4 nov 2007

Choiva e chuvia, de novo

Suso de Toro publica hoxe en El País un artigo sobre os rexistros da lingua ("Choiva" y galescolas) que, polo exemplo escollido ("chuvia"/"choiva") lembra moito o espírito doutro recente de Monxardín que xa colgamos nesta casa (Velaquí). Casualidades da vida.

Algo de ese deseo de encogimiento vi cuando se me apareció por primera vez la palabra "choiva" en un panel en la autopista. Nunca había oído esa palabra ni la había leído pero, por el contexto, comprendí que era otra forma de "chuvia". Como aquí hablamos mucho de la lluvia, casi es un signo identitario, me sorprendió enormemente que alguien que se ocupa de fijar las palabras de nuestra lengua hubiese escogido aquella forma para algo tan común. No dudo de que habrá lugares en nuestro país donde se dice así y que es una evolución tan legítima desde el latín "pluviam" como nuestra "chuvia", pero esa forma tan minoritaria, no utilizada hasta ahora en la escritura, nos separa de nuestro contexto lingüístico, de los millones de personas que en el mundo dicen "chuvia" y "chuva". Es la búsqueda de la rareza, probablemente motivada para marcar distancia con la forma castellana pero obviando que formamos parte de un gran mundo lingüístico, ese mundo en el que el gran Toquinho canta con Maria Creuza "a chuva molhando seu corpo, que eu vou abraçar". Es un camino de separación que nos conduce a fijar una lengua rara, fuera de contexto. En vez de abrirnos y extendernos, nos encierra y encoge. Nos separa de nuestro contexto lingüístico y nos minoriza.

57 comentarios:

Anónimo dijo...

Un exemplo máis de "intertextualidade" (que dixera Racionero a propósito dos seus plaxios).

Anónimo dijo...

Polo que se bota de ver no artigo, nin "choiva" nin "chuvia": "lluvia", que dá más "perras" (como dicían os vellos de antes)

[Desimulen (non "desimulen", caro apicultor) o meu "mal leite": sonlle moitas horas tecleando diante do ecrán ou pantalla (RAG) da computadora ou ordenador (RAG).

Como xa teño indicado nesta casa, toda esta peste dos dobretes tipo "chuvia"/"choiva", "volver"/"voltar", "senso"/"sentido",etc., vén daquela época en que a normativa non estaba fixada e cadaquén falaba ou escribía como Deus lle daba a entender.
"Choiva" dana os da RAG como válida, pero non así outras como "voltar" ou "senso".
Eis o exemplo do "i" copulativo, vicio que habería que estirpar de raíz da boca dos falcatrueiros do idioma facendo que lles descontaran do soldo un euro cada vez que o verbalizan.

Anónimo dijo...

Eu ese vicio do "i" copulativo (con perdón) non llo teño. Outros, máis ocultos, si.

(Eu digo disimulen, e logo?... non entendo o que quere dicir)

Anónimo dijo...

Eu non sería tan severo e si moito máis comprensivo, Swann, cos galeguistas (ou nacionalistas) que escriben en castelán sendo profesionais que teñen que vivir das "perras" que lles dá a súa escritura.

A Suso de Toro hai que recoñecerlle a valentía de deixar, anos ha, a comodidade e a tranquilidade do instituto para dedicarse a vivir do que escribe, nun dobre salto sen rede. Que quere que faga, que morra de fame? Porque vivir só dos dereitos de autor dos libros en galego supoño que non será suficiente.

O cortés non quita o valente...

Anónimo dijo...

La perra vida del trabaghador, etc.

Intúo un pequeno deixe de ironía nas súas verbas ou palabras, apicultor? Ou é que os restos dunha resaca non alcohólica (mais permanente, vital) me están a nubrar as papas do cerebro?

Anónimo dijo...

Ironía, neste caso, ningunha. Aos feitos me remito.

Se se refire á frase final, con ela quixen dicir que, aínda que De Toro non é santo da miña devoción, hai que recoñecerlle certas cousas.

Anónimo dijo...

