23 mar 2007


Cultura ou tortura da muller?
Andoliña 23 marzo

Está o debate de novo nos xornais e tamén nalgúns blogs: que facer ante a aparición do burka nos centros comerciais das nosas cidades ou do niqab nas escolas occidentais. O burka, vestimenta tradicional para a muller en lugares como Afganistán, é un símbolo de ignominia e desprezo para a muller, ademais dunha tortura constante: oculta completamente o corpo femenino (como se fose indigno), cunha breve rella á altura dos ollos que permite que a muller vexa sen ser vista. O niqab cobre ata os xeonllos e só deixa libres os ollos.
Hai diferentes lexislacións sobre o tema en Europa : Francia prohibe o veo e todo tipo de símbolos relixiosos nas escolas. Italia e Bélxica non permiten ocultar o rostro. Os mestres necesitan ver a cara dos alumnos para saber se seguen atentos as clases. Permitiríase que a xente andase polas rúas con pasamontañas estilo comando militar ou cunha media de atracador de bancos? O goberno Blair deixou nas mans das escolas a decisión de vetar o niqab, pero o sentido común chama a non ceder nisto. Sei que algúns me chamarán eurocentrista e cousas peores, pero iso é o que penso: non podemos retroceder un só paso na defensa dos Dereitos Humanos. Nin sequera para lograr que acouguen os fanáticos.

20 comentarios:

Anónimo dijo...

Por razóns obvias, no espazo público as persoas deberiamos levar o rostro descuberto.
Con todo, creo que no fondo, o que move aos partidarios da prohibición desas prendas non é a dignidade da muller nin a defensa dos dereitos humanos. Se así fose, teriamos que esixir o peche inmediato de todos os conventos católicos. Penso que é máis ben a exhibición impúdica da "outredade" o que realmente nos intimida. Porque a diferencia das monxas de clausura, esas mulleres si saen á rúa e moitas delas queren ser mestras e sacar e carné de conducir.

Anónimo dijo...

Apreciado Marcos, o asunto das mulleres en occidente xa non hai por donde collelo (a menos que teñas moitos cartos (ou que sexas famoso toreiro, cantante de rock, político, administrador dun blog como “as uvas na solaina, etc.). Quero dicir que o liberalismo sexual levounos a acumulación das femias pracenteiras pola parte dos sectores alfa da sociedade, deixando para os demáis as gordas, bigotudas ou feministas. Xa sei que o correcto é dicir que coa liberacion dos tabúes sexuais un é una especie de lord Byron e non para de depredar triunfalmente, pero eses sodes poucos (da mesma forma que son poucos os que teñen o verdadeiro Poder).
Ista Sacra Alianza do Poder de Belleza está en todas partes (e transpasa triunfalmente as barreiras das especies, hata se ve nos documentáis de bichiños que poñen na 2), pero nas sociedades nas que todavía non se produxo a chamada liberación sexual da muller (ou sexa: que a muller faga o que lle salga do libre albedrío), a cousa está un pouco mais repartida, e sectores non moi favorecidos do proletariado viril teñen tamén acceso á merenda, dentro de certos límites.
En fin, digo isto para que non te agobie tanto a inevitabilidade da reislamización de Península Ibérica (e de toda Europa). Todo ten as suas ventaxas e os seus inconvenientes; todo é cuestión de ver o lado bo; que o ten: xa verás.

Anónimo dijo...

Muecines de Bastabales
cando vos oio berrar
mórrome de soedades...

Marcos Valcárcel López dijo...

Ás veces recibimos comentarios, anónimos dun xeito ou doutro (tamén con seudónimos), que un non sabe moi ben cómo interpretar: cachondeo a costa do mantedor da bitácora? confusión mental? expresión libérrima de ideas pouco usuais? En fin, en calquera caso, mentres non sexan directamente insultantes nin humillantes para ninguén, aí quedan...

Anónimo dijo...

