31 may 2009

Os homes que fregan os pratos son mellores na cama.
por Dulce Suevia
A Nosa Terra, 29.05.2009
"Sol ardiente de junio". Frederic, Lord Leighton

E non porque o digamos eu e todas as mulleres do mundo (menos as das tribos rancias), se non porque así o indica un estudo que recupero agora para darvos algo no que reflexionar a os homes con orellas (e sen elas)...
Segundo o encabezado:
–Os que non fregan nunca e esperan que o faga a muller buscan unha naiciña ou serventa, así que non nos van servir de nada na cama xa que van esperar que llo fagamos todo nós.
–Os que deixan todos os pratos no fregadeiro até a fin de semana van por prioridades, así que se servirán eles mesmos se tentamos pillalos ás présas, e só se os deixamos a pan i auga ata o sábado daremos feito que se esmeren.
–Os que teñen lavalouzas e van gardando os pratos nel segundo os usan, colocándoos de modo adecuado, vanse esmerar do mesmo modo cando boten un polvorón. Os que os meten así como caian, van facer a súa tarefa camil tamén en plan despreocupado.
–Os que a pesar de ter lavalouzas, deixan todos os cacharros no fregadeiro até que se lles enche a cociña de moscas, non serán cumpridores e deixarante a medias.
–Obtemos un novo mito sexual: Se xa tiñamos os panadeiros e bombeiros, agora faremos fila nos restaurantes agardando pola hora de saída dos fregapratos.
–Este estudo é cousa dunha tipa farta de darlle ao estropallo.
E xa, se chegas ao piso do teu ligue nocturno, busca escusa para achegarte até a cociña e decidir que é o que vas facer!
Por suposto, o artigo que comezaba con este encabezado fala da harmonía do fogar á hora de facer as tarefas entre os dous, así que isto son meras observacións que levan á esperanza, pequena, de facer que algún dos meus amigos teña a casa en condicións menos putrefactas cando eu vaia de visita.

30 may 2009






DEDOS DE PEDRA (e IV)

por Xoán da Cova

Fìxenme habitual do piano-bar do hotel no que Dedos de Pedra tocaba polas noites. Alí tratei con clientes que tamén logo foron habituais e dos que me fixen amigo. Lembro especialmente a Manuel Orío, daquela periodista no xornal "La Región", cuxas instalacións non están lonxe de alí. Aparecía tras cerrar a edición, e mesmo collía ás veces unha guitarra pra cantar cancións dos Beatles. Falabamos de temas de actualidade e de moitos outros. A música en directo do pianista fomentaba as relacións persoais de todo tipo, e eu imaxinábame moitas veces no "Café de Rick" da famosa película. De certo que nunca nos puxemos de pé para cantar "A Marsellesa", mais si vivimos algunha situación de "emoción colectiva" como a que relatarei despois.

Camiñaba eu unha noitiña por Ourense cando, desde un coche, un coñecido empresario da contrucción berrou o meu nome e pedíume que subira. Estrañoume. A pesar de que o coñecía e o saudaba, non tiña trato especial con el. Pero montei no seu coche. Arrincou a toda velocidade, parecía eufórico por algún motivo, e díxome que me invitaba a tomar algo nalgures. Accedín, e axiña estabamos aparcando a carón dun coñecido local nocturno, con nome de deusa, das proximidades de Ourense. Non me atopaba para nada cómodo no lugar, mais o empresario movíase coma peixe na auga entre o que parecían ser habituais e o persoal do establecemento. Tras inxerir unha consumición alcohólica, e notándo que eu quería desaparecer, propúxome que escollera o seguinte destino. Estabamos non lonxe do hotel co piano-bar, e a hora era, precisamente, a de maior afluencia de clientes. Alá fumos.

Dedos de Pedra tocaba o piano animadamente. Ao seu carón, no chan, unha restra de vasos de cubatas en fila india. Eran invitacións dos clientes. Dedos de Pedra daba intruccións aos camareiros para que lle puxeran todas as copas ás que o invitaban, á marxe das que levara xa tomado. Adoitaba dicir que nel o Señor Xesucristo repetía o milagro das vodas de Canaan, pero ao revés, convertendo o alcohol en auga. O ambiente, cargado de fumo, era o máis parecido ao descrito na letra da canción "Piano Man" de Billy Joel. O meu acompañante deu un respingo ao ver aquilo. Parecía pensar "Eu estaba perdendo isto!" Logo comezou a saudar coñecidos e amigos. Pronto estaba bailando a carón do piano con toda a súa "humanidade", ao ritmo da música.

Por riba do piano, Dedos de Pedra colocara unha enorme copa de cristal para recoller as propinas. Os clientes deixaban nela, de cando en vez, algunhas moedas, sobre todo cando se achegaban a facer a petición concreta dalgunha canción. O meu acompañente sinalou aquela copa coa man ao rematar unha canción que lle gustara especialmente, e empezóu a berrar soltando un discurso. Falaba de que aquilo era unha vergoña, que non se valoraba a labor dun artista como aquel, e que se limitaban a lle deixar unhas miserables moedas. Xeneralizou as críticas a toda a sociedade, que non valoraba a arte, a cultura, etc. Que era unha sociedade consumista e que tal e que sei eu.

O alcohol que traía no corpo desinhibíao. Adoptaba o ton e os acenos hiperbólicos dos actores teatrais. A xente comezou a rir, e esas risas excitábano máis. Elevou a voz, aumentou a carga emocional do seu discurso, esaxeraba cada vez máis os acenos. Parecía Chaplin no discurso final de "O Gran Ditador". A xente aplaudía algunhas frases especialemente afortunadas, sen deixar de rir a cachón. Cando finalizou aquel improvisado discurso berrou: "E agora, para que non caia en saco roto todo o que dixen, cada un vai soltar mil pesetas para darllas ao músico".

Pedíu unha cubiteira vacía aos camareiros e primcipiou a recorrer a sala pedindo mil pesetas a cada cliente. Só os homes, as mulleres non. Adoptaba, coa cubiteira na man, a actitude dun méndigo, e seguía co discurso: "Unha axuda para a cultura” (ou algo así). A xente seguía a escachar a rir e, para o meu asombro, todos os clientes masculinos e, de xeito voluntario, moitas mulleres, botaron un billete de mil pesetas no receptáculo. O propio director do hotel e eu mesmo incluídos. Dedos de Pedra xa recomenzara a tocar e amenizou co "Si yo fuera rico" toda aquela representación.

A catarse era total. Sen deixar de bailar, movendo o seu gordo cú ao ritmo da música, coa cubiteira chea de billetes, o "recaudador" achegouse a Dedos de Pedra, que seguía tocando a canción da famosa película. Collíaos e botábaos ao aire coma se fosen follas secas en outono, para que lle caeran ao pianista pola cabeza e polo corpo abaixo. Caían tamén billetes no piano que ocultaban algunhas das notas da melodía, có que a versión soaba inda máis cómica. Algunha xente, ao bordo do síncope, retorcíase polo chan coa risa. Segundo me contou días máis tarde, Dedos de Pedra arranxara economicamente o mes con aquela "recaudación extra". Nin que dicir ten que o empresario que me acompañou aquela noite se converteu en cliente habitual do piano-bar.

28 may 2009



Cando trinta días abondan
Iago Tabarés, Xornal de Galicia, 28/05/2009
Foto de Xiqi Yuwang. Novo talento da fotografía no Fnac. Do blog de Antón Castro.

