15 jul 2009

(Foto: A poeta Olalla Cociña Lozano)

A cuestión nacional repensada

Mulleres poetas reformulan o discurso político desde o de xénero

Galicia Hoxe, 15.07.2009
M. DOPICO
As poetas galegas que publican no novo século revisan, repensan o tema da nación, que non abordan desde a esencia ou desde un plano exclusivamente político, senón desde a denuncia de conflitos como a agresión á paisaxe ou a violencia de xénero. É unha das conclusións achegadas onte pola profesora María Xesús Nogueira na mesa redonda Nación e xénero nas poetas galegas e irlandesas contemporáneas, que se celebrou en Santiago no marco do IX Congreso da Asociación Internacional de Estudos Galegos.
Nas obras publicadas do 2000 á actualidade, o discurso social que dominou a poesía ata os 70 non é abandonado, pero muda cara "á deslocalización", a distancia crítica, paródica..., en poetas que amosan a súa solidariedade cos conflitos da propia nación e doutras nacións, explicou Nogueira. Así, a cuestión nacional non é obviada, senón que se alude a ela a través do tema da identidade, (Olalla Cociña, Dores Tembrás...), da parodia (Pilar Beiro, María do Cebreiro...), engadiu.
Pola súa banda, a profesora Manuela Palacios presentou os debates en Irlanda nos últimos trinta anos sobre o concepto de literatura nacional. A emerxencia de mulleres poetas nos anos 80-90 deu lugar nesta illa a un cuestionamento das ideoloxías nacionais de finais do XIX e primeiros do XX.
"O catolicismo preservou", -en Irlanda do norte- "a identidade nacional durante o colonialismo", pero a Igrexa católica propuxo un modelo de muller -María, nai, virxe...- contra o que, salientou Palacios, as poetas reaccionaron, xerando un contradiscurso, alicerzado no feminismo. O nacionalismo tamén se apropiou do celtismo, e diversas autoras advertiron contra os elementos misóxinos e patriarcais da mitoloxía celta, segundo Palacios.
A tamén profesora Laura Lojo referiuse ao proceso de construción da subxectividade feminina na poesía irlandesa actual, oposto ás representacións patriarcais que, tanto no discurso colonial na literatura inglesa como no da resistencia irlandesa, consideraban as mulleres como seres pasivos e afastados do ámbito político. A escritora e profesora María do Cebreiro lembrou que "non hai xénero, senón xéneros, nin nación, senón nacións", e explorou o papel das mulleres que son á vez críticas e poetas na construción nacional e de xénero. "A crítica forxa modelos", salientou.
O Congreso da Asociación Internacional de Estudos Galegos acolleu onte outras mesas redondas. Nunha delas, Anxo Angueira reivindicou a Rosalía de Castro feminista, "agresiva, radical e afouta", e Joaquim Ventura dixo que "Castelao non foi nacionalista, senón populista", na súa defensa dos explotados, tinguida de "moralismo".
(Foto: Damián Villalaín)

Sae á luz a rede galeguista do PSdeG
O edil de Porriño Iván Vaqueiro lidera o colectivo

Galicia Hoxe, 15.07.2009
Os galeguistas que hai no PSdeG reivindican o seu espazo. Un colectivo encabezado e coordenado polo concelleiro e secretario xeral dos socialistas no Porriño, Iván Vaqueiro, está a piques de saír á luz pública. Fanse chamar Rede Galeguista do PSdeG e este próximo sábado farán a súa presentación oficial, na galería Sargadelos de Compostela, ás 11.00 horas da mañá. O seu obxectivo é organizarse internamente dentro do PSdeG para potenciar o galeguismo no discurso e na acción política do partido e investigar máis a fondo os problemas propios do país. Queren que os aspectos de identidade, lingua e cultura galega se remarquen máis no discurso oficial que está a levar a cabo o PSdeG.
A rede conta xa coa complicidade de medio cento de agrupacións socialistas de toda Galicia que queren trasladar as súas ideas e propostas á dirección e á executiva do PSdeG, e non se descarta a presenza no acto do sábado dalgún membro da directiva dos socialistas galegos. O I Encontro Aberto da Rede de Galeguistas do PSdeG servirá, ademais de para a súa presentación pública, para constituír un foro de traballo e debate para propugnar o galeguismo dentro das ideas e as políticas do PSdeG.
O colectivo xurdiu a mediados de maio, impulsado polo edil porriñés a través do Facebook. Segundo relata o propio Vaqueiro no seu blog persoal, "cavilando sobre Ramón Piñeiro", deuse conta de que o PSdeG "ten un fantástico capital político pero ás veces denota certo esquecemento dos nosos referentes históricos do socialismo galeguista". "Tamén son dos que pensa (cada ano que me fago máis vello, máis), que ás veces parece que neste partido demos por perdida a batalla cultural e lingüística como se non fora moito con nós", engade. Por iso, "falando con algúns compañeiros", decidiu poñer en marcha o proxecto Rede de Galeguistas no PSdeG. Nun só día despois de abrir a páxina na rede social de internet, xa tiña 50 seguidores. Iso animou a seguir. "Se podemos canalizar esa forza na defensa do que Galicia nos demanda, saíndo á rúa polos nosos traballadores, defendendo sen complexos a lingua galega, a nosa cultura, as nosas xentes, o PSdeG dará un paso de xigante", defende, para aclarar que "o traballo dende a lealdade non é sinónimo de submisión, senón de autocrítica e de crítica positiva dentro das canles que nos marca o noso partido". Vaqueiro chama a directiva do PSdeG a non "aplastar a crítica interna" e anima o líder nacional, Manuel Vázquez, a ir un paso máis alá e potenciar o galego máis que o castelán. Tamén arremete contra a estratexia do seu partido de facer "oposición bronca". "Nós somos o Partido Socialista non o PP", afirma.

ACTO PÚBLICO, O SÁBADO
Falará o asesor de Pérez Touriño
No acto do sábado, baixo o título de "Bases para a construción do galeguismo socialista no século XXI", intervirá o propio Iván Vaqueiro para presentar o colectivo. Logo tomará a palabra Francisco Martínez Hidalgo, secretario de Formación da Executiva Local de Santiago, co texto "Galicia de todos". O director da Fundación Celso Emilio Ferreiro, Luís Ferreiro, será o encargado de falar sobre "Galeguismo e socialismo" e tamén intervirá Damián Villalaín, profesor da Escola Superior de Arte Dramática de Galicia e asesor de Emilio Pérez Touriño cando este era presidente da Xunta. El ofrecerá unha visión contemporánea do galeguismo.