AMOR, SERENIDADE, O LIBRO
(La Región 31 xullo)
Despidamos este caloroso mes de xullo con algunhas citas e aforismos daqueles seres sabios que merecen ser lembrados porque nos enriquecen dende o pasado e nos axudan a construír o futuro.
Amor. Abundan, pero non me gustan, as citas fáciles nin chocalleiras sobre o amor: son inxustas, porque realmente é unha das grandes forzas que move o mundo (este mundo cheo de vítimas inocentes, como os nenos da cidade libanesa de Qana). O amor é a poesía dos sentidos, como dicía Balzac, e tamén o milagre da civilización, en palabras de Stendhal. Cervantes xa nos falou do seu pulo todopoderoso: “O amor xunta os cetros cos caxatos, a grandeza coa baixeza, fai posíbel o imposíbel, iguala diferentes estados e vén ser tan poderoso como a morte”. Unha realidade tan presente nas nosas vidas e ao tempo tan difícil de definir: “O milagre do amor humano é que, sobre un instinto moi simple, o desexo constrúe o edificio dos sentimentos máis complexos e máis delicados”. Ou, dito en linguaxe máis popular, “O amor é eso... que vaian esperarte á saída”, como dicía a prostituta protagonista de “Princesas”, a película de Fernando León de Aranoa.
Serenidade. Epicteto foi un filósofo da antigüidade que que naceu escravo en Hierápolis, Frixia, nas terras da extrema oriental do Imperio Romano. Dicía que “para ben ou para mal, a vida e a natureza réxense por leis que non podemos cambiar. Canto antes o aceptemos, máis tranquilos estaremos”. Por iso tense dito que algunhas das súas ideas están próximas á psicoloxía contemporánea e mesmo aos libros de autoaxuda de tanto éxito popular: “A túa vontade non ten por qué verse afectada por nngún incidente, a non ser que ti o permitas. Lémbrao cada vez que che ocorra algo”. A min gústame, sobre todo, na súa reivindicación continua da serenidade, na apelación a non preocuparse por cousas que non teñen relevancia ou que tampouco teñen remedio: “O sinal máis claro dunha vida superior é a serenidade. O progreso moral ten como resultado liberarse da confusión interior. Podes deixar de preocuparte por isto e por aquilo.”
O libro. Poucas cousas tan perfectas construíu o ser humano como ese artefacto que chamamos libro. Dicíao así Paul Valéry en “As dúas virtudes dun libro”: “Un libro é materialmente perfecto cando é grato de ler e gustoso de meditar; e cando en fin o paso da lectura á contemplación e o seu recíproco son fáciles e corresponden a cambios insensíbeis de acomodación visual. Estancos brancos e negros sérvense mutuamente de repouso, o ollo circula sen esforzo nos seus dominios ben dispostos, aprecia o conxunto e os detalles, e séntese en condicións ideais de funcionamento. En resume, un bo libro é ante todo unha perfecta máquina de ler, as súas condicións son definíbeis con bastante exactitude polas leis e métodos da óptica fisiolóxica; e ao mesmo tempo un obxecto de arte, unha cousa, pero coa súa personalidade, unha que leva marcas dun pensamento particular, que suxire o nobre propósito dunha orde afortunada e voluntaria”.
(Imaxe: “Germania e Italia”, de Friedrich Overbeck).