Eu manifesteime sempre partidario de dar aos gobernos 100 días de marxe para comezar a planificar e a pór en marcha os seus proxectos. Tamén a este Goberno do PP. Aínda que é o Goberno dos que gobernaron este país sempre -ou case sempre-, algo que o PP non fixera tal co Goberno anterior, aínda que, como acreditaron na campaña electoral, carezan dos máis elementais principios éticos. Aínda así, eu son -era- partidario dos 100 días de marxe. Visto o visto penso que deixar eses 100 días sería irresponsable, pois xa en pouco máis de 30 amosaron ben ás claras o que son e o que pretenden, e a oposición ten a obriga de darllo a coñecer á cidadanía.
Nos primeiros días do Goberno de Feijóo acreditaron unha grande vontade revisionista e anulatoria, non sabían o que ían facer, mais tiñan claro o que ían destruír, o idioma propio de Galiza, os nosos sectores produtivos, o sistema educativo...
Logo, coas primeiras decisións, chegaron simultaneamente os primeiros incumprimentos.Demandaron durante catro anos unha consellería de Xustiza, no último ano -xa en plenitude a crise económica- o propio Feijóo remitiu tanto ao presidente como ao vicepresidente da Xunta unha proposta de acordo para mellorar a xustiza na Galiza. Nun punto levaba a creación dunha consellería onde a Xustiza tivese un peso fundamental. Agora, ao deseñar a nova estrutura da Xunta, a Xustiza ten o papel máis residual que endexamais tivo na administración galega. Que dirá aos que confiaron nas súas promesas?
Prometeu un goberno transparente e honesto (alguén puido crelo, non o sei, "neste mundo haiche de todo", que diría un amigo), e nomea conselleiro ao señor Hernández famoso por ser quen de vulnerar a lei de incompatibilidades e "ir cazar en veda", de asinar certificacións falsas... Logo viría o ‘caso Martínez' sobre quen pesa unha sentencia firme da Audiencia Nacional que dá por probado o emprego irregular e indebido de fondos públicos (onde estarán eses importantes recursos? Cantos Audi se poderían mercar con todos os fondos europeos que administrou este señor?) Fai falta unha sentencia penal para que o señor Feijóo esixa responsabilidades políticas? Volve o PP a baleirar de contido a expresión ‘responsabilidade política'? Outra promesa incumprida.
Adelgazar a administración foi outra das promesas de Feijóo, e, apenas un mes despois, nada de nada. Crea a figura dos ‘superdelegados' -especie de ‘megacacique' con fins electorais no norte, partidarios no sur e para crear liortas onde non os hai no sudeste- que ían substituír aos delegados, xerando un importante aforro. Lida a letra pequena, todo mentira. Estes ‘super' veñen rodeados dunha corte de asesores que eliminan calquera eventual aforro, ademais este enxeño supón elevar o nivel dos actuais secretarios das delegacións que pasarán a ser secretarios territoriais, e xa que logo os custes de persoal van medrar ao tempo que a eficacia e a xestión van empeorar. Poderíamos seguir falando, de promesas incumpridas -que ben puideran chamarse estafas electorais- pero xa abonda, tamén para min.

25 may 2009



Contrabando.
Yolanda López.La Región.24.05.2009
Un documental proyectado recientemente en Ourense sobre la raia, devuelve vida a tiempos felizmente fenecidos. Está contada desde la perspectiva de una joven portuguesa que, a su vez, introducía la historia -tan común- de su propia abuela y la relación de las gentes de ambos lados de la frontera lusoespañola con el contrabando o estraperlo, como se denominaba en los tiempos duros, que llegaron hasta bien entrados los años setenta, para ambos países.

En la década de los años cuarenta del pasado siglo ni en Portugal ni en España había otra cosa que despensas vacías y miseria por todas partes. Los productos básicos, racionados, no alcanzaban para llenar los estómagos ansiosos de alimento. Buscar o cambiar productos intervenidos dio lugar al estraperlo, que es un término surgido en la República, acrónimo de los tres fundadores de un juego fraudulento con ese nombre introducido en España en esa época.

El trabajo ‘Mulleres na raia’, dirigido y producido por Diana Gonçalves, devuelve a la actualidad épocas felizmente fenecidas en las que la miseria y el hambre obligaban a las familias a luchar por la supervivencia de cualquier forma posible. En las áreas más cercanas a la frontera, la actividad más a mano -no hacía falta patrón que proporcionase el trabajo- era el tráfico de mercancías de todo tipo de un país a otro. El negocio era bien simple: comprar en un sitio lo que no había en el otro o, también, comprar barato aquí para ganar unas perras del lado de allá...
Artigo completo.
Marcos Valcárcel: Voz da Liberdade.
Miguel Anxo Fernán Vello.

Galicia Hoxe.25.05.2009
(Foto:A Nosa Terra).
Ben que sentín non poder estar fisicamente no acto literario de entrega do Premio do Centro PEN de Galicia a Marcos Valcárcel en Santiago de Compostela. O Premio dos escritores galegos e, por ende, dos escritores internacionais organizados no vello clube literario, denomínase Voz de Liberdade, e pensando no amigo ourensán premiado vénme á cabeza aquela idea de Sartre que nos traslada o entendemento da liberdade "en tanto que actuamos como somos" e en tanto que os nosos actos contribúen simplemente a "facernos ser". No caso de Marcos Valcárcel non cabe a menor dúbida de que sempre actuou e actúa como el mesmo é, un home libre e aberto ao mundo, xeneroso e dialogante como os mellores sabios, forxado na fidelidade á súa terra e firme nun ser que ten por norte a cultura e o coñecemento. Eu teño dito en máis dunha ocasión que Marcos Valcárcel responde con perfecta exactitude -semella todo un retrato do blogueiro de As Uvas na Solaina- a esa idea de intelectual que latexa na ideoloxía dun autor tan entrañábel para min como Pierre Bordieu: unha forma permanente de compromiso baseado na restauración da política, na acción e no pensamento. Talmente. Así é Marcos Valcárcel. Esa mesma persoa que no seu discurso de agradecemento polo premio do PEN se reivindica discípulo dos vellos galeguistas; o mesmo que define a xeración ERGA (Estudantes Revolucionarios Galegos), na que el participa de xeito moi activo, como unha escola de civismo e de compromiso co país e o mesmo que non dubida en se considerar, con humildade e ao mesmo tempo cunha dose certa de emoción ben galega -estouno vendo-, un "xornaleiro da cultura". Toda unha lección. Por iso fica ben claro que o centro PEN de Galicia non só acertou nomeando a Marcos Valcárcel Voz de Liberdade, porque, á par do galardón concedido, a propia institución internacional soubo prestixiarse a si mesma tendo entre os seus máis altos premiados a un escritor e a un intelectual coma poucos hai -parabéns de corazón, amigo Marcos- na gran República das Letras.

24 may 2009


Holocausto porcino.
A.V.M. La Región.23.06.2009.
Foto:Miguel Muñiz.

Cando o outro día os autócratas do Kremlin decidiron aconsellar aos seus concidadáns non visitar España polo medo á gripe A, moitos puxeron o berro no ceo. ¿Nós unha ameaza á saúde de ninguén? ‘Todo é política’, chegamos a concluír despectivos. Evidentemente as cuestións máis peregrinas poden ser argumentadas demagoxicamente para distraer ao vulgo iletrado dos seus problemas e focalizar en asuntos alleos o interese colectivo. E un problema serio acontece cando pasa desapercibida ou minusvalorada calquera acción deste estilo que teña como centro os naturais doutro país pero pertencentes a unha minoría étnica ou relixiosa. O paroxismo, como é sabido, foi a Alemaña de Hitler. Alí, desde as leis de Nuremberg no verán de 1935, chegaron a publicar máis de 3.000 decretos e ordes restrinxindo as liberdades dos seus concidadáns xudeus. Algunha tan alucinada como a prohibición de posuír paxariños, cans e gatos, ou de que os cegos levasen brazaletes que os identificasen como cegos. ¿A desculpa? Calquera valía para un pobo en proceso de fanatización.Pois algo semellante está acontecendo cos nosos irmáns cristiáns coptos de Exipto. É unha grande minoría -10 millóns de persoas- moito máis vella no país que os musulmáns, pois son herdeiros directos da etnia e lingua dos antigos exipcios das pirámides que foron cristianizados nos comezos da nosa era. Pois arestora están sufrindo continuos ataques por causa da crecente islamización do estado exipcio. E como unha medida máis contra os coptos -únicos que os crían e comen- deciden o sacrificio inútil dos 350.000 porcos do país, pregándose covardemente ás presións islamistas. Tamén é algo contrario a razón -escasean os tratos marrau mexicano/marrau exipcio-, aos ditados da ONU sobre medidas de saúde e a todo. E como a cousa ía en serio, o día 2 de maio come zaron as ‘execucións’ dunha forma salvaxe. O xornal Al Masri al Youm sinalaba que comezaran a facerse foxas no deserto onde guindaban vivos aos cochos, logo rociabanos con substancias velenosas ou botaban simplemente terra por riba. Tanto foi, que o primeiro ministro Ahmad Nazif tivo que pedir que diminuíse a ‘brutalidade’ do proceso. Aínda así, os máis arrichados defensores da medida, gobernadores incluídos, bromean dicindo que non poden ser degolados porque os marraus non teñen pescozo. ¡Que lonxe quedan os tempos en que Mediterráneo unía as culturas das súas beiras, e nas cidades de Alexandría, Salónica ou Constantinoplas vivían respectuosamente próximas as comunidades, como se fosen todas novayorkes da antigüidade! Ai, Kavafis, Kavafis, o poeta grego de Alexandría. Ai Naguib Mahfuz, único escritor árabe co Nobel, acoitelado por un integrista en 1994. ¡Que lonxe queda o voso país do Exipto de hoxe!