Extraído de Chuza! nun fío sobre o mencionado artigo. Envía "Galegoman":


A verdade é que a min o de "Choiva" nunca me chamou a atención porque pola parte do meu pai din "chuvia" e pola da miña nai "choiva"... e até fai ben pouco pensaba que estaban igual de extendidas.


Repito o que dixen un día: Juanchi, compañeiro meu de carreira, dicía "choiva" e ata medio me corrixira un día. Era no 1971, empezabamos Filosofía e Letras e o Juanchi, que eu saiba, igual nunca un libro en galego lera. Era dunha aldea de contra Lemos.

Suso de Toro, polo menos, acepta que a palabra "debe" existir e non ser "invento".

Canto a sentido/senso e volver/voltar: son diferentes semanticamente. O "i" oral ante consoante, ese si, unha lacra. Un concelleiro que eu coñezo, actuante en cidade pero procedente de aldea, tamén el o usa e dime que non sabe por que. Eu teño unha idea, pero el non parece estar dacordo.

Anónimo dijo...

Ironías ou coñas miñas a parte, que conste en acta que eu tamén lle concedo moitos méritos á súa obra literaria e ensaística. Son tan "afán" que teño case todos os seus libros, desde aquel primixenio "Caixón de sastre", que lin nunha certa biblioteca aló polo ano oitenta e seis...
Suso de Toro ten ambición, algo do que carecen moitos creadores literarios en Galicia. E tamén unha corte de envexosos detrás e diante. Élles o si(g)no do paisiño este.

Anónimo dijo...

Non creo que Suso lese o artigo de Monxardín. A realidade está aí fóra e varias persoas poden vela e falar sobre ela...
Adoita pasar... O outro día Ferrín escribiu un artigo sobre o Samaín e o Halloween tamén coas mesmas argumentacións que Monxardín e tampouco creo que fosen máis que terreos comúns que ambos ollaron.

Anónimo dijo...

Pois alégrome por vostede e por el. Eu xa sabe que non opino o mesmo, en especial da súa obra "ensaística" (sic.).

Falando da envexa, convén ler o artigo de hoxe de Javier Marías no dominical de El País (perdón!) sobre este asunto. Substituase, se se quer, España por Galicia, e ... la voilà!

Anónimo dijo...

Iso que di, Etxe, nunca o saberemos nin vostede nin eu. E tampouco ten tanta importancia...

Anónimo dijo...

O texto de Suso de Toro conclúe, tras o texto elixido polo anfitrión, cun torpedo dirixido á liña de flotación das galescolas. Tamén podería ser comentado.
Una tendencia que vemos en el proceso de creación de las galescolas. Tenemos derecho a ensayar la experiencia de la educación integral en nuestra lengua, eso que otros no hemos podido disfrutar, lo que es discutible es que nazca como un camino paralelo al sistema educativo establecido. Es necesario que participen del plan y los objetivos de la educación pública del país o será un espacio expuesto a ser discutido y a que haga cosas discutibles, más allá de las campañas de la extrema derecha madrileña, que siempre habrá. Cosas discutibles como fue lo del himno en los niños. O, peor, la contratación de profesorado sin los controles de independencia y profesionalidad que deben regir en el empleo público, dando pie a las sospechas de enchufismo, clientelismo, corrupción en suma. No sólo es incorrecto en sí mismo, es que ensombrece el propio proyecto.

La educación pública debe ofrecer una instrucción democrática, clara, consensuada y aceptada por el conjunto de la sociedad. La polémica perversa sobre la asignatura de Educación para la ciudadanía precisamente intenta deslegitimarla aduciendo que es sectaria, que no educa en el consenso social (en realidad, son sus críticos quienes no participan del consenso democrático). Aprovechando la sentencia judicial que obliga a revisar la forma de contratación del profesorado es urgente que se revise el proyecto para que nazca bien, para que no sea un proyecto nacionalista, ni mucho menos de un partido. Eso en la educación de los niños es totalmente inaceptable.

Y reduce el gallego a un proyecto partidista, su muerte segura.

Anónimo dijo...

Con todo, e como articulista, eu gusto moito máis de Monxardín ca de Suso de Toro. Esa é a verdade e podo dicila. Supoño.

