. E eu encantado acudirei ao seu encontro para xogar tamén á saudade inversa, á nostalxia morna da Arxentina galega. E Cloty vén, como no 2004 cando o Festival de Cine homenaxeou a seu pai, porque é filla do inesquecible actor e activista cultural Fernando Iglesias Tacholas e de Sabela Ippolito, italiana con nome galego, por amor de Tacholas.E que Fernando Iglesias, ourensán da rúa Santo Domingo desde 1909, con raíces na Loña, foi un neno rebuldeiro e afeccionado á música e ao cine que cantou no Coro de nenos da Catedral, traballou no estudio do fotógrafo Pacheco e subiu aos escenarios coa Coral de Ruada e co grupo de teatro do Orfeón Unión Ourensá cando representan obriñas de Xavier Prado Lameiro. Un mozo que asistiu ás funcións do establecemento de Barbagelata, o cine Apolo e logo ao Cine-Tea tro Losada -pois era afillado de Xulio Losada, o dono-. Un mozo que marchou a Bos Aires aos vinte anos nunha viaxe case sen volta. E Fernando Iglesias, como moitos outros galegos, descubriu alá un mundo novo, moderno, urbano, de distancias inmensas e cunha presenza de paisanos tal que facían que, daquela, naquela urbe do hemisferio sur vivirán máis galegos que en todas as cidades de Galicia xuntas. E alí, desde o Centro Unión Provincial Orensana, retoma o contacto con Blanco Amor -con quen coñece, por exemplo, a García Lorca en 1933- e comeza a actuar como animador e dinamizador das veladas das asociacións recreativas dos galegos porteños. Monólogos... diálogos... contos... poemas recitados.... ensaiados tantas veces co colaboración da esposa. E Tacholas salta ao mundo das ondas e dos coros como Lembranzas de Ultreya, ás audicións radiais... e sempre servindo de referente, de entretemento e ilustración. E pasa ao teatro e ao cine, enfrontado ao sainete arxentino, nos que se imitaba groseramente o acento galego e se lle apuñan aos nosos coterráneos comportamentos pri mitivos, brutos, e indignos.Castelao fíxouse nel, chamouno e estreou ‘Os vellos non deben de namorarse’ en 1941. O rianxeiro gábao: ‘É moito actor para tan pouco papel’ e fanse amigos de por vida. E certo Fernando Iglesias ten unha traxectoria no teatro e cine arxentino que non é posible sintetizar aquí. Si é posible sobrancear a súa amizade con Eduardo Blanco Amor, co que ergue o Teatro Popular Galego, auténtica escola na que se forman na arte da palabra moitos mozos da colectividade e que se converte no lugar onde un grupo de mozos e mozas, entre elas, Cloty, fundan hai 55 anos as Mocidades Galeguistas de Bos Aires. En fin, Cloty é unha ourensá de luxo, non polo puro accidente biolóxico do nacemento, e si polo maxisterio do pai, e a opción persoal de sentirse desta vella auria. E trae a Gretta e o neto. ‘Xa é tempo de que coñeza Ourense’. Gretta hai uns anos, chorou en Torga na presentación dun libro sobre seu avó. E case todos con ela. Deixarémolas presumir de cidade a cambio de que nos deixen a nós presumir delas. Felicidades.

Infernos.

Pan por Pan 20-12-08

Hai tempo que non se fala do tema e non sei como vai o debate teolóxico: por fin hai inferno, purgatorio e todo iso ou cambiaron os dogmas? Á marxe do que decida o Papa e os seus asesores, infernos hai pero están ben perto. E non falo de África, esquecida polo mundo civilizado, senón doutros países dun certo nivel cultural e historia esplendorosa. Por exemplo, México. Jon Sistiaga presenta na Cuatro unha reportaxe estarrecedora sobre a vida en Tijuana noutras cidades mexicanas, por non falar dos feminicidios en Ciudad Juárez. Máis de trece mortos diarios entre bandas de narcotraficantes e grandes anuncios na rúa para contratar máis sicarios. O propio presidente declara que a maioría da policía é corrupta: axentes formados para combater a droga pásanse ó outro bando, que paga moito mellor. Ten que intervir o exército, seguindo o modelo colombiano. Triste futuro para un gran país.

Una fría tarde para "A Esmorga".

Cada año el Roteiro de A Esmorga que organiza la sección de Literatura del Liceo de la capital presenta una novedad. Si en anteriores ocasiones este homenaje a Eduardo Blanco Amor se realizada a principios de diciembre en esta ocasión llegando la Navidad llegó una cita teñida de luces de colores y de calles llenas de viandantes, que soportaban el frío que ya aterriza en la capital. La avenida de Zamora fue el punto de partida de un recorrido que lleva por distintos rincones de la ciudad. Espacios que aparecen en la novela y que han sido perfectamente identificados y colocados por los miembros del desaparecido Clube Alexandre Bóveda. Pero el acto de ayer guardaba otra sorpresa. Un incondicional de la cita, el historiador Marcos Valcárce l-que no realizó el roteiro por motivos de salud- se convirtió también en protagonista de la mano de un grupo de sus alumnos de A Carballeira que fueron los encargados de dar voz a los textos de Blanco Amor. Paqui Losada inició la lectura que fue seguida en cada uno de los enclaves por los jóvenes Rebeca Padrón , J osé Manuel Salgado , Pablo Vaz Rolán , Adrián Laso Pérez , Luis Jesús Iglesias y Fátima Álvarez Fernández . De la avenida de Zamora hacia As Burgas, la plaza de San Cosme y San Damián, el casco vello, la calle Libertad o Fonte do Rei los escolares estuvieron acompañados por José Luis Troitiña , Teresa Devesa y Segismundo Bobillo , entre otros socios de la entidad cultural y profesores de A Carballeira, hasta su llegada a la Alameda en donde les esperaba Marcos Valcárcel para realizar una ofrenda ante la estatua de Blanco Amor y dirigir unas palabras a los presentes. Seguidamente llegaron al Liceo, en donde terminó la fiesta de la literatura.

Cándida Andaluz.
Fotos: Miguel Villar.
La Voz de Galicia.

Unha metáfora ecolóxica.
Andoliña.Galicia Hoxe.Venres 19-12-2008
Marcos Valcárcel

Aprendo moito cos documentais da Dúas de TVE, que sigo con certa regularidade. Nun deles fálase dos ríos da península e a reportaxe incide na introdución neles de especies foráneas que ameazan a biodiversidade da natureza: lucios, percas, cangrexos americanos, etc. Depredadores que se ocultan na placidez dos cursos fluviais. Froito das políticas do Iona dende os anos 50 en favor da pesca deportiva, pero un auténtico disparate dende unha perspectiva ecolóxica.

No programa Informe semanal emitiron unha interesante reportaxe sobre o futuro do Polo Ártico, terra de ninguén que se disputan diversos países próximos polas súas grandes potencialidades enerxéticas (petróleo e gas). Por desgraza, as grandes industrias non se rexen pola súa sensibilidade ambiental e non van chorar polos efectos do cambio climático e o desxeo dos polos. Iso significa, entre moitas outras cousas, a desaparición de especies e da biodiversidade.

Unha estudante de doutorado usa unha imaxe moi acaída como metáfora do presente: imos todos no mesmo avión e, pouco a pouco, vanlle caendo as parafusas que unen as súas pezas. Cada especie que se perde, aló vai outra parafusa. Canto durará o avión en marcha?