Señor Valcárcel, si alguén o tachara de eurocentrista, saiba que eu estaría no mesmo saco que vostede. Eu tamén pensei moitas veces nesa equiparación co pasamontañas; non teño seguro que estea prohibido andar con un pola rua, pero non me cabe ningunha dúbida de que non tardaría moito en suscitar a "curiosidade" de algún axente da autoridade.
Poderán poñernos tamén no mesmo saco dos "fudamentalistas crisitanos", eses que non queren o velo musulmán pero non recoñecerán que a toquilla ou o velo das noivas teñen a mesma raiz que o shador(?) ou o burka.
Pero a conciencia, aquilo que de verdade vale nunha persona, manteranos no saco dos que desexamos as mulleres ó noso lado como amigas, como compañeiras e como personas. Non como gando.
E sobre os fundamentalistas, habería que preguntarse onde estiveron nos anos que existiu a Unión Soviética, por qué motivo non foron unha "amenaza para occidente" mentres o comunismo foi A amenaza.

Anónimo dijo...

Eu tamén vexo o burka como algo rechazable en tódolos sentidos pero desafortunadamente paréceme inxénuo (que non lexítimo) pretender que a taboa de valores e dereitos humanos sexa universal porque nunca o foi nin o será xa que hai civilizacións que non os ven como universais senón coma un producto propio de occidente, extraño e imposto pola forza. As libertades que hoxe gozamos en Occidente non foron un regalo gratuíto senón o resultado final dunha loita de séculos contra diversos poderes e nos que moita xente pagou coa sua propia vida. Persoalmente non creo moito nun islam democrático e a proba témola en que os musulmáns que comparten os nosos valores son unha minoría e aínda encima con pouco poder e hai que buscar cunha lupa no mapa para atopar rexímenes que non sexan auténticas dictaduras. Claro que logo les a Gema Muñoz e convencete de que todo é producto do coñecemento distorsionado que temos do mundo islámico. Non é doado o tema.

Anónimo dijo...

"Que facer ante a aparición do burka nos centros comerciais das nosas cidades ou do niqab nas escolas occidentais?" Esta é a pregunta á que nos convida a responder Marcos Valcárcel, o cal apunta algúns motivos polos que estas prendas son degradantes para a muller que as leva. Entendendo as razóns aquí apuntadas por "cossimo" (odiamos o diferente), estou de acordo co que apunta Marcos, sobre todo co que hai detrás do veo nas súas distintas formas: xusto o que non vemos: a posición sumisa desas mulleres.
Por outra banda, eu estou farto de ver todos os días decenas de mulleres que en rúas céntricas ofrecen os seus corpos a cambio de cartos. Entre as "traballadoras do sexo" é posible atopar moitas motivacións, pero o que podo observar é que a maior parte da xente que as ve mira para outro lado, policía incluída.
Que é máis degradante para a muller?
Que sociedade é esta onde hai cada día un millón e medio de españois utiliza estes "servizos" según unhas estatísticas que lin hai unhas semanas na prensa?

Anónimo dijo...

Son datos da Garda Civil e das ONXs:
http://www.cadenaser.com/articulo/sociedad/Millon/medio/espanoles/acuden/diariamente/prostitucion/csrcsrpor/20050923csrcsrsoc_2/Tes/

Anónimo dijo...

O señor Marcel Swann deu na clave: a pañoleta na cabeza (así como o burka e outros excesos) simboliza a sumisión das mulleres. ¿E iso é malo? Públicamente non hai mais remedio que decir rotundamente que sim, que é moi malo, e que mesmo plantexar tal pregunta xa é de por sí ofensivo (ó didir isto é convinte poñer cara de indignado escándalo); pero vilmente amparado como estou no anonimato voume atrever a ser franco (pero non baamonde, ollo): a sumisión femenina no Islam ten o seu aquél. Fai xa tempo paséi algús anos vivindo nun país musulman, e podo decirvos que, coma moi ben dicía o Talleyrand, “qui n'a pas vécu dans un pays musulman n'a pas connu le plaisir de vivre”. Isto é así, amigos, quen o probou o sabe.

Anónimo dijo...

Eu non dei a clave de nada do que vostede apunta, sr abdelah. É máis, creo que non está vostede moi cocido ou, como din en Castela, "le falta un hervor". Nesa sociedade que tanto lle gusta existe unha dobre prostitución: a da muller casada co castrón que a ten en propiedade, e esa da que eu falo.
Vostede que probou? A unha ou a outra?

Anónimo dijo...

