QUERIDOS E QUERIDAS REIS E RAÍÑAS MAGOS E MAGAS (Monxardín, La Región 8 xaneiro)

No fondo, recoñecerán comigo, quen se difrace de Rei Mago é intrascendente. Que o faga un político, unha actriz porno, un preso, unha quiosqueira, un sacerdote, tanto ten. Como isto non o van ler os cativos, aclarareilles que os auténticos reis Melchor, Gaspar e Baltasar, non viñeron nunca a Ourense. Que os reis son os pais... e as nais, claro, que me esquecía e quedaba eu de machista, meu deus. Lembro como un pasatempo doutrora adiviñar quen eran, de verdade, os reis da Cabalgada. Que se tal concelleiro polos bigotes, que se tal funcionario, que se tal xogador do Club Ourense de Baloncesto... Incluso en mellores tempos de Bemposta, participaban eles coa súa parafernalia toda de paxes interraciais, lumes, cabalos e incluso camelos.
O problema non é que sexa intrascendente, é que é unha parvada. Os nenos non notaron a diferenza porque as mulleres ían disfrazadas de homes... E isto, como poden valorar, é, para o conxunto das mulleres traballadoras galegas, un importantísimo avance social, algo sen parangón noutras comunidades do Estado, que aquí é onde se ve que non imos a remolque das políticas de igualdade do goberno central senón que nos manifestamos sempre como punta de lanza na recuperación e consolidación dos dereitos de nenos, mozos, mulleres e anciáns de Galicia.
A min o que de verdade me preocupa –á parte do futuro do oblast de Kaliningrado- é a perda da lingua. Non tanto da galega ou da castelá senón do sentido común lingüístico e do que iso significa, por causa da correccion imperante. Xúrolles polos meus mortos que vin escrito que un grupo vigués puña no seu manual de corrección lingüística que en vez de dicir “O can é o mellor amigo do home”, cumpría dicir “O can e a cadela son os mellores amigos e amigas da muller e do home”. Cun par, como os do cabalo de Santiago...¿Ou era egua?
Aquí non imos tan alá, aínda que se siga a corrección política actual. Ninguén quixo reescribir a historia e dicir Melchora, Gaspara e Baltasara. Tampouco creo que o respecto pola pluralidade levase a Melchora –muller-, Gaspar – home- e Baltasar –transexual-, ou calquera outra combinación posible.
Podemos, si, discutir o sexo dos anxos; un pasatempo teolóxico tradicional apoiado na indefinición da Biblia e en que os anxelotes dos retábulos barrocos teñen unha pinta ambigua de carallo... Pero ai as brancas barbas de Melchor!... Ai o Gaspar sen depilar!... Ai o seica ben dotado Baltasar!... Sentíndoo moito, señores, estes tres non lles teñen dúbida. Nunca poderemos dicir “Reis e raíñas magos e magas”... A non ser, claro, estáseme ocorrendo, que recuperemos –ou sexa reinventemos- a tradición da raíña de Saba, oculta seguramente a súa participación na viaxe de adoración a Belén xunto cos outros tres reis polo machismo da Biblia e a conspiración da xerarquía eclesiástica... Así, os Reis e Raíñas Magos e Magas correctos politicamente para o futuro serían catro... Ah, pero con tres-un non está conseguida a paridade... Haberá, pois, que operar a un dos outros. ¿Voluntario? Eu creo que Gaspar... sempre lle notei algo raro. Cando o demo non ten que facer, espanta moscas co rabo. Dixit.

Olá, irmán Don Paco (Méndez Ferrín, Faro de Vigo 7 xaneiro)

(Suscribimos -eu e creo que tamén moitos lectores/as desta casa- , liña por liña, o fermoso artigo que onte lle dedicaba Ferrín a don Paco del Riego)

Vexo nunha interviu que Francisco Fernández del Riego está rexo, lúcido, crítico ou sexa coma sempre. Crúzome por Camelias con Rufo Pérez, e o mesmo. Este cronista, que vai vello, nunca dará xuntado suficiente volume de agradecemento para aqueles resistentes que foron capaces de sobrevivir o franquismo e de nos trasmitir aos máis novos os secretos do que houbera antes, ou sexa nos días da II República. Falo dos que coma Del Riego naceron entre 1910 e 1920 e que hoxe, se fican, son rexos nonaxenarios.Se morreron, eses resistentes seguen dictándonos norma nos máis suntuosos tabernáculos da nosa memoria. Salvador Espriu definiu a función histórica da xeración heroica, naturalmente en catalán, con estas verbas: "Nós vivimos para salvarvos as palabras/ e pra vos devolver o nome de cada cousa".Así fixo Rufo Pérez González no labor diario do Instituto Santa Irene conmigo. Así fixeron, con quen tivo ouvidos para ouvir, e cada un á súa maneira, Lois Soto, Daría González, Carlos Velo, Celso Emilio Ferreiro. E houbo moitos máis, homes e mulleres, no labor de restaurar a Patria ameazada e modular o relato. Desde a miña historia particular podo decer que cada un dos transmisores emitiu un punto de vista diferente e fixo énfase no que el vivira con meirande paixón. Para ese cronista Francisco Fernández del Riego constitúe un caso especial: nunca foi esplícito no pormenor dos acontecementos pro a súa presenza e a súa acción diaria impúxonos un estilo. De cada un dos movementos de Paco del Riego, da mañá á noite e desde o término da Guerra Civil, desprendeuse e despréndese un imperativo: recuperar a Nación derrotada, recuperar a palabra. Os nosos inimigos tamén percibían isto por iso odiaron a Paco del Riego e nunca conseguiron domealo, nen sequera nos días de falsidade e defección aos que a historia oficial chama "La Transición".Vexo con inmensa satisfacción como o irmán Don Paco calca con seguridade a soleira do ano 2008, e digo irmán porque é así como os que procedemos da tradición das Irmandades da Fala nos tratamos (cando nos peta a gana) antre nosoutros. As preocupacións de Don Paco son as dos bos e xenerosos: que a lingua (na devandita tradición soemos decer idioma) sobreviva, que Galicia se erga da prostración e da miseria pública na que aínda xace. El é optimista, como todos os loitadores metálicos dotados de intelixencia crítica e de corazón sen lañas. Obrígannos as súas palabras e a súa conducta a sérmolo nós tamén.Gostaría de lle mandar un saúdo cordial ao irmán Don Paco. "Meu querido amigo, non sei se viches que o primeiro meniño que naceu en Galicia no ano 2008 foi inscrito no Rexistro Civil co nome propio de Anxo, en idioma galego. Espero que viva moitos anos co nome e os apelidos de Anxo García Machado, tantos coma ti viviches e vivirás. Sen o labor de persoas patrianas coma ti ese neno sen dúbida existiría pro non se chamará Anxo. A miña aperta de sempre".Ah, a mamá de Anxo declarou, orgullosa, aos medios de comunicación: "Nós quixémoslle poñer un nome galego". Olá, pequeno Anxo.

en poleiro alleo

Unha proposta aperturista (Afonso Monxardín en Galicia Hoxe, 8 xaneiro)
Sobre a cultura portuguesa no ensino

Do vicio á apocalipse (Xosé M. Sarille en ECG 8 xaneiro). Da familia e do integrismo católico.

Os ríos das nosas infancias (Alfredo Conde, ECG 8 xaneiro)

Anxo, 2008 (M.A. Fernán Vello, GH 8 xaneiro)