Dedos de Pedra (III).
Xoán da Cova para As Uvas na Solaina.
Acuarela de Dedos de Pedra.Foto Inferior.
(Localizada por indicación de Lobo Neghro no bar de Santiago Rguez.-Foto superior-.Cartelle.)
Dedos de Pedra tiña unha rara habilidade para conseguir traballos do difícil mercado da música da animación en directo . Esta que vos conto non é máis ca unha entre unha chea de outras similares. Pasaba eu unha noite diante dun de eses "pubs" con pantalla xigante , que tan de moda estaban a principios dos noventa. A música ambiente soábame extrañamente familiar, anque non coñecía o tema concreto, e decidín entrar. Cal é a miña sorpresa ao ver a Dedos de Pedra ,e o seu teclado, na pantalla xigante de video. De alí era onde proviña a música. Os clientes do pub, fundamentalmente parexas xóvenes que se amaban nos sofás, non prestaban ningunha atención ao feito de que o músico da pantalla non fora ningún coñecido ídolo de masas, nin que a realización do video estuvera lonxe de ser profesional. Dedos de Pedra falaba có propietario do local animadamente, con un "cubata" na man. No mostrador, os vasos vacios de dous ou tres que xa foran "escoados", por usar a su propia terminoloxía. Convencera ao hosteleiro de que aquel video podía supoñer unha "bomba" musical no seu local e conseguira venderllo. Por unha cantidade que non puden determinar, pero que, sospeitéi, podería estar na orde do precio das bebidas "escoadas". Eu "alucinaba" vendo cómo o propietario puña o video unha e outra vez ,mentras Dedos de Pedra lle facia ver detalles que se lle esqueceran comentar nos visionados anteriores. Toméi algo con eles, e Dedos de Pedra saéu logo conmigo á rua, pra seguir tomando algo noutro lado. Propúxenlle ir hasta Xinzo, hasta o pub "Cocos", de moda naquela altura. Non parecéu moi interesado, pero cando lle dixen que o propietario era amigo meu, aceptóu de inmediato. Arrancamos cara Xinzo. Non me preguntedes cómo, pero no tempo que tardéi en ir nun momento dado ao servizo, xa tiña convencido ao meu amigo de que o seu local era o máis axeitado que vira nunca para ter actuaciós en directo. Dedos de Pedra tocaría alí tres noites á semana, a partir da semana seguinte. Eu volvía a estar asombrado, vendo como charlaban animadamente, ultimando os detalles. Volvíamos cara Ourense cando, tras distinguir o enorme cartel luminoso de un coñecido hotel das aforas , díxome: "Vamos parar a tomar algo no bar de ese hotel, para celebrar que conseguín traballo no pub do teu amigo". Eu sabia que o hotel tiña un "piano bar". No quero facer moi largo o relato, e contaréi brevemente cómo foi o resto da noite. Dedos de Pedra pedíu permiso para tocar o piano e montóu un show alucinante, coa colaboración de moitos dos clientes que se atopaban alí tomando unhas copas. Un dos máis animados, que rematóu por cantar varias canciós en catalán, resultóu ser o propio director do hotel. Dedos de Pedra foi contratado para tocar todos os días, mellor dito, todas as noites, naquel piano bar. A oferta, tanto en número de días como na cantidade económica apalabrada, era mellor que a que acababan de facerlle en Xinzo. Tuvemos que volver ás terras do Limia, a última e hora e a toda velocidade, para que Dedos de Pedra poidera cancelar o compromiso previamente adquirido no pub. O propietario xa baixaba as persianas cando chegamos apresuradamente. Non lle parecéu moi ben, pero ao final aceptóu que a "competencia" lle levara ao músico, có que xa contaba para darlle un empuxón definitivo ao seu local. Cando chegamos a Ourense, xa á deshora, propúxome que foramos tomarlle a última a algún outro lado, pero eu xa non aceptéi. Eran demasiadas emociós para unha soa noite. Dedos de Pedra tocóu no piano bar do hotel Auriense unha larga tempada, protagonizando unha chea de situaciós alucinantes, algunha das cales podería ser obxeto de relato nunha próxima entrega.


Marcos Valcárcel, cós líricos, e revolucionarios, E.R.G.A. 'S

(Un clic aquí para entrar na fotogalería do xornal "A Nosa Terra".
Da
homenaxe de Pen Club de Galicia a Marcos Valcárcel).
..............................................
A Nosa Terra.23.05.2009.
..............................................
Duascentas persoas asistiron na Capela do Hostal dos Reis Católicos á entrega do IV Premio Pen Clube da Liberdade a Marcos Valcárcel.
Foi un acto cheo de emocións, co salón ateigado de amigos/as de todos os sectores da cultura do país, nunha meirande parte escritores, reunidos para entregarlle ao escritor ourensán un recoñecemento adoptado por unanimidade do xurado, tal e como explicou Gonzalo Navaza, secretario do xurado. Nunha mesa presidida polo galardonado, flanqueado polo director xeral da mocidade e o voluntariado, Anxo Lourenzo, secretario de Política Lingüística, Roberto Varela, conselleiro de cultura, Luís G. Tosar, Xesús Alonso Montero e Bieito Iglesias, desenvolveuse un acto que se convertiu por parte de todos os intervinientes nunh auténtica defensa da cultura e a língua galega.
O presidente do Pen Clube de Galicia lembrou aos anrteriores galardonados, Bernardino Graña, Paco del Riego e isaac Díaz Pardo e ffaliu o galego como "peza fundamental da nosa cltura, signo de identidade que nos distingue e nos recoñece. Somos espada en defensa do galego sempre en busca dos camiños da concordia".
Bieito Iglesias e Alonso Montero foron os encargados de facer a laudatio do homenaxeado, con intervencións que estiveron cheas de lembranzas persoais no caso de Bieito Iglesias, compañeiro de instituto de Marcos, nun periodo iniciático ao que o propio Marcos Valcárcel se referiría na súa intervención.
Interveu tamén Anxo Lourenzo, que reivindicou como un referente do labor que emprende o traballo de Valcárcel e Alfonso Monxardin, "Falamos galego en aberto e positivo" e pechou as intervencións o conselleiro Roberto Varela.
No acto entregóuselle tamén ao historiador e poligrafo ourensán o título de socio do Pen Club International e un cadro agasallo de Antón Lamazares, poñendo o ramo musicai Xoán Fonseca Moretón, que tocou á gaita o "Alalá de Ourense" e a Marcha do Antigo Reino de Galicia

23 may 2009

A plantar salgueiros a outra parte!
Sección: Ao raiar o sol
Luís González Tosar.
Foto:Oscar Corral. El País 23.05.2009

Certo é que, despois da formidable resposta da República das Letras Galegas ao acto literario no que lle entregamos a Marcos Valcárcel o IV Premio P.E.N.-Voz de Liberdade e maila distinción de “membro de honra” da organización mundial de escritores, o desalento ábrelle paso á ilusión e o pesimismo trócase en luz esperanzada. Digo isto baseándome na resposta de case dous centos de amigos e amigas, traballadores da lingua e da literatura de noso, convocados por obra e gracia do homenaxeado, presenza que corroborou, na tardiña do pasado venres, en Compostela, unha verdade poucas veces posta en práctica: a unidade no esencial é posible. Creo que todos saímos reforzados dunha xuntanza na que nos sentimos, coma no verso de Lorenzo Varela, “cinguidos polo mesmo pensamento”. Nunca lle oín, en máis de trinta anos de amistade, a Marcos Valcárcel -exemplo nídio de bonhomía, cordialidade dialogante e firmeza na defensa da nosa identidade-, palabras descalificadoras, nin sequera para os que lle negaron, en varias ocasións, unha rabanda de pan e un grolo de auga, imprescindibles para repor folgos e seguir adiante. Dixérono ben claro Bieito Iglesias -colega seu desde a adolescencia- e Xesús Alonso Montero -verbo cálido e rigoroso-; Marcos encarna hoxe a continuidade do mellor galeguismo progresista, do nacionalismo non excluínte, da sensatez dos que constrúen, día a día e con esforzo, un modelo propio baseado na concordia, sen renunciar a nada, aspirando a todo. Velaí a encrucillada de arestora, unha situación de perigoso confusionismo e de intereses creados arredor do idioma propio de Galicia -así é como a define o actual Estatuto de Autonomía-, cooficial co castelán, do que nunca os galegos renegamos. Porque os que se consideran “perseguidos” non mencionan nunca a proscripción do galego durante a dictadura franquista? Ollo cos pirómanos. Tres ou catro, apenas media dúcia, poden alamparnos a todos. Nunca abrasarnos, porque de apagar incendios os galegos sabemos moito. Confiémoslle, pois, o proceso normalizador aos sociolingüistas -Anxo Lorenzo, actual responsable da política lingüística da Xunta é un dos mellores-, eles saberán facer as oportunas consultas e sentar, sen dúbida, uns puntos básicos para chegarmos ao consenso político e social. A responsabilidade, a sensatez, a sabiduría, están, polo de agora, no soberano -o tan invocado pobo galego, nada respectado polos que queren adecualo como sexa á súa ideoloxía-. A nosa xente segue a falar con naturalidade e cortesía -como di o Presidente Núñez Feijoo- na “lingua dos avós que temos mortos”, que cantara Celso Emilio Ferreiro e que non é proletaria, nin campesiña, nin mariñeira; é a lingua de Galicia enteira. “A fala é o que se fala”, pensamento máis fondo do que parece e que lle vin escribir, de puño e letra, a Ánxel Fole. Están aviados os que pretendan onda nós unha guerra lingüística. Poden ir plantar salgueiros a outra parte.
Ese recadriño
da páxina 64.
Antonio Piñeiro.