Señor Marcel Swann: a min fáltanme, sim, catro ou cinco “hervores”, pero vostede parece, en cambio, bastante queimado, posiblemente con razón. Parece que o tema da prostitución e o da familia máis próxima, asi enleados, despertan en vostede ingratas asociacións que pola sua carga emocional non é difícil imaxinar enraizados nos mais delicados momentos da súa infancia. A vida non sempre é nobre, nin boa, nin sagrada. Sen embargo, non debe deixarse levar pola rabia e a amargura, créame, por xustificadas que podan parecer no seu caso. Moitas persoas en situacións parecidas á súa, a base de medicación, terapia cognitiva e –sobre tudo- afán de superación persoal, conseguiron superarse e agora levan vidas prácticamente normáis.

Anónimo dijo...

Señor Abdelah:
Aquí, nesta casa, que o seu dono pon amablemente á nosa disposición, somos xente civilizada e disentimos con elegancia e ironía. Faga, pois, o favor de comportarse e de desculparse da súa improcedente -ademais de tópica- saída de ton.

Moitas grazas.

Anónimo dijo...

O galego do noso amigo abdelah mellora por momentos... bo sinal... Hai moitos que pensan coma este, e cos estudos feitos, o que pasa é que non o din.
Por certo, fala do seu propio caso no consello que me dá ao final? Creo que aínda lle queda un longo percorrido...
Pero volva, volva para ese país tan bonito que lle trae tan bos recordos, e onde seica "probou" o pracer da vida e o trataron tan ben. Xa verá, xa verá que de risas e terapias agardan por vostede ...

Anónimo dijo...

Retomando de novo o tema do burka que o parecer é o que nos traía aquí eu tamén o vexo como un signo de sumisión cando non de humillación da muller por moito que os multiculturalistas (tan adiantados en Holanda e hoxe xa cuestionándose todo eso) queiran facernos ver o contrario. E certo que as monxas poden levar unha vestimenta parecida e que a prostitución é unha forma de escravitude pero aínda así penso que non son cousas comparables. Incluso entre levar o niqab que deixa ver os ollos e a tremenda rella que impón o burka hai un abismo. Imaxino que estas mulleres empregarán o teléfono móbil, verán a televisión e ata terán ordenador nas súas casas demostrando como as culturas non poñen trabas nalgúns casos ós adiantos técnicos pero como todo eso se detén a hora de incorporar innovacións morais. Entendo que é un signo de sumisión e humillación desde o momento que o home non o pon e non veñamos dicindo que aquí tampouco viste saia pois a muller fai décadas que viste pantalóns con total normalidade. O que eu quixera saber é canto hai de imposición e canto de libertade a hora de botar eso pola cabeza, cando non de medo. Saber si é realmente unha prenda que as libera das miradas alleas e que as fai sentir máis libres como cando nos disfrazamos no entroido que imos polas rúas nun anonimato case total facendo o que nos dé a gana. Recordo os terribles castigos que había por non levar esa prenda, como se mutilaban os dedos das mulleres que nun descuido mostraban algún deles, como moitas non podian sair da casa por non ter cartos para mercar o seu burka ou como noutras saían por turnos ao non ter para todas as mulleres que vivian baixo un mesmo teito. Terrible.

Anónimo dijo...

