16 sept 2007





CEN ANOS DE HISTORIA CULTURAL.
1977: redescuberta dun país


Libros de M.Rivas-X.I.Taibo; X.R. Barreiro, A. Bozzo, J.A. Durán, Costa Clavell, Fabra Barreiro.
Carlos Casares e Otero Pedrayo.
A muller en Galiza
O Padre Seixas: autorízanse os nomes en galego
Abelardo Moralejo, Casimiro Torres, Emilio González López
O Facho. Trasmallo. Abel Bouhier. Filgueira Valverde.
Versos de Seoane, Miguel González Garcés, Lueiro Rey, Cunqueiro, Cuña Novás... Eduardo Moreiras na RAG. Camilo Valdeorras.
Xaquín Marín e Siro López.
Vacaloura. O pai de Migueliño. O cadaleito. Os cigarróns. La parranda.
Editorial Alvarellos.
Dos anzos e dos mortos. Editorial Limbro e X. I. Taibo. Neira Vilas, Eliseo Alonso.
Pola UNión, de Benedicto. Xerardo Moscoso, Emilio Cao, María Manoela, Xoán Rubia, Miro Casabella. Doa. Ars Musicae Ultreia.
Soledad Bravo e Luís Cilia en Compostela.
Nace Milladoiro. Pecha Teima. Nace A Nosa Terra, da man de Margarita Ledo.
Encrucillada. Fendendo. Grupos e xornais da AN-PG na emigración.

66 comentarios:

Roque Soto dijo...

No ano 1977 despois de oito meses de presenza na rúa, deixaba de sair Teima, a revista semanal en galego feita por galegos en Galicia. A pesar de ter doce mil lectores, naqueles anos de transición os intentos dunha postura independente e nacionalista foron botados abaixo desde varios frentes. O principal foi a falta de apoio económico en forma de publicidade por parte dos poderes económicos moi vencellados a dereita (AP e UCD). “Un semanario para un país” non pasou sen pena nin groria, pois unha lista de personas de diferentes sectores traballaron dabondo para denunciar os atrancos que sufría Galicia, e tamén para expoñer as posibilidades dunha sociedad en evolución. Trinta anos despois, moitos dos problemas denunciados na publicación semanal, dirixida polo xornalista Ánxel Vence, seguen sendo noticias de actualidade. En decembro de 1997 aparecía o número 0 de A Nosa Terra, periódico galego semanal.

Marcos Valcárcel López dijo...

Sobre TEIMA, unha CONFIDENCIA. Pasados xa 30 anos, creo que chegou a hora de contar isto (que a ninguén lle pareza mal!!).
En 1977 militaba eu na AN-PG, na UPG, en ERGA, no Frente Cultural da AN-PG, na A.C. O Eixo, na Auriense e creo que xa (quizais un pouquiño despois) no cineclube Padre Feijóo ourensán.
Pois ben, estaba eu nunha "célula cultural" da UPG, xa o dixen outras veces, con algúns xornalistas e artistas, e a UPG encargoume creo que a través de Bieito Iglesias, compañeiro de piso e daquela do Cumio Universitario, facer un estudo a fondo da revista TEIMA, que eu mercaba e coleccionaba (e gardo aínda). Tratábase de demostrar que era unha revista ó servizo do españolismo e do que daquela chamabamos seudogaleguismo (PSG, APG, etc.). Fixen o traballo con xeito: Teima non informaba da vida do que logo foi o Bloque (porque os seus dirixentes se negaban a ser entrevistados)e tiña unha liña prexuízosa contra o mesmo. Entre os argumentos contra Teima, estaba o seu tratamento dos sucesos de Xove, o apoio a Ferrín con entrevistas (cando nacía a UPG-LP, escindida da UPG), a entrevista a Carlos Velo que falaba tamén disto, etc. Falo de memoria: por desgraza non gardei copia do informe. Pouco despois fixera outro semellante para recomendar que a militancia nacionalista non lera EL VIEJO TOPO, porque desanimaba ós mozos con artigos sobre a "crise da militancia" e outros antinacionalistas. Daquela non coñecía eu a moitos dos promotores de TEIMA que co tempo foron tamén amigos meus: agardo que me perdoen este "traballiño inquisitorial" que, supoño, non tivo influencia ningunha nas decisións da UPG, que xa acordara (etapa Elvira Souto) boicotear radicalmente aquela revista.