La Región.23.05.2009.
Foto:La Región.
Foi nunha mesa do Café Real, logo de saír dunha das tertulias que durante un tempo celebramos no Liceo, a proposta túa e como consecuencia dunha miña columna na que teorizaba sobre cal debería ser o número máis axeitado nunha conversa de sobremesa para que a palestra fose froitífera e ó mesmo tempo amena.Non lembro ben cal fora a razón de que fixeramos aquel aparte fóra do Liceo, logo de rematada a sesión, aínda que penso que foi porque andabamos coa planificación dunha exposición sobre Curros Enríquez, cando dende a Fundación estabamos a definir cómo ía ser o decorrer do Centenario do poeta.O que si lembro moi ben é que, a carón dunha cervexa, falamos abondo do estado emerxente de decepción colectiva no que empezabamos a movérmonos, e de cómo había pouco tempo que abandonaras a túa militancia política, en consecuencia.Lembro que mo dixeches cunhas palabras máis ou menos coma estas: ‘A verdade é que os que temos a oportunidade de expresar na prensa as nosas opinións, estamos moito mellor co pensamento libre’.Cando o lector -e ti mesmo- teñades oportunidade de ler isto, xa terás vivido unha nova xornada de profundas contradicións, neste caso gracias ó recoñecemento do Pen Club de escritores de Galicia, onde as emocións transmitidas polo cariño dos amigos e coñecidos, terán petado contra o muro do teu peito cun acedo contrapunto marcado por esa inxusta situación na que, sen pedirche a máis mínima opinión, te ten colocado a vida.Querido Marcos: Nos últimos tempos non temos falado, nin a través do teléfono, nin por medio do correo electrónico, nin por ningún outro medio, como noutrora faciamos de vez en cando; o cal non significa que non saiba de ti e da túa evolución, polos amigos comúns que temos, e, malia todo, que non siga abrindo cada día o xornal coa esperanza de que nese recadriño da páxina 69, volva atopar a xaneliña diaria de pensamento libre que ti sempre terás aberta.











Album fotográfico: Pepe Trebolle.
VOZ DE LIBERDADE. CRÓNICA DE URXENCIA.
(A. para "As uvas")

No Hostal dos Reis Católicos, no mesmo edificio onde Otero Pedrayo fora homenaxeado o 3 de marzo de 1968, nun banquete que rematara cos primeiros berros de Viva Galicia Ceibe que existen gravados da nosa historia contemporánea, celebrouse onte día 22 de maio, aniversario da proclamación da liberdade relixiosa pola República Española en 1931, e do nacemento de Naomi Campbell en 1970, un novo xuntoiro ao redor do amigo Marcos Valcárcel.
Desta volta a desculpa foi o xustíiiiiiiisimo premio outorgado polo Pen Club internacional como Voz de Liberdade, a proposta da sección galega.
Poden ver outras crónicas de prensa a pé de escrito.
Non trataremos de dar outra visión.

Moita xente que quere a Marcos igual que os que estabamos, non puido asistir pero enviaron a súa adhesión: R.Villares, X.R. Barreiro, V. Freixanes, M. Rivas, Suso de Toro... Pero alí estabamos moitos. A cousa empezou con retraso por mor de inconvenientes de intendencia que retrasaron a chegada de Marcos a Santiago. Iso permitiu que os convidados todos agardasen a Marcos como a un primeiro ministro, todos na porta do Hostal facéndolle un “pasillo” como aos grandes e con tanto saúdo tardamos en entrar á Capela Real onde se desenvolveu o acto. Unha foto de Marcos, serio, circunspecto, case un pouco enfurruñado, presidía o salón. Na mesa, Bieito Alonso, Gonzalez Tosar, alias “Che”, Alonso Montero, Marcos, o novo Conselleiro, Roberto Varela, o valente novo Secretario xeral de Política Lingüística, Anxo Lorenzo e o director Xeral de Xuventude e voluntariado Ovido Rodeiro.
Garabatas: Alonso Montero, Marcos e o Conselleiro. Sen ela, Bieito, Che, Anxo e Ovidio.
O acto empeza cun pouco de música clásica por un cuarteto sobrio e ben. O conselleiro levaba o compás da música cos dedos na mesa. Logo o Che abre o acto. Un discurso ben construído, afablemente ameazador. Citou, como resume, unha frase de Alonso, “Os escritores poden convertir as súas palabras en espadas” falando da lingua, etc. Beito coa simpatía e maxisterio ao que nos ten afeitos, lembrou os anos comúns con Marcos, desde o Instituto Masculino na transición, os combates de Santiago, e en medio de moita cita, veu reclamar a autenticidade fronte a un falso comopolitismo de papanatismo sobre Nova York etc. (O conselleiro, moi no seu papel, nin pensou que a cosa fose con el). Rematou evocando arrecendos a vainilla da rúa do Paseo de Ourense e desexando regalarlle con eles, un lago e dous cisnes. Moi moi aplaudido. Logo dos dez minutos de Bieito, Alonso Montero consumiu 22 minutos en facer unha laudatio máis formal da experiencia de Marcos como historiador e persoa comprometida propoñendoo como “Cronista oficial da República das letras galegas” e facendo as habituais mencións á ditadura, á república, a Franco, etc. Tamén moi aplaudido.
Logo Marcos leu pousadamente un fermoso discurso que levaba manuscrito e que fora ditado a María, a súa dona, -a quen comparou neste momento con Amalia Rosina, a muller de Lamas Carbajal. Marcos evocou os seus tempos mozos, de aprendizaxe na Auriense de Curros Enriquez e fixo unha gabanza daqueles vellos galeguistas que fundaran o tecido cultural das Asocacións Culturais dos sesenta e do impulso dos novos mozos que andaban ao redor delas, baixo o maxisterio de novos profesores como Paco Rodriguez e cun maxisterio paraleo a través das actividades daquelas asociacións. Definiu a aquela xeración ERGA como unha escola de civismo e compromiso co país. E considerou como momento inicíatico do seu compromiso, a lectura do texto Sementeira de Florentino Cuevillas –recollido nas súas Prosas Galegas- e definiuse como un “xornaleiro da cultura”, tomando as palabras do seu amigo Modesto Hermida. A emoción das últimas palabras fundiuse cun prolóngadísimo aplauso.
Logo falou o valente –e repito o de valente porque fai falta telos ben postos para asumir tal posto coa que está caendo- Anxo Lorenzo, Secreatrio Xeral de Política Lingüística quen nesta súa primeira intervención pública, engadiu ao curriculum citado de Marcos, o Manifesto Falamos galego en aberto e positivo que elaborara Marcos e Afonso Monxardín en maio de 2006, e citou as palabras finais nas que se facía un apelo ás importancia da vontade dos falantes máis alá das leis que non entran nas bocas. Foi aplaudido con vontade de esperanza polos presentes. Logo o Conselleiro tomou a palabra -esqueceuse de citar ao Director Xeral de Xuventude e Voluntariado que foi o único que non interveu dos da mesa- e fixo un discursiño discreto, correcto, con cita un pouco forzada dos escritores que estaban ingresando nese mesmo acto no Pen. A continuación o Che púxolles a insignia chegada de Londres e aplaudimos todos.
Logo Isaac Díaz Pardo colleu a bolsa onde levaba o cadro de Anton Lamazares, agasallo do Pen Club a Marcos, entreabriuna, mirouno de esguello, movéndoo para un lado e para outro, e, como non ve ben de todo, non localizou cal era a parte de adiante e cal a de atrás así que subiu coa bolsa e entregoulla tal cal a Marcos. Apaudimos todos, pero quedamos sen ver o cadro. (Xa llo pediremos ao Marcos para sacarlle unha foto e colgalo).
Para pór remate, o amigo Xan Fonsesca, tocou un par de pezas na gaita –na primeira e máis ourensá non lle foi ben o roncón, por certo- e foi moi celebrado tamén.
A continuación tomamos uns xenerosos viños e excelentes petiscos –boa combinación de “febra” e pouco deseño- moi ben presentados e atendidos, e alegrámonos de que o aforro e austeridade continuamente predicadas, non empezara na ocasión.
Unhas cantas fotos de grupos –vellos rockeros de ERGA, blogueiros das Uvas na Solaina, etc.- e unha animada charla entre os amigos de Marcos, escritores, editores, xornalistas, algúns políticos, académicos, profesores, e as novas autoridades que se prolongou ata que o sentido común aconsellou tocar retirada.
.....................................................................................
Enlace ó eco de El País, A Nosa Terra, La Region. 22.05.2009
Nos blogs :
..........................................................
A cobertura de El Correo Gallego: 22.05.2009
...........................................................
Poida que poucas figuras do universo cultural galego susciten hoxe a unanimidade e o acordo que ergue a figura de Marcos Valcárcel, historiador, escritor, xornalista e blogueiro ourensán que onte, no Hostal dos Reis Católicos, recibiu o IV Premio Pen-Voz de Liberdade "pola súa defensa da liberdade de pensamento" e o nomeamento como membro de honra do PEN Internacional. Un "sincero e intenso agradecemento" foi o sentimento que expresou este colaborador habitual de Galicia Hoxe, quen dixo ter estimado sempre "nos escritores a súa capacidade para a lealdade e a xenerosidade". Esas cualidades, das que Valcárcel fai parte, conviven nel cunha seria falta de afectación que transmite a todo o que di e escribe. Lembrábao onte o escritor e amigo Bieito Iglesias, quen achou no estilo de Vicente Risco o correlato desoutro xeito valcarciano de dicir e narrar: "pluralidade de intereses, serenidade e ausencia de afectación". Valcárcel, -que onte se adscribía á Xeración ERGA, así nomeada por Xosé Miranda- declarouse -tomándolle tamén as palabras a Modesto Hermida- un "xornaleiro da cultura", no ronsel dos grandes mestres -Cuevillas, Piñeiro, Casares, Fiz Vergara Vilariño, tamén seu pai Fiz Valcárcel-, os mesmos que alentaron a súa obra e o seu pensamento no que, para o académico Alonso Montero, sobrancea a "virtude da ponderación" dos clásicos.
Unha cumprida representación do mundo da cultura galega arroupou onte, no Hostal dos Reis Católicos en Santiago, a este incansábel traballador pola lingua e a cultura de Galicia. No estrado o presidente do Centro Pen de Galicia, Luis González Tosar, o Conselleiro de Cultura Roberto Varela -que se comprometeu a declarar o ano 2010 o Ano da Lectura en Galicia- e o secretario xeral de Política Lingüística, Anxo Lorenzo, que se valeu dun manifesto a prol da lingua creado polo propio Valcárcel en 2006 para lanzar unha mensaxe de concordia idiomática nun auditorio no que, cando menos, reinaba unha susceptíbel aínda que cordial expectación ante a presenza dos novos membros do Goberno.
O bo home, constante e firme -"un dos máis claros defensores da identidade do noso pobo" en palabras de Tosar-, contou, canda el, coa presenza fraternal de Isaac Díaz Pardo -que lle entregou un lenzo de Antón Lamazares-, os académicos Antón Santamarina, Fernández Rei, Rosario Álvarez, Manuel González, Ramón Lorenzo e Antón Santamarina; políticos como Camilo Nogueira, Ceferino Díaz, Carlos Mella e Xesús Palmou; e amigos e compañeiros da escrita e da vida como Vázquez Monxardín, Manuel Outeiriño, Manuel Guede, Xusto Beramendi, Carlos García, Gonzalo Navaza, Xosé Miranda, Dolores Vilavedra, Anxos Sumai, Riveiro Coello, Rosa Aneiros, Antón Baamonde e Manuel Bragado, entre moitos outros.

