A fiestra rechea
Por ANXO TARRÍO VARELA (Galicia Hoxe
No asunto da enquisa sobre a lingua, os incitadores xogan coa vantaxe de contar cunha enorme maioría da sociedade que, debido á súa indixencia cultural respecto de Galicia, da súa Historia e da antigüidade da súa lingua, ten un sentimento lingüístico contrario á utilización do galego como idioma de cultura, por máis que sexa o único que poden falar con coñecemento e competencia, no sentido técnico deste termo.

Claro que esa ignoracia é normal en calquera sociedade, pois ninguén imaxina un campesiño ou uns burgueses casteláns, franceses ou británicos falando as respectivas linguas porque teñen coñecementos das súas historias, das súas orixes ou das súas grandezas literarias. Non. Fálanas porque políticas axeitadas os encamiñaron a utilizar esas linguas e non outras. O inglés foi considerada lingua vulgar na Baixa Idade Media porque as clases altas falaban francés despois da conquista normanda, pero pouco e pouco o inglés foi gañando prestixio até chegar a desprazar o francés no Parlamento, máximo símbolo de soberanía. Foi esa unha cuestión política, un xesto de dignidade e un afán de se ver libres do xugo francés. Claro que foi posíbel esmagando outras linguas que se falaban nas illas británicas. Pero esa é outra historia.

Rafael Dieste perfilou moi ben algo parecido na súa obra de teatro A fiestra baldeira (1927), por máis que o rianxeiro lle dese unha solución idealista ao conflito.

Refresquemos a memoria: "don" Miguel, próspero indiano, fora nos comezos da súa vida un traballador do mar, un mariñeiro máis. Agora quere que un bo pintor lle faga un retrato, cousa que realiza Antonio con resultado satisfactorio para o interesado. Non así para as aburguesadas muller e filla, que ven unha aldraxe no feito de que, detrás da estampa do seu marido e pai, na pintura se vexa, a través dunha fiestra, un peirao mariñeiro con lanchas, aparellos, etc. Unha aldraxe, porque esa fiestra vén ser como a denuncia do pasado humilde de don Miguel, e por esas non pasan as mulleres da casa, que queren que o pintor poña alí algún motivo que reflicta a actual situación farturenta da familia: "un fondo de xardín fidalgo ou cousa de xeito semellante", algo "máis señor". Algo ao que Antonio se nega. Eis o conflito, pois don Miguel coida que está ben: o cadro lembra os moitos traballos polos que tivo que pasar para acadar a fortuna de que agora gozan na familia. Muller e filla teiman en que está mal, polo que xa sabemos. Cando os amigos do indiano, compañeiros de pobreza noutros tempos, se decatan de que don Miguel vai sucumbir aos caprichos da filla, tratan de impedir que se cambie na pintura o motivo mariñeiro, e antes de que iso ocorra prefiren recortar esa parte do lenzo cunha navalla e levalo con eles, pois considérano profundamente seu por ser símbolo da súa dignidade colectiva, da súa identidade innegociábel.

Ao final, o retallo de lenzo volve ao seu sitio, todo se arranxa e todos, incluídas as mulleres da casa, se identifican co que alí se representa. Velaí unha fermosa parábola que ben había servir para ilustrar o intento de erradicación da lingua galega no ensino que se está perpetrando nestes días.




O pesadelo. Vas ver ti
Por AFONSO VÁZQUEZ MONXARDÍN (En Galicia Hoxe
"Vas ver ti e vasme dar a razón. As matemáticas, carallo, xa non valen para nada. Desde que inventaron as maquiniñas, non fai falta saber nin a táboa. Cálcaslle ao 5, logo ao por e logo ao cinco e sáenche 25! A ver. ¿Para que necesito eu a táboa? ¿Para que lles fan matar a cabeza? Mellor sería que nos preguntasen se nos parece ben que atafeguen os nosos fillos con parvadas. Que a Xunta compre calculadoras para todos e xa está. Pasa como coas ciencias. Eles ensinan a "teoría da evolución" . Que se descendemos do mono -serán eles- e outras andrómenas. Pero eu sei que hai outras teorías. Que non son ignorante eh? Sei ben iso da reprodución; que se os espermatozombis se xuntan cos ovos e saen nenos, eh? Pero hai outras teorías. Que se vimos dos marcianos, que nos fixo Deus en seis días e así saíron algúns.

Todo teorías. Tiñan que preguntarnos cal queriamos que lle ensinasen a cada un. Que non nolos manipulen. Eu, por exemplo, non quero que lle ensinen ningunha, para que meu fillo decidise libremente. ¿E o da Física? Eu xa sei que o ángulo recto ferve aos noventa graos, pero se non o chego saber non me pasaba nada. ¿E os profesores de lingua? ¿Que me vas dicir deses pesados? Que se vaca con v, que se Barcelona con b. Que se guevo con h en vez de con gue. ¡Que máis dará! É o que di meu fillo. "Eu escribo así". A ver, ¿non se entende? Pois xa está. Ademais ¿quen decidiu que Barcelona fose con B?

¿E o latín? ¡Onde vai que morreu o último que o falaba! Só estudan parvadas. Ata os de ximnasia lles fan exames. ¿A quen carallo lle importa o que mida o campo de fútbol? O mesmo que os de historia. Que se hai dous mil anos, os Reis Católicos fixeron a Catedral de Santiago... Todo parvadas de antes. Como se fosemos volver alá.

Tíñanlles que ensinar cousas útiles. A facer cabaliños na moto que é o que lles gusta e potencia o equilibrio e a altoestima. A sacar o carné de conducir. Futboloxía, para ter tema de conversación. Seguro que moitos non saben a alineación do 12-1 de España-Malta. Eu si. E moita televisión que é o que lles dá facilidade de palabra, e non os profesores que son eles os que nolos desgracian. A ver, por que non vai escoller un profe no colexio. Que mo pregunten. Xa está ben de imposicións. Eu non quero que lle dean mulleres que se me fan uns mariquitas ¿E a carallada do de galego? Mellor sería que non lle falasemos nunca na casa aos fillos. Que non tivesen libro ningún. Que os profes tampouco lles falasen e despois así, xa lle sairía a cada un a lingua que lle saíse. Libremente. ¿É así ou non é?".

Abrín os ollos. Tiña a boca pegañenta. Logrei pensar Omeprazol. Cando saia de copas teño que tomar Omeprazol antes. Para non ter pesadelos. Agora xa só zume e ibuprofeno.