Anónimo dijo...

Non sei se coñecen este video, e os outros que se amosan asociados en youtube

transición

Marcos Valcárcel López dijo...

AJOBLANCO, TRANSICIÓN: De acordo en case todo o que di J. Ribas, o director de Ajoblanco, no video, aínda que creo que non se pode desprezar a contribución, nun sentido ou noutro, de figuras como Carrillo e Felipe Gzez. ou Tarradellas (que tan mal lle cae a JR). E creo que, pola súa experiencia persoal, sobrevalora a relevancia do papel da CNT nese momento.

Anónimo dijo...

Ese sectarismo paranoico e inquisitorial da UPG (que ía do cultural ao político) da etapa do "cuarteto Matamoros" Elvira-Suevos-Paco-Luaces é tal como a conta Marcos. E por moito que algúns pretendan xustificala con "contextualizacións", coido que non ten xustificación.

Anónimo dijo...

Polo que acabo de oír, José Ribas é un típico exemplo de "analista" (sic.) que mestura unhas cousas con outras: verdades evidentes, medias verdades, esaxeracións considerables, suposicións sen fundamento, paranoias fantasiosas e mentiras conscientes ou inconscientes.

O resultado é un discurso incoherente e contraditorio, pero que é do gusto dun amplo sector do público que quere ir alén dunha visión estereotipada da transición.

Anónimo dijo...

Non sei como Rivas, tan serio e querendo aparentar tan convincente pode encontrar algo politicamente significativo en "Caca de Luxe".

Semella que lle picou a moda de Madrid, "la movida", e quixo asentarse alí, porque non da ningunha razón de peso para o traslado da revista.

Respecto a UPG, habería moitas cousas de que falar. A min sempre me sorprendeu a obediencia da militancia, ese culto a rixidez. Conservaban un tipo de filiación case militar, pero sen facer nunca a guerra.
A UPG foi a proba do lume para moitos nacionalistas. Todo un queime, un desengano, pero non todos os queimados eran inocentes, eso tamén é verdade. Foi unha escola de Poder. O Poder na upg impregnaba dun carisma como en poucas outras organizacións politicas da transición.

Anónimo dijo...

Efectivamente, se esas actitudes existían era tamén porque a militancia da UPG non só as consentían, senón que tamén apoaiban con entusiasmo calquera medida expeditiva. Tal era a súa obediencia cega.

O do carisma penso que era só dentro dos círculos internos ou relacionados co nacionalismo (en "las putas bases", como diría un amigo).

Marcos Valcárcel López dijo...

Insistindo no tono confidencial. Ese carisma era case sagrado ou relixioso entre a militancia. De feito houbo uns anos en que se deixaba a UPG "por razóns persoais", como se deixa o sacerdocio: moitos non se atrevían (eu tampouco) a expoñer publicamente as causas desa disensión. En Ourense había unha moza, moi fermosa por certo (e con isto algún contertulio recoñecerá a anécdota), que tardou moitos meses en entrar na UMG, a xuvenil da UPG (finais dos 70), pero non por medo nin por falta de compromiso: dicía sempre, toda chea de razón, que ela non se sentía o bastante digna para ser militante comunista da UPG. E cría no que dicía, podo testemuñalo, pois traballei con ela nalgunhas campañas (entre outras, paseando despachos de médicos e avogados en Ourense para buscar accionistas e subscritores para ANT). Tal era o "poder simbólico" da UPG naqueles tempos: quizais iso exista aínda, agora non podo sabelo.

Marcos Valcárcel López dijo...

Para Jimmy de Rairo: Rivas ou Ribas? Refírese ó escritor galego ou o director de Ajoblanco? Supoño que ó segundo...