22 may 2009



Marcos Valcárcel recolleu emocionado o Premio da Asociación de Escritores en Lingua Galega, que se lle entregou o pasado nove de maio polo seu blog
FOTO: Axencias

Maré hoxe
A voz de Marcos Valcárcel
Recibirá hoxe en Compostela o Premio do PEN "Voz de Liberdade"


Nas últimas semanas, o historiador Marcos Valcárcel vive un continuo trasfego de galardóns e recoñecementos que culminaron co Premio Otero Pedrayo 2009, outorgado a este colaborador habitual de GALICIA HOXE por unha "vida dedicada á cultura e ó coñecemento con talante aberto, dialogante, galeguista e universal, méritos propios da súa obra e da súa persoa". Tamén se lle recoñece a Valcárcel "ser un referente cultural presente e futuro da cultura galega" e o seu labor de investigación e difusión cultural".

Pero a cousa non queda aí e hoxe mesmo recibirá en Compostela o Premio do PEN Voz de Liberdade na súa cuarta edición. Será ás sete da tarde no Hostal dos Reis Católicos, nun acto no que, tras a lectura do acta do xurado, intervirá o presidente do PEN de Galicia, Luís González Tosar.

Tras un laudatorio do galardoado a cargo de Bieito Iglesias, seranlle impostas as premiado as insignias do PEN Galicia e do Internacional e entregaráselle un cadro doado polo pintor Antón Lamazares. Ao acto está previsto que asista o conselleiro de Cultura, Roberto Varela, así como o secretario xeral de Política Lingüística, Anxo Lorenzo.

Durante o encontro, no que actuará o cuarteto de corda Cimarrón, o PEN Club daralles a benvida ós novos membros do colectivo, Fina Casalderrey, Rosa Aneiros, Anxos Sumai, Miguel Anxo Fernández, Xoán Bernárdez Vilar, Manuel Outeiriño, Antón Riveiro Coello, Miguel Anxo Murado e Ramón Riveiro.
http://www.galicia-hoxe.com/index_2.php?idMenu=86&idNoticia=429330




El más merecido premio de Valcárcel

Quien ha tenido la fortuna de haber sido premiado en alguna ocasión podría explicar qué se siente, cuánta satisfacción por el reconocimiento público corre por las venas del galardonado. Una persona que puede relatar perfectamente ese sentimiento es Marcos Valcárcel, el escritor, historiador y colaborador de Galicia Hoxe, quien tras recibir el viernes el Otero Pedrayo hoy ya ha hecho sitio en sus vitrinas para un galardón entrañable, cultural y social como es el premio Voz de Liberdade, que le ha otorgado en su cuarta edición el PEN Club Galicia, que preside Luis González Tosar. Además del galardón, Valcárcel será homenajeado por los PEN Galicia e Internacional con sus insignias, el cariño de sus amigos y compañeros de letras y los laudatorios de su amigo González Tosar y Bieito Iglesias. Los reconocimientos de Valcárcel no son simples premios, sino el aplauso unánime a una enorme carrera literaria y de investigación histórica. Marcos Valcárcel es uno de esos hombres que tienen el don de granjearse la amistad y el cariño de todos cuantos le rodean. ¡Felicidades! (El Correo Gallego

21 may 2009

Foto(Trebi

Polo seu traballo a prol da difusión da cultura

Marcos Valcárcel, premio Otero Pedrayo

O xurado do Premio Ramón Otero Pedrayo acordou por unanimidade recoñecer co galardón ao escritor e historiador Marcos Valcárcel. O premio, dotado con 30.000 euros, recoñece o traballo a prol da difusión da cultura galega.

A Nosa Terra, 20.05.2009 17:03

O xurado valorou a longa traxectoria de Marcos Valcárcel como investigador, divulgador, dinamizador cultural, xornalista de opinión e ensinante e destaca que é un “punto de referencia do presente e da cultura galega”. En opinión do xurado este galardón outórgase “a unha vida dedicada á cultura e ao coñecemento ao que se une un talante aberto, dialogante, galeguista e, en definitiva, universal, que posúen a súa obra e a súa persoa”.
Marcos Valcárcel (Ourense, 1958) é doutor en Xeografía e Historia e catedrático de Lingua e Literatura Galegas. Os seus traballos de investigación afondan na historia cultural e literaria, así como na historia política dos anos 1900-1936 e no estudo do galeguismo e de temas relacionados cos medios de comunicación galegos e coa obra de escritores ourensáns.
Membro correspondente da Real Academia Galega, forma parte ademais do Consello Asesor da Fundación Carlos Casares e da Fundación Curros Enríquez, sendo tamén secretario do Centro de Estudios Carlos Casares en Ourense e director da sección de Literatura do Liceo de Ourense. Pertence, así mesmo, ao PEN Clube de Galicia e a Asociación de Escritores en Lingua Galega.
Marcos Valcárcel ten publicados máis dunha vintena de libros de ensaio e investigación e os seus artigos foron difundidos nun elevado número de congresos e revistas especializadas. Cómpre destacar tamén o seu labor a prol da difusión de textos e do estudo de autores como Basilio Álvarez, Xabier Prado “Lameiro”, Otero Pedrayo, Vicente Risco, Carlos Casares ou Antón Tovar.
Impulsor do xornalismo en galego, dende fai 30 anos Marcos Valcárcel leva desempeñando un destacado labor xornalístico no campo da opinión e a cultura. O resultado son máis de 3.000 artigos publicados en diversos medios. Así mesmo, en marzo de 2006 puxo en marcha o seu blog “asuvasnasolaina”, cunha capacidade de convocatoria importante.
O xurado, que hoxe dictaminou por unanimidade a concesión do premio para Marcos Valcárcel, reuniuse no Centro Cultural da Deputación de Ourense, e estivo formado por representantes da Xunta de Galicia, das catro deputacións galegas, as universidades de Vigo, Santiago e A Coruña e a Real Academia Galega da Lingua.