Anónimo dijo...

Ningunha, Api

Anónimo dijo...

Non lera esa segunda parte. Estou plenamente de acordo co que di Suso de Toro.

O cortés non quita o valente...

Anónimo dijo...

Ningunha importancia, Api...
O Monxardín halle pagar unhas cañas cando o vexa, se non é un amarreta...

Anónimo dijo...

Pois a ver se as paga dunha santa vez, que hai séculos que non o vexo.

Anónimo dijo...

Eu tamén estou dacordo co que di o Suso de Toro. A cuestión é se a resolución xudicial obriga a revisar todo o proceso de contratación do profesorado para as Galescolas ou só, segundo di Vicepresidencia, removeu un caso referente a un proceso local. Antes de ir cear, quede exposta outra particular presunción para a polémica: teríase establecido o decreto de uso do galego no ensino público (presumo, por certo e con evidencia persoal, que nin se está a plicar nin a inspeccionar) de non se ter posto en marcha previamente o proceso das Galescolas?

Polo precedente no primeiro ano desta lexislatura, teño máis ca sospeitas en sentido negativo. Seguiremos falando, se cadra.

Anónimo dijo...

Para mín non ten que ver, pero se vostede quere ver que as galescolas non son un fin en sí mesmo senón unha medida de presión sobre Educación, parece dar a razón a quen sostén que a Vicepresidencia debería absterse de organizar tales escolas para deixalas en mans de quen deben depender: a Consellería de Educación. O cal celebro.

Anónimo dijo...

Co debido respecto, propoño crear unha galescola especial para Suso de Toro, a ver se aprende as catro regras de puntuación (do galego e do castelán tamén) e algunha que outra de gramática. En fin: está en contra destas galescolas tan nacionalistas, defende a normativa portugués, escribe as novelas en galego (traducidas ao día seguinte ao español) e redacta os artigos en español para que os leamos os galegos nun periódico español.

Anónimo dijo...

e agora disque vai presentar (seguro que pre-electoralmente, por "seascaso") un libro a corazón aberto sobre/por/para/desde/cara a zetapé.
Mon ex-dieu!

Anónimo dijo...

Pero non dicía vostede que era tiffoso de suso?

Anónimo dijo...

Pero home, Swann, non sexa tan "quisquillas", ho, e deixe que a xente faga o que lle saia dos eggs. Que a este paso todos teremos que pedir permiso para respirar. De feito, eu cada vez que digo ou fago algunha cousa sempre penso: -Que lle parecerá isto ao Swann?

(Concordo con vostede no de que aprenda as catro regras de puntuación e algunha que outra gramática. Mais non é o único, aquí tamén temos algún que outro exemplo)

Anónimo dijo...

para gonzález: no VOLGA (ese rexistro de palabras, que non dicionario, até hai pouco clandestino) non aparece "voltar". A que si aparece é "senso", pero esta verba/palabra non a atopo nin no dicionario da RAG nin na versión electrónica do dicionario Do Cumio que teño. Ese o ese!

para apicultor: "Du calme", meu rei.

Insisto en que o obxectivo da educación pública non é a de crear máis e máis funcionariado de por vida, senón contratar aos mellores profesionais. Igualiño que fan noutros países. Hai organismos independentes que poden levar a cabo o proceso de contratación

Xaime dijo...

Xa sei, Sr. Apicultor, que a indirecta e por mín, pero non lle sei mais.

Anónimo dijo...

Non, vai por case todos os que aquí escribimos. Escribir escribimos "malamente", ás présas, e á nosa idade non nos van coller nunha galo-autoescola desas para aprender. De nada nos aproveitou aquel "cursiño" de (entón) perfeccionamento (agora "perfecionamento") que fixemos no século pasado. En fin, un enredo... con filólogos topamos!

Anónimo dijo...

A min emocionoume tanto a primeira frase "algo de ese deseo de encogimiento vi cuando se me apareció por primera vez la palabra "choiva" en un panel en la autopista", que non puden seguir lendo, ainda estou abraiado.

Xaime dijo...

As veces, as máis das veces, utilizamos as palabras por qué nos gustan.
E eu que queren que lles diga, gústame máis choiva que chuvia.