Eu teño a inmensa sorte de tomar café case todos os días cun musulmán. Fillo ademáis dun imán (que, como saben, adoita ser un home respeitado pola comunidade) dunha pequena mesquita en África. El non é moi practicante (bebe alcohol e dos cinco preceptos do islam, non segue ningún, agás o zakat, a esmola ou décimo para os probes que particularmente, coas dificultades de facelo desde aquí, lle gusta entregar).
A súa educación en Francia mudou os seus costumes de forma sustancial, pero, por razóns familiares, mantén vivo o vencello co islam. É a miña fonte de información sobre estes asuntos e teima por explicar as peculiaridades da vida comunitaria nos países islámicos.
El rexeita a concepción islámica da muller de xeito radical, pero, ao meu xuízo, conserva unha mirada aínda patriarcal sobre as relacións amorosas. Comprende (e mesmo xustifica nalgúns casos de pobos escasos de homes) a poligamia, pero non é moi favorable aos matrimonios gays, aínda que tolera a homosexualidade con algún reparo. Afirma que a violencia contra a muller, por exemplo, en Marrocos está rexeitada polos homes respeitados das comunidades. Mesmo aceptan con certa facilidade a separación entre eles, se a muller toma esa decisión. Entendín neste aspecto a defensa dunha forma de aceptar a xustiza procedente do ámbito relixioso que rexe as súas vidas como máis cercana á xente.
Aínda que, como digo, completamente occidentalizado nos seus costumes, adoita ter unha especial sensibilidade pola loita dos países árabes. Amosa un evidente antijudaísmo, mesmo presente nas súas críticas por exemplo a Sarkozy ou, anteriormente, a Laurent Fabius, por consideralos parte dunha especie de conspiración universal de ricoshomes, como dirían na idade media.
Insiste tamén na diversidade e complexidade dese mundo, pero acepta, con total naturalidade, as críticas á perniciosa influencia da relixión. Cre que os sectores máis liberais deberían ter máis peso nos gobernos dises países.
Pero, de todo o islam o que máis lle interesa é a cuestión económica: louva esa intrínseca concepción da caridade, que constitúe o fundamento da súa estructuración social. A maior igualdade social é unha virtude, segundo este amigo, do islam, aínda que se escandaliza coa riqueza que puido ver hai un par de anos en Abu Dhabi.
Seguirei tomando café con este home extraordinario para saber máis desa cultura.
E perdón pola extensión, pero aínda hai moitos máis asuntos de interese sobre o tema.

Anónimo dijo...

Interesantísimo este comentario sobre o seu amigo, Arume.

Marcos Valcárcel López dijo...

Ogallá todos tivésemos amigos como o que conta Arume: serviríanos para achegarnos a esas outras realidades culturais e a experiencia directa, aínda que un non comparta as ideas desa persoa, é sempre máis enriquecedora que a lectura dun informe nun libro ou nun xornal.

Marcos Valcárcel López dijo...

Ogallá todos tivésemos amigos como o que conta Arume: serviríanos para achegarnos a esas outras realidades culturais e a experiencia directa, aínda que un non comparta as ideas desa persoa, é sempre máis enriquecedora que a lectura dun informe nun libro ou nun xornal.

Anónimo dijo...

Tremendas cuestións as que trae o artigo do señor Valcarcel. Coincido con que non se pode ir para atrás na defensa dos dereitos humanos, neso hai que ser intolerantes, e aceptar situacións que supoñan un trato discriminatorio das mulleres sería dar pasos atrás en conquistas sociais que custou moito acadar e que non se poden consentir en nome de ningunha multiculturalidade. Eis a cuestión: os dereitos humanos.
O problema ven cando son as propias mulleres as que queren aceptar esas normas patriarcais. En Francia lexislaron, como vostede ben di na súa Andoliña, coa prohibición nas escolas após dun longo e profundo debate. No caso de Francia axudou a tradición laica do estado e por suposto da escola, aquí no Estado español non sería posíbel esa prohibición dos símbolos relixiosos nas escolas, aínda hai moito crucifixo pendurado nas aulas e outras cousas que en Francia non se dan.
A cuestión da vestimenta non é máis que a punta do iceberg do choque que traen con respecto ao trato para as mulleres as normas relixiosas e/ou culturais algunhas colectividades inmigrantes, ou parte das mesmas. Que dicir das mutilacións xenitais ou das vodas forzadas.
Abofé que aínda tendo moi clara a cuestión e onde non podemos ceder é complicada a forma de darlle solución.

Anónimo dijo...

Teño unha alumna hipano marroquina criada en España dende os 5 anos, de orixe remoto berebere, intelixente e estudiosa, que fala un galego precioso. Viste sempre co pañuelo árabe (moi coqueta, por certo), como unha "opción libre" e persoal. Malia estar prefectamente integrada en Galicia, non se sinte española (moito menos galega) e si marroquina. É consciente de que terá que facer un matrimonio arranxado (anque asegura que ela conta co dereito a veto, á hora de descartar pretendentes) é retarda ao máximo a chegada dese momento, pois intue que pode significar a renuncia a estudiar. Pesia todo, critica suavemente a occidente por "impío" e demasiado liberal nos seus costumes.