20 may 2009


E o venres ás 7 do serán a Compostela, co Gran Boss, a polo segundo loureiro do ano.
O video do primeiro. (A 2:37 m. do final).
Dannos razón dun terceiro.


Un día na vida doutro Solaneiro, vs. Second Life.
(Parte I)
Elisenda Pla & Júlio Medela.
Foto:XdR.
--------------------------------------------------------
“A ver, pesado, dime entonces qué dice un madrileño cuando se encuentra con otro [...] jajajjjjj!!! Qué loco estás, chaval... Jajjajaj, ¡Estás como una cabra! Nada…Nada, pues encantada de conocerte, yo suelo entrar en el facebook por las tardes.
--------------------------------------------------------
“Pues ya te digo, peque, no me entero mucho cómo va el trasto este. No te lo vas a creer, pero tuvo que ser mi amiga Saskia la que me dio de alta; no sé, no me admitía la contraseña. Qué rollo, chico. Uf, aún ayer estuve riéndome de lo que le decía aquel madrileño al otro. Y mira que es malo el chiste. Venga, chico, saludos. Ah, ¿Por qué me pediste amistad?
-------------------------------------------------------
“¡Hola chico! ¿Cómo te va la vida? He estado superliadísima toda la semana, apenas pude entrar el el facebook. Mi marido, de morros todo el tiempo, debe de ser su estado natural. Y la verdad es que me apetecía entrar, no te creas, me río de la muerte contigo.
-------------------------------------------------------
“¿Mis fotos del muro? Bueno, la verdad es que aquel día, en Horcajos, tenía el guapo subido. Gracias por tu gentileza. Eres de un zalamero... Las otras dos son en casa de Saskia. Teléfono, perdona. [...]. Si, disculpa, Júlio, tengo que dejarte. Un abrazo, chavalín.
-------------------------------------------------------
“No te lo vas a creer, Júlio, pero el domingo, en casa de mis suegros, eché de menos el ordenador. Estuve a punto de traer el conmigo el portátil, pero no me atreví delante de mi marido. Qué rollo de tarde; este año la primavera viene muy atrasada. No se me pasaba el rato esperando llegar a casa para conectarme. ¿Quienes son las venezolanas esas que me has recomendado? Siempre te veo chateando con ellas, ¡So pillastre! ¿Entras mañana en el facebook?
-------------------------------------------------------
“Lunes, sigue lloviendo. Ni de pequeñaja recuerdo un invierno y una primavera semejante. Estoy hecha unos zorros, con la moral por los suelos. Astenia primaveral, supongo. Mi marido continúa de morros, no sé si por el Real Madrid, por el tiempo, por el hastío de vivir conmigo o porque siempre estoy delante del ordenador, en el dichoso facebook. Gracias por recomendarme a Ricardo Drummond, es un chico encantador. Para ser portugués habla muy bien español. Un beso desde Madrid, Júlio.
-------------------------------------------------------
“Vaya tardecita, la de ayer. Me llama Saskia Ruíz de Alda hecha un basilisco, por no haberla llamado. La verdad es que se me pasó. Estuve toda la tarde chateando contigo y se me fue el santo al cielo. No sé qué me pasa, chavalito, parece que lo único que me apetece es estar de picos pardos contigo en el face de mis suplicios. Hasta cuando quieras, niño; un beso muy fuerte.
-------------------------------------------------------
“Gracias por recomendarme a Izaskun Lopetegui. Qué chica tan maja, Júlio. Ayer estaba desesperada, me estuvo contando todo el proceso de su divorcio. Y me dijo que la habías hecho reir de la muerte, con el rollo ese que te pasó en Guernica con la Ertzainza, cuando le dijiste a la sargento aquella (que por lo visto estaba buena, golfo) que no sabía utilizar bien las declinaciones del caso ‘nor’. Desde luego, es que tienes cada salida... Eres increíble. A ver si me pasa este dolor de cabeza.
-------------------------------------------------------
“Y ni se te ocurra venirme con el rollo pueblerino ese de que eres empresario de atracciones de feria. ¿Te enteras? Pero tú que te crees, chaval, ¿Que me chupo el dedo? Por favor, pero tú de qué vas… Tengo cuarenta y dos años, 16 apellidos y arrestos suficientes como para atar los machos de y a quien sea. Y también te pediría que no me llames por el ridículo diminutivo ese. Buenas noches.
-------------------------------------------------------
“¿No vas a entrar esta tarde en el facebook?
-------------------------------------------------------
“Esta tarde no puedo entrar en el face. A ver si por la noche.
-------------------------------------------------------
(E haberá segunda entrega, tempo a tempo, chegará...)

19 may 2009


O Muro de Xoán da Cova.
Alfonso Vázquez Monxardín.
La Región.19.05.2009
Foto con móbil. XulioDRabal.
Lápida trilíngue.
Cemiterio de "Sexo".
Verea.(Ourense).
O outro día pasei pola rúa Xoan da Cova -esa que sobe cara ao Montealegre abeirando o cemiterio de San Francisco desde o inicio da carretera da Granxa-, vin que estaban de obras no muro e lembrei algunhas cousas. Hai anos, non moitos, andei bastante por alí cando participei na elaboración dun folleto sobre a historia do cemiterio, os seus mortos famosos e as súas esculturas destacables. Sen dúbida Maribel Outeriño, Pepe Bouzas ou Rosa Casado poderían facer a cousa ben mellor ca min, pero eu deille para adiante, para que houbese algo que mellorar e que, entrementres, fose útil información ao cidadán interesado.O caso é que aqueles días botei bastantes parrafadas cos enterradores. Parecéronme xente amable, sensible e falangueira. Se cadra porque os seus clientes tenden a ser bastante calados e sosos. E contáronme historias curiosas, como cando no tempo da guerra intentaran roubar o anxo negro de fundición de Malingre que destaca sobre o horizonte na esquina da parte de arriba, e que seica o levaban xa nun carro de vacas cando atallaron aos ladróns... Ou como aqueloutro anxo, chimpado por un raio no medio dunha treboada pavorosa e reconvertido en monumento kitch ao pé da súa oficina. Ou o daquel xeneral morto que conservaba correaxes e uniforme intacto depois de máis de cen anos e que así o viran cando chimparon cos nichos pegados ao muro da Igrexa... Pois a min, cousa de andar sempre enredando, tamén me pasou cousa de contar naquel camposanto. Pero nada de medo.Un deses días de visita ‘investigadora’, chovía, viña a noite e os funcionarios fúnebres, pensando que ninguén quedaba atrás, botaron a chave. Se cadra andaba eu abaixado lendo algunha inscrición ou así, o caso e que non repararon na miña presenza e marcharon. E así quedei alí, só, de noite, chovendo e pechado.O primeiro deume a risa pola circunstancia. O segundo foi buscarlle solución. Chamar á Policía Local parecíame moita molestia e ridículo, porque eles terían que buscar a quen tivese a chave e habería que ver se era ou non fácil atopalo e cando sería iso. Ademais podía arranxalo eu só. Así pois, achegueime á parte onde o muro era máis baixo -ao lado dun poste da luz, por riba das obras de hoxe- e como o vin fácil, sen pensalo moito, saltei embaixo.E ¡zas! Eu alí, aínda acrequeñado, vin como se aproximaba un matrimonio que subía pola rúa e que me ollaba entre sorprendido e, creo, temeroso. Ía sorrír e falar cando me decatei de que eran os pais dun alumno cos que me entrevistara había pouco no meu despacho da Xefatura de Estudos. Erguinme coa maior dignidade posible e lembrei o adaxio romano de ‘excusatio non petita, acusatio manifesta’; e considerei que era un bo momento para empezar a calar como un peto. Deilles pois, educadamente, as boas noites e seguín o meu camiño con naturalidade, pero sen asubir. Como se saltase tapias de cemiterios todas as noites. Non sei que pensarían...

O galego impoñente.


A.V.M. Galicia Hoxe.19.05.2009.