Anónimo dijo...

Pois non, don Xaime, non ía por vostede. En absoluto, para nada, créame o que lle digo.

Anónimo dijo...

Todos cometemos erros, e eu o primeiro. Non sexa tan susceptible, Swann, que tampouco ía por vostede nin pola maioría.

Anónimo dijo...

A, min. As palabra que; máis me gustan son os, topónimos anónimos Cachaldora, Caxixova Cachamuíña, e Cardenao.
Serei eu, oh, o que puntúa mal, Api?

Anónimo dijo...

Pois tampouco, ho.

Anónimo dijo...

Veño de lembrarme de vostede,Don Xaime.No xornal "A Rexión" de hoxe,sae un artigo falando dun tal "Gerardo de Rábade" que se fixo pasar por tolo non s.XIX pra evadir a responsabilidade de matar á muller.Ó final fixérono "cantar" mediante os xeitos en boga entonces pra diferenciar ós tolos dos avisados:cauterización das plantas dos pés e cousas así.
Coñece vostede a historia?

Anónimo dijo...

En efecto, todos cometemos erros, aínda aqueles aos que por oficio dificilmente nos son desculpables. Son consciente de que a miúdo ler as miñas apuradas mensaxes debe ser unha tortura para quen sexa especialmente consciente e sensible á ortografía e a puntuación. Así é que, de ir por alguén, irá por min.

É complicado, así e todo, escribir galego correcto e actualizado, segundo concordamos o Apicultor e mais eu noutro fío en uso. O mellor que se pode dicir ao respecto é que, aparentemente, despois da reforma consensuada do 2003 vivimos un período de estabilidade que é inusualmente longo e parece dar motivos para a esperanza: en efecto, calquera gramática normativa experimenta algunha mudanza adaptadora, pero a nós xa nos vale. O acordo foi, xaora, para ben.

Cales son os espellos da norma? Ou ¿onde debemos buscar cando xorde a dúbida? Non hai dicionario normativo de fonte autorizada, porque o minúsculo da RAG dificicilmente pode ser considerado útil máis aló dos mínimos. Suxiro como razoablemente completo o Gran Xerais, onde aparece como forma correcta non estándar o verbo "voltar" e perfectamente estándar "senso". Vai valendo en tanto non se dispón dun Tesouro que forneza o caudal necesario para as fontes de uso corrente.

Uso que eu desexo realmente corrente, ou sexa, notorio en ámbitos menos especializados ca este blog ou as actividades externas que (case) todos nós parecemos realizar. Que sexa corrente a través das Galescolas, por exemplo. Esa institución da que se encarga a Vicepresidencia da Xunta de Galicia supoño que non porque o seu titular tomase ao asalto esa competencia, senón porque o acordo específico de goberno e distribución de tarefas así o estableceu.

De feito, sobre tal cuestión xa se debateu aquí no seu día. Considerando que o perfil das Galescolas, sendo educativo, toca tamén aspectos de Benestar Social, xa no seu día expuxen que, sendo discutible, a adscrición non está carente de sentido.

E como non todo é norma na vida, nin estrutura, aclararei que para min resulta ben afortunado que as Galescolas as puxese en marcha quen as puxo; noutras mans, dubido que tal e tan necesario proxecto -como público- nin tan sequera chegase a existir. Engado que o mesmo a actuación da Secretaría Xeral de Política Lingüística (departamento de acción social), cá actuación en materia lingüística -por parte da Consellaría de Educación- no primeiro ano danme para máis ca sospeitas no sentido indicado en mensaxe precedente; e non contribúe a atenualas a "implementación" do último decreto, xunto coa evidencia que teño tan diante dos ollos, e tan cotidianamente, como pode ser.

Ou sexa que, de absterse Vicepresidencia, dubido seriamente que houbese Galescolas ou cousa equivalente. Abstención, ni si ni no ni todo lo contrario.