Meus señores, creo que nós, os profesionais da lingua e da cultura, máis ca impoñer, o único que intentamos é recompoñer a relación entre os galegos e galegas e a fala aquí nacida hai mil anos.
E para iso queremos traspoñer as fronteiras da historia e que Mendiño, o Rei Sabio, Rosalía, Manuel Antonio e os nosos bisavós sexan presentes en nós a través da súa lingua. Queremos que os nosos fillos e fillas poidan dispoñer por sempre deste ben nacido aquí, nas benditas terras célticas do noroeste da Hispania romana. Estamos orgullosos de querer contrapoñer unha Galicia nosa, mundial, cosmopolita, galegófona e multilingüe, unha auténtica Galicia suxeito, verbo e verba predicada no futuro, a unha galicia con minúscula, apoucada, bilingüe e simple complemento circunstancial.
Querémonos sobrepoñer a uns tempos pasados agora que contamos con institucións colectivas, e gozar felices da historia para solaz da humanidade.
Cremos que querer antepoñer a nosa lingua a outras non é máis que o desexo de pura conservación inherente a calquera ser vivo. Empezando pola nosa lingua galega e con outras que poidamos, máis alá sempre na comunicación global. Pero a conservación do mundo, sabémolo ben, empeza pola casa. Queremos pois compoñer unha situación que unha historia rabuda e avolta deu en descompoñer desde hai séculos pero que hoxe, con vontade, ten arranxo. Trátase de repoñer a lingua no lugar que ocupou nos corazóns e nas bocas dos nosos devanceiros e espallala nas redes do futuro. Esa lingua que de xeito natural soubo arrepoñerse ás dificultades pasadas noutro tempo en que o mundo era máis simple, precisa hoxe da nosa axuda e aquí estamos.
Non cremos que sexa boa cousa tratar de opoñer as vontades dos falantes ás linguas, pois dereitos e deberes son os xuncos con que se tecen as liberdades nas sociedades modernas. E aquí xa que os tempos nos situaron ante a realidade de ter dúas linguas, unha orixinada nestas terras verdes e outra que nola veu a apoñer a historia, podemos ler na situación unha oportunidade e debemos terlles lei, con dereitos e deberes, a ambas. E debemos propoñer que así sexa. Quero supoñer que entenden o espírito desta mensaxe, pois a cousa non ten moita ciencia; non podemos pospoñer unha cuestión tan fundamental pois o tempo, estatísticas cantan, non traballa en favor nosa.
Así pois, debemos entre todos, poñer o galego no seu sitio: no corazón, na boca, nas clases, na casa, nos amigos, nas leis... Trátase, en definitiva, de ir máis alá co que sempre foi, como nos demostra a historia de lingua vencedora de séculos escuros e dificultades e a súa extraordinaria literatura: unha lingua impoñente.

18 may 2009

HISTORIA DUNHA GUITARRA CON ANTONIO VEGA AO FONDO

por Xoán da Cova
Almas en pena.Vázquez Ribada.
No bar de Santiago Rodríguez en Cartelle.

Eu tiña hai anos unha guitarra española, normaliña, das de toda a vida. Xa tiña acumuladas algunhas historias ela mesma, pero non as detallarei. Limitarei a historia a outras que tiven despois, como consecuencia de sucesivos cambios.

Estaba tocando con esa guitarra na compaña de un rapaz que tiña nas mans outra, tamén tipo española, de cordas de nylon, pero moito mellor: Electrificada, con entradas de jack e balanceada, con "cutaway", cunha caixa máis grosa do habitual. Compráranlla seus pais, emigrantes en Suiza, quen lle mandaban tamén desde alá cartos cada mes para vivir.

Varias persoas xa me dixeran que ese rapaz tiña problemas coas drogas, aínda que o seu aspecto non o daba a entender. Propúxome que as cambiaramos. Que eu quedara coa súa e el coa miña. Cando lle dixen que a súa era moito mellor, contestou que non lle importaba, que o feito de que a miña guitarra fose miña tiña para el moito valor. Aínda hoxe non sei como interpretar ese comentario. O caso é que as cambiamos. Desde logo, saín gañando eu. Existen varias fotos de prensa nas que esa guitarra aparece tocada por diferentes persoas ás que lla emprestei en diferentes actuacións en diversos locais d´Ourense.

Un amigo, posuídor de unha tenda de instrumentos, cando ma viu díxo que tiña un cliente que andaba buscando unha coma esa, e que ma cambiaba por outra calquera das que tiña na tenda até unha marxe de precio. Eu non tiña especial interés, mais engadiu que podía seleccionar tamén libros de música até certo prezo, e engadilos coa oferta. O caso é que saín da tenda cunha "Jasmine" de Takamine e con unha chea de libros de partituras. Tamén esa guitarra saiu fotografada en diversas ocasións na prensa ourensá, aínda que case nunca tocada por mín.

Un día visitoume o pintor ourensán P***, e preguntoume se lle podía prestar unha guitarra a un amigo seu madrileño, que estaba en Ourense por unha tempada e non trouxera ningunha canda el. Ao parecer, era un rapaz ao que lle gustaba moito tocar, e tiña "mono" de guitarra. Eu amoseille tres ou catro que descansaban nos seus respectivos soportes, dicíndolle que escollerse unha. Quedou uns intres mirando para elas e, non sabendo por cal decidirse, dixo que volvería máis tarde con ese amigo para que él mesmo a escollese.

Apareceu ás poucas horas co tal. O chaval era máis baixo ca min e agachaba a cabeza como avergoñándose de algo. Non ía moi ben vestido. A súa longa melena ocultáballe o rostro. Naquelo, o meu amigo P*** díxome: - "Preséntoche a Antonio Vega".

Eu non estaba moi seguro de estar desperto, observando como Antonio Vega probaba as guitarras unha por unha. abrazándoas como se as amase, como se fosen a táboa á que se aferra un náufrago para non se afogar. Ao final decidiuse pola "Jasmine". P*** xa marchara, non lembro por que causa, e acompañei a Antonio Vega polas xa case solitarias rúas de Ourense até o lugar no que dixo que ía durmir aquela noite, moi pertiño de onde naceu Alexandre Bóveda.

Non conto máis cousas de Antonio, porque as protagonistas desta historia son as guitarras. Debeu ser por aquela época cando lin no periódico unha triste noticia. Un rapaz aparecera morto, con todos os indicios de se ter suicidado na sua vivenda, pola zona da estrada vella de Celanova. As iniciais e o enderezo coincidían coas do rapaz que tanto valorara unha guitarra polo simple feito de ter sido miña.
Penso agora que vidas internas tan similares poderían ter vivido un músico famoso e un anónimo afeccionado, ambos mortos moito antes do momento que a natureza lles tiña asignado, e como unha historia de guitarras ligou as súas vidas dun xeito que até agora só eu coñecía.

A Jasmine seguíu despois a dar tumbos polo mundo. Se non mudou de dono, anda agora por Madrid nas mans dun músico de orixe colombiana. Pero esa é xa outra historia.
Como tiveramos algunha charla interesante, Antonio Vega deixárame o seu número de telemóbel. Apunteino coidadosamente nunha axenda e non acordei del durante un tempo.

Un día, ao abrir esa axenda, vin o seu número, loxicamente escrito na páxina da letra "A", a primeira. Decidín chamalo para lle preguntar como lle ía a vida. Non debía lembrar que lle tivese dado o número a ninguén e, ao ver na pantalla o prefixo 988 de Ourense, debeu de pensar que era a súa moza quen o chamaba. Descolgou susurrándome fermosas palabras de amor, sen me dar tempo a que eu lle dixese nada. Cando, totalmente azorado, lle dixen que non era quen pensaba, quedou tan cortado que, improvisando unha desculpa, colgou. Loxicamente, nunca máis o volvín chamar.

(Non é literatura: Foi totalmente certo).

Na contraportada de El Correo Gallego.es , Xurxo Fernández da conta de que MARCOS recibe do PEN CLUBE o IV Premio PEN/Voz de Liberdade 2008 o Venres no Hostal dos Reis Católicos as 19 horas.