Por outra banda, débenmo recoñecer, que haxa Galescolas dálle traballo ao continxente de displicentes habituais do que pido se sintan excluídos: de onde habían sacar materia sen o Bieito Lobeira (xoguetes e enterros en galego, que parvada, ¿non?) nin pijaditas coma a dos mandilóns seica identitarios; e xa desculparán a precedente palabra que saben, algún comentario, sumíndome na confusión, esgótame o vocabulario.

Anónimo dijo...

E por qué non se pode escribir a conxunción copulativa "i" cando a seguinte palabra empece por "e",pra evitar a cacofonía?.
Non castelán o "y" cambease por "e" e a disyuntiva "o" por "u" en casos semllantes.
Pregunto,que eu son o máis profano en galego do blog.

Xaime dijo...

Non teño nin idea, pero como sempre olleo La Región na sesión verpertina da hemeroteca do Circulo das Artes, xa o terei informado.
De todos modos leveille un apuro cojonudo, xa que pensei que eu debería saber como hai que facer para pasar por tolo ou os medios para facer cantar a xente.
En canto a miña muller se é un encanto, e polo que me comentaron máis ou menos coma a súa

Anónimo dijo...

e non sería que o que fixo o cartel/cartaz é de zona Choiva? digoo polo da navalla de Ockam/Ockham
Saudiña, menos gintonics e mais sexo

lourixe dijo...

Alguén está a misturar allos con bugallos. Teño entendido que as galescolas NON fan parte do ensino: non están adscritas á consellería de Educación senón á de Vicepresidencia de Igualdade e Benestar (perdón Antón Losada) porque, igual que os centros de día para maiores ou discapacitados, consisten nunha prestación social e non constitúen unha fase académica temperá. Vamos, que eu interpretara que o obxeto das galescolas era simplesmentes garantir que meniños galegofalantes fosen asistidos na súa língua inicial, nos anos previos á súa escolarización. Cada vez me marabillo mais da miña ignorancia e inxenuidade.

Anónimo dijo...

Máis complexo obxectivo haberá, Lourixe, e de maior alcance. Con todo, as súas puntualizacións non deben andar tampouco desencamiñadas.

Anónimo dijo...

O das galescolas é un intento TIMIDÍSIMO que que o galego non retroceda xustamente onde corre perigo de retroceder o seu uso, como ben apunta Lourixe. O que pasa é que para os socialistas nativos, detentadores da consellería de educación, aínda ese modesto obxectivo é moita pílula que tragar. E como non poden criticar o fondo da cuestión (pois é evidente a desaparición de falantes de galego como lingua inicial, según apuntan os novos datos do Mapa Sociolingüístico), sácanlle ao proxecto das galescolas tachas a mancheas.

Anónimo dijo...

1. As galescolas non deben depender doutro departamento que non sexa educación.
2. Que Educación sexa socialista non ten que ver, a menos que vexamos, de novo, o intento de crealas como un pulo, froito da desconfianza. Vostedes mesmo admiten a necesidade de crealas porque os socialistas non o fan.
3. Se Educación fora nacionalista, logo, non habería galescolas en Vicepresidencia? E non é baladí a pregunta, senón o meollo da cuestión.
O bipartito, para mín, non é reparto de tarefas, pero desto xa van dous anos "y lo que te rondaré morena".

Anónimo dijo...

Sinteticemos, que son horas: a Consellaría de Educación non concibiu o proxecto das Galescolas nin nada semellante. As Galescolas son escolas e tamén gardarías: estas son competencia, no actual goberno, vicepresidencial. Se o meu can fose elefante, levábame el a min, non eu a el (non é falta de respecto, é que vou farto de supostos).

O miolo é que alguén o fixo e en boa hora. Canto ao auténtico carácter do bipartito, quedou definido empezando a lexislatura; foi cando alguén quixo facer valer o sentido de gobernación conxunta acordado para certo departamento, e a responsable deste pronunciou a famosa frase: "Eu só respondo ante o Presidente da Xunta". Desde aquela deixaron de rondala, madia leva, explicouse coma un libro aberto.

Anónimo dijo...

As galescolas, deberían estar integradas en educación, pero educación non quere as galescolas.
Como ben di XMG, benvidas de onde sexa.

Anónimo dijo...

Chuvia ou choiva....eu son realista, este Outono non chove.