PREMER xml>

MANUEL RIVAS 11/07/2008:

O piñeirismo era unha ecuación simple: democracia + autonomía + europeísmo. E logo unha técnica, sobre todo unha técnica. O traballo coas elites. A sedución das elites. Hoxe toca pesar pan. Así que no balance positivo, dous intres históricos: O movemento contra o aldraxe da discriminación estatutaria e o acadar un consenso para a Lei de Normalización Lingüística, mesmo convencendo á dereita máis de a ceacú

(De: MANUEL RIVAS en Luces “A mesa cósmica de Piñeiro e o HAL de Kubrick”)




17 may 2009





Que ben coxea o galego!
Manuel Rivas.
Especial Luces.Día das Letras.
El País 17-05-2009.Edición Papel.
(Como non atopamos a versión dixital do interesante texto, copiamos a metade do mesmo).
Antiga escola Parada no Caurel.José V. Caruncho.
Vai un conto popular:
Era unha vez un home que tiña moita envexa do seu veciño. Pouco máis ou menos, a súa facenda era a mesma. Unha horta cun número semallante de froiteiras. Estaban á par en gando. Tiñan a mesma extensión de leiras e de herbais e prados xemelgos que lindaban na ribeira. Ningún deles estaba por riba do outro. Tiñan candansúa casa con chimenea e fume. Contaban con mesmo número de horas e días ao ano na quenda da auga de rego e do uso do muíño.Mais o home tiña algo que o outro non tiña. Tiña envexa, un sentimento atravesado que condicionaou o seu maxín e sentidos. El tiña colmeas que daban bo mel, mais un día espertou cun sabor amargo na boca. Por que era mellor o mel do veciño? E as mazás?Por que eran máis saborosas as mazás do veciño? E o leite? Por que daban máis leite as vacas do veciño?Cando comentou a súa teima cun irmán, este tentonuno devolver á realidade. Por exemplo, o seu viño era mellor que o do veciño. Iso ainda o alporizou máis. El non era un parvo. En comparanza co seu, ácido e revolto, o viño do veciño era o do Cantar dos Cantares! O gusto, o ollar, a medida das cousas. O prexuízo ía tomando posesión del. O veciño era un inimigo. Había que imporse a el, dun xeito ou doutro. E foi así que o noso home decidiu pactar co Demo.Iso de pacatar co Demo non é ningunha fantasía. Todos os días hai xente que nalgures pacta co Demo, que é máis pactista que Deus.O pacto funcionou á perfección. O Demo, que é un as da propaganda, fíxolle ver que os seus frotios eran máis grandes e saborosas, que o leite das súas frisonas era todo manteiga, e que mesmo a súa soleira era máis soleada que a do veciño. Así que o home acougou, aínda que se mantiña en estado de vixía. Un día chegoulle a noticia de que o veciño fora atropelado por un camión. Era o intre de desentenderse do caso. Até que un día viu chegar un taxi ao adro do lugar. E do automóbil, con moita dificultade, baixou...o veciño!. Botou a andar apoiando en dúas muletas. E o noso home sentiu de novo o arrinque da dinamo do anoxo, e non puido menos que exclamar:"Que ben coxea este cabrón!.
Teño a sensación de que nos últimos tempos, e verbo da línuga galega, os que molesta a algúns xa non é chamado “proceso de normalización lingüística” senón o xeito mesmo de coxear o galego. Que o galego coxea é unha evidencia científica. Trátase dunha coxeira severa, non de nacemento, senón causada por un atropelo a unha miña tía, Pepa Barrós, de Corpos Santo (Tabeiao), que se falvou milagrosamente ainda que ficou moi magoada e con algunas costelas rotas. Cando fomos fela ao hospital, todos a dicir: “pois fou unha sorte!”. E unha neta que ten, Uxía, de cinco anos, a máis lúcida de toda a parentela visitante, vai e solta con retranca: “Si, que sorte máis grande!. Hai que ter moita sorte na vida para que che pase un camión por riba”.
Pois parece mentira, mais é así. Hai xente en Galicia, mesmo xente letrada, que entende que foi unha sorte que nos pasara unha apisonadora por riba. Unha corrosión que durou séculos e que tivo un durísimo espisodio pandémico a partir de 1936, cando se obrigou a abortar o primeiro Estatuto de Autonomía de Galicia, fecundado no ventre da República española. Non outra cousa se pode deducir dos cada vez máis obscenos voceiros do Pensamento Túzaro, upados a poderosas tribunas político-mediáticas, e que veñen a decir en síntese: “se o galego se perde, tampouco pasa nada”. Ao cabo sería unha decisión tomada con “naturalidade” por un pobo en uso da súa “liberdade”…

O blogomillo literario.
Mar Mato.Faro de Vigo 17.05.2009
Os blogs galegos adicados á literatura gañan lexitimidade na galaxia dixital e real cos premios dos escritores.
Na imaxe superior, foto dos premiados 2009 pola A.E.G.L.
Abaixo debuxo de Vázquez Ribada, no bar de Santi Rodríguez en Cartelle. Ourense.


O blogomillo (blogs en galego) acaba de adquirir con solemnidade o estatuto de soporte literario. Foi durante a última Cea das Letras na que a Asociación de Escritores en Lingua Galega galardonou a Marcos Valcárcel e o seu blog "Uvas na solaina" como mellor bitácora literaria. Sen dúbida, trátase dun recoñecemento que lexitima o pulo da literatura e a lingua galega na Rede onde xa se contabilizan 7.000 blogs en galego, dos cales máis dun cento ofrecen poesía, relatos e artigos literarios da casta de escritores dixitais. Velaquí a homenaxe polo Día das Letras Galegas e de Internet.


Anda a blogosfera galega revolucionada con apenas medio mes dunha revitalizada blogaliza (unha plataforma de bitácoras galega) na que a web 2.0 vai alén das bitácoras para conectarse coas redes sociais. Como engado, unha xanela dixital á literatura en galego con nome de letras.blogaliza.org onde podemos saber dos blogs adicados ás letras de noso.A etiqueta é necesaria. Cada vez tórnase máis difícil atopar novas bitácoras sobre un tema concreto. A marabunta en toda a internet ten unha cifra: 7.000 blogs en galego, segundo o estudo que están a realizar desde Blogaliza –con datos aportados polo seu fundador e comandante, Pedro Silva, enumerando os desta plataforma así como doutras diferentes como wordpress ou blogoteca–. E destas 7.000 bitácoras, (1.000 delas actualizáronse nos últimos sete días) localizáronse 110 adicadas á literatura, ás que se suman 120 de bibliotecas, e máis ou menos 32 relacionadas coa lingua galega. No caso dos blogs literarios, estes acaban de obter o recoñecemento da crítica como se dunha obra escrita se tratase. Desde este ano, a Asociación de Escritores de Lingua Galega (AELG) premiará o mellor blog de literatura.Para Arturo Casas (nominado ao mellor blog literario) o galardón é "interesante por ser unha maneira de chamar a atención sobre un formato novo que cómpre lexitimar. Que unha institución como a AELG poña os ollos neste tipo de intervencións supón dicirlle á sociedade que existen novas formas de expresión literaria que hai que atender".Alfredo Ferreiro (outro finalista ao premio) asegura que os blogs "son un caldo de cultivo moi importante para a creatividade. O importante é xerar ideas que se concreten despois en convocatorias, obras. É o pouso que esa vida cultural debe deixar".Para outros blogueiros-compositores, como Leo (de Arremecághona e Hai cu –Xerais–) a bitácora serviu de "escenario novo e distinto para superar problemas como o da distribución e publicación de libros e falta de público. Supón un salto cualitativo importante para os poetas", explica en alusión ás penurias de moitos á hora de atopar unha editorial que lles publique os seus poemarios.Non obstante, advirte Leo que, ao seu xuízo, o blogomillo está xa presentando síntomas de debilitamento. "Xa foi máis do que é. A xente estase trasladando a Facebook, Twitter que se poden aproveitar tamén para a expresión litearia gañando en velocidade de resposta nun tempo real".Pedro Silva, desde Blogaliza, sen embargo, discrepa en parte. "O que está pasando é que se están trasladando os comentarios a eses outros espazos (Facebook...) para conversas frívolas mentres que o de escribir artigos con pensamento, con creatividade queda para os blogs".Trátase pois dun diálogo máis pausado na blogosfera, cunha xanela á expresión coidada da que Arturo Casas destaca "o diálogo intercultural, como unha ponte para falar do propio e do alleo con perspectiva de interrelación". Isto último dáse na súa bitácora "Lándoa" pero tamén na doutro nominado ao mellor blog literario pola AELG, o poeta e ensaísta brasileiro Henrique Marques Samyn quen como non, na súa bitácora confésase "sorprendido e agradecido" por ser finalista. Explica que o seu interese polas letras galegas (das que fala no blog, en seminarios e artigos) "está motivada unicamente por unha admiración por unha vigorosa tradición literaria que, ao meu ver, merece ser moito máis divulgada e investigada". O non ser descendente de galegos e non ter vido non lle impide "apreciar a singular beleza da literatura producida nesas terras".Ademais de ponte intercultural, os blogs literarios serven tamén para lograr oco para un xornalismo literario en galego ferido de liñas e para facer visible un país que parece transparente. "O blogomillo constitúe algo moi parecido á Galiza coa que soño. Hai –sinala Arturo Casas– máis manifestación nos blogs que na esfera da vida cultural e política con discrepancias con cortesía e argumentación. Paréceme extraordinario. A sociedad civil e política galega ten moito que aprender. A prensa ten que ter moito que aprender do blogomillo pero esa é unha decisión empresarial máis ca dos xornalistas. Hai que facer unha prensa que se pareza máis á realidade actual na cuestión da lingua e non delimitada a un recuncho de muros do máis rancio porque nin no mundo real nin nos blogs é así".