Anónimo dijo...

Que chova e, como din os paisáns, "Dio-la mande, limpa e clara". E efectivamente, moita pílula que tragar para os psocialistas o tema das galescolas.
Consulten, consulten, os tomos I e o adianto do II do novo Mapa Sociolingüístico de Galicia...

Anónimo dijo...

Non agardaba semellante resposta, amigo González, pero vostede mesmo. Prometo non volver falar deste asunto e xa van dous. Non quero que pola miña conta morra de fartura.

Anónimo dijo...

Recoñezo, Arume, un exceso de ton que, asegúrollo, levoume mal a gusto para a cama. Aínda que máis de un incorre ás veces en aserto ou resposta con grande viveza, pido que acepta a miña sincera desculpa e promesa de moderación futura; espero que sen excesivo menoscabo de viveza.

É posible que o meu descargo non mude a súa resolución. Con todo, para quen queira atendelo, expoño eu o meu particular e diferente suposto: se a Consellaría de Educación quere, en parte substantiva da súa rede de escolas infantís, implementar parámetros lingüísticos semellantes aos das Galescolas, benvida sexa e será; aínda que o precedente non suxira tal designio. Xa me contentaba eu, así e todo, con que se notase algunha medida, algún interese, algún encargo en relación con aprendizaxe básica e urxente (mediante inmersión ou curso acelerado) de galego por inmigrantes; xa me valía con saber dalgún método ou material (existente ou encargado) para realizar tal función nos centros educativos, ou que os Grupos de Adquisición de Linguas están contemplando dalgunha maneira a adquisición do galego. Lamentablemente non me consta nada en absoluto, aínda que admitirei -con agrado- calquera información que me corrixa.

Insisto, Arume: síntollo ben, chegue a tempo ou tarde.

Anónimo dijo...

Teñan bo debate, por certo, no día de hoxe e os sucesivos. A min espéranme xornadas ben atafegadas.

Anónimo dijo...

Discútese se chuvia ou choiva porque é un ben escaso...
O bo é que veña xa, chuvia, marmalla, chuvieria,pingueira, mera, barbaña, auga, chaparrón, bagallón...

Xaime dijo...

Para Xohan da Coba:
Estiven ollando o artigo no que se cita a Gerardo de Rábade, e teño que recoñecerlle que non sabía da anécdota.
Aínda que Rábade é unha vila da provincia de Lugo, coido que o tal Gerardo non era veciño e só coincide o apelido.
Sorprendeume non obstante unha nova que deu La Región nos sucesos sobre un veciño que tiña no seu garaxe agochado unhas cantas sinais de tráfico (de dirección proibida e un banco dun parque).
Sempre me pregunto que hai ou que razóns teñen algúns seres para acumular cousas na casa e neste caso sinais de tráfico que non valen nin siquer cando chegue a resurrección dos mortos.
Teñan unha boa tarde

Anónimo dijo...

Non crea,Xaime.Eu séi dun sitio onde fai moita falta unha determinada sinal de tráfico,e non a poñen.Estiven tentado de roubar unha e poñela eu.Pero a única maneira é roubala doutros sitios onde tamén fai falta.Pero se pudera roubala dun almacén...

Anónimo dijo...

Una biografía de Zapatero, escrita por su ideólogo
06.11.07
Blog "Periodista Digital"
http://blogs.periodistadigital.com/libros.php/2007/11/06/zapatero_de_toro_ideologo_4747


(PD).-El gallego Suso de Toro, aquel que hizo de la pluma su arma política para arremeter contra un Gobierno que consideró “autoritario, radical y beligerante”, ha sacado un libro pletórico de elogios y ditirambos hacia su amigo Zapatero.

El autor de la biografía del presidente del Gobierno "Madera de Zapatero", Suso de Toro, no escatima alabanzas para destacar al protagonista de su libro. "Buena persona, hábil y valiente" son las cosas que el escritor considera de "sobresaliente" para ser un buen gobernante y cree que "Zapatero tiene las tres cosas. Lo he visto desde fuera y lo he visto de cerca y así lo creo".

Suso de Toro suele abanderar el discurso de defensa de las tesis del Gobierno de Rodríguez Zapatero. En su opinión "si repudian a los catalanes y su Gobierno, si boicotean sus productos, es que quieren echar a Cataluña de España". Pero, como él mismo advierte, una España sin Cataluña sólo es "su" España, la de aquellos generales que quisieron hacer "de Bilbao una fábrica, de Madrid una capital y de Barcelona un solar". "Y la nuestra --subraya De Toro-- es otra, la de todos".

Oda a la vaga idea de España que el nacionalista gallego aplaude a rabiar. De Toro resume en dos palabras la personalidad del presidente: inocencia y convicción. Inocencia por "ese fondo absolutamente sincero suyo, que está a lo que dice estar y no a ninguna otra cosa". Convicción porque "esos deseos que dice tener son realmente lo que lo mueve y con arreglo a lo que vive. Vive sus ideales. Es de una sola pieza, eso puede resultar desconcertante para muchos. Y desde luego un malvado no puede entenderlo y un desconfiado tampoco. Pero él es así, tiene una sola cara y no tiene vuelta. Es un gran tipo, de lo más noble".

Zapatero, a diferencia de aquel personaje de García Márquez, sí tiene quien le escriba.

Anónimo dijo...

A ver se logro aclarar algo unha parte do asunto das galescolas: a competencia de crealas, en canto servizos sociais de gardería, é de Vicepresidencia. Tamén a polémica dotación de persoal. O currículo educativo, porén, establéceo a Consellería de Educación.
Á marxe do debate proposto por González, ao meu modo de ver un pouco bizantino por contrafáctico, creo que hai outro sobre este asunto que a min, a día de hoxe, me parece máis relevante. Refírome á xestión das Galescolas, que está sendo reclamada polos concellos e negada por Vicepresidencia (aínda que Castrillo, sen saberse a lección, dixese que a el lle parecía ben). É unha polémica que ten o seu aquel no momento en que Vicepresidencia apela, como é lóxico e xusto, ao principio de subsidiariedade para basear a súa reclamación das competencias sobre tráfico ao goberno central. Ese mesmo básico principio de calquera política descentralizadora é tamén o que enarbolan os concellos para pedir a xestión das galescolas. Pero neste caso non vale, ao que parece. Eu vexo aí, se non lles parece mal, unha contradición non pouco abundante nas prácticas políticas nacionalistas: que descentralicen os outros, pero a min o meu que non mo toquen.

Anónimo dijo...

Nun interim, comentario breve neste fío non sei se aínda moi vivo.

Non vexo que o meu excursus sexa bizantino nin peregrino (se se me desculpa a asociación así fonética coma semántica); teño unha idea de que por que intencionalmente se cualifica contrafáctico, pero máis sinxelo sería consideralo afluente: práctica, por certo, ben habitual e escasamente cuestionada no río destes debates. É certo que ás veces resulta máis ordenado que cada corrente leve a súa canle, ou cada asunto o seu fío; non insistirei logo no tema se ninguén máis se interesa, aínda que a falta absoluta de atención á competencia lingüística galega dos inmigrantes -particularmente en idade escolar- sexa cuestión que como mínimo transtorna o meu labor diario e, aparentemente, volve papel mollado algunha disposición oficial referida a "Adquisición de linguas". Insistirei ao mellor, de vez en cando, por ver se alguén lle confire interese para un comentario ou motivo para censura política.

No toante ás Galescolas: o marco actual parece bastante ben deliñado pola mensaxe anterior. Indicar que é proxecto desenvolvido pola Vicepresidencia, aínda que de alcance interdepartamental, completaría probablemente o perfil dun proxecto de imaxe e carácter ben definido, non consistente nun conxunto de centros inconexos.

Eu non teño nada claro que a xestión das Galescolas deba corresponder, co tempo, aos concellos; digo co tempo, porque o que é de momento, nun período bastante dilatado de posta en marcha e consolidación do proxecto en canto tal -escola galega, basicamente en galego e tendo a realidade e condición galega como marco referencial básico- considero que debe ser a administración galega -central se se quere, non me mete medo ningún- quen se encargue da tal posta en marcha e a súa supervisión. A longo termo, xa o veremos; da mesma maneira que a Escola Infantil non a xestionan os concellos, estes centros -que son gardería, ou sexa, asistenciais; pero tamén escola, ou sexa, preformativos- posiblemente cadren un pouco por riba do nivel municipal e as súas posibilidades administrativas. Outra cousa é, xaora, a cuestión dotacional e de colaboración no goberno do centro: igual ca na escola infantil e primaria, incluso parcialmente na secundaria, a institución municipal ten aí o seu papel.

Non presumiremos, explicitamente, présa por que a actual Vicepresidencia da Xunta perda e competencia real sobre as Galescolas, converténdose nun mero xestor e fornecedor de recursos. Por outra banda, obvio é e cómpre recoñecelo: a subsidiariedade enténdese de forma diversa, con acento maior ou menor sobre a instancia concreta, dependendo da óptica política. Que o diga a Elena Salgado.

Espero, mañá, poder pasar máis tempo por aquí. Divírtanse.

Anónimo dijo...

Só unha breve aclaración, González: co de "contrafáctico" non me refería ao tema, que me parece importante, da integración lingüística dos inmigrantes, senón á súa maneira de enfocar o debate das galescolas: se non houbese galescolas tampouco habería decreto do ensino en galego. A ligazón causal entre as dúas cousas paréceme unha especulación tan posible como improbable, agás que vostede me demostre o contrario. En todo caso, ese tipo de argumentos, baseados en condicionais e en cousas que non sucederon ou que non se poden demostrar, recórdanme a esas historias "contrafácticas" hoxe algo de moda. Por suposto, o adxectivo "contrafáctico" está utilizado nese respetable senso e non ten carga peiorativa ningunha. E cando dixen "bizantino" tampouco pretendín equiparar ese adxectivo ao de "peregrino", por vostede libremente engadido.

Anónimo dijo...

Correcto, Leituga: libre e particularmente engadido, se cadra con exceso estilístico se entorpece a comprensión e dá lugar a imputación indebida; ben sei que vde. non o dicía.

Debía ser onte un mal día se tamén din a entender que, inequivocamente, o "decreto do galego" ten relación causal -en tal caso, tamén un pouco contrafáctica- coa posta en marcha das Galescolas; en efecto, non teño proba fidedigna que achegar para xustificalo. Porén, non vaiamos caer aquí en variable tan roma de empirismo (positivismo, talvez?) que desbote a validez de suxestión ou hipótese como elemento de progreso cognoscitivo; con tal de que a hipótese non sexa presentada como tese, ou síntese, ou o que queira.

Feito, así e todo, substantivo, é que no 2005 a Consellaría de Educación suspendeu a aplicación do acordo unánime (aínda que Núñez Feijoo, aparentemente, asubíe) que en materia de galego na escola se acadara a iniciativa de González Moreiras; e que nos situaba nun panorama semellante ao de cursos anteriores: boa palabra en papel mollado. Certo é que tal situación (ou suspensión) se mantivo durante os cursos académicos 2005-2006 e 2006-2007. Certo así mesmo que nese ínterin xorden as Galescolas, cuxo perfil en materia lingüística é tan notorio coma a decisión na posta en práctica do que se di. Certo é tamén que para este curso hai un Decreto do Galego que eu apoiei e apoio explicitamente; tanto como que no meu contorno inmediato a súa aplicación segue parámetros semellantes á situación predecretal, e igualmente a (non)actuación de instancia inspectora.

Teño claro, sempre o tiven, que en cada unha das pólas do bipartito á cousa lingüística confíreselle importancia e preferencia diferente; tamén que entre ambas pólas existe acción-reacción e feed-back. Non supón cousa mala esta, coma a tensión e rivalidade, senón boa. O demais é un supoñer, actividade que pode resultar inocua ou rendible, esperemos que non nociva. Cousa libre, sempre.

Anónimo dijo...

Por certo: pouco despois de escribir o anterior léoo. Pola miña banda, prometo que nin son cargo orgánico nin falo con Quintana asiduamente. Sen frivolidade.