Anónimo dijo...

Eu, que nunca militei en partido, quedo un pouco pampo (como di o amigo Swann) con estas confesións. Vostedes que padeceron estas presións, pensan que poden ainda pervivir nos vellos dirixentes certos tics "expeditivos", como din?

Anónimo dijo...

Resulta difícil de crer que uns mozalbetes, sen dúbida estudiados, espabilados e fillos de las mejorcitas familias, caesen nas zoupas dunha banda de iluminados sectarios que debían vivir do aire.

Din que o inimigo une moito. Algo disto debía ocorrer, porque polo que levo oído e lido dalgún destes personaxes, resulta que estaban (non dispensando) como unha puta cabra. Ou era tal a súa frustración, polo que fose, que a pagaban cos demáis? Como unha mili perpetua pero sen sarxento chusqueiro, desta volta pola libertade (como se dicía entón) de Galiza.

Anónimo dijo...

Marcos, esa moza da que fala (dunha fermosura farto empalagosa), a parte de que lle faltaban varios fervores, tiña unha procedencia cristiá. Daquela, o que acontecía nela (o mesmo que noutros) é que se producía unha "transferencia de sacralidade": de Deus a Galicia, e da Sta. Madre Igrexa á UPG.

Mais saberá tamén que a apostasía tamén espreita aos santos varóns e baronesas: cando o seu mozo non foi promocionado para o CC da UPG, ela e el, pletóricos de santa indignación, abandonaron radicalmente e para sempre o barco do nacionalismo. Logo dixéranme que entraran no PP, pero non sei se iso sería certo, aínda que tampouco me estrañaría moito.

Anónimo dijo...

Vaia, apicultor, daquela vostede tamen ten un pasado, e por iso anda a flaxelar up-galos per saecula saeculorum...

Anónimo dijo...

Vostede, monsieur Swann, non sabe nada de min. Fará suposicións, pero estou seguro que erra no 99% das ocasións. E ás probas me remito.

Anónimo dijo...

Tiven o placer de coñecer e tratar con algunha asiduidade a Pepe Ribas, o director do mítico "Ajoblanco". É un tipo simpático, listo e estupendo compañeiro de copas ultranocturnas. Pero, ao meu modo de ver, un pouco pasado de rosca nas súas observacións histórico-políticas, excesivamente mediatizadas por unha experiencia persoal de "príncipe destronado". A súa teima antisistema lévao a manter unha visión un algo paranoica sobre a transición, que para el, no caso de Cataluña, responde a un pacto entre as principais familias da oligarquía burguesa barceloní, que para manter o poder terían distribuído aos seus principais vástagos entre as diferentes opcións políticas nunha operación estratéxica perfectamente deseñada e executada. Discutín varias veces con el sobre este asunto e Ribas achegábame "datos" para el incontrovertibles, aínda que a min a maioría me parecían en exceso anecdóticos. Tamén foi o punto antisistema o que, curiosamente, o levou a caer en brazos de Pedro J. Ramírez, quen o tivo algún tempo como columnista en "El Mundo" e o axudou a resucitar de xeito efémero o "Ajo". Non lle lin o libro, que estaba preparando xa cando eu o trataba, medio retirado nunha masía do Empordá, pero supoño que abundará nestes asuntos e nesas interpretacións. Un tipo curioso, en calquera caso, o Ribas.

Anónimo dijo...

No PC as cousas eran un pouco distintas: dicíannos o que debíamos ler, pero non o que NON tiñamos que ler. Polo demais, daquela, todos os grupos e grupusculos da oposición de esquerdas tiñamos un inconfundible aire de secta.

Anónimo dijo...

Vaia,qué interesante está este post...
¿Alguén de vostedes quere contar o qué pensaba daquela da "loita armada"? ou qué movementos lembra nese senso...

Marcos Valcárcel López dijo...

Respondendo a XDC.
O verán de 1975 foi moi complicado en Galicia: Moncho Reboiras, detención de varios dirixentes da UPG, exilio a Portugal doutros, etc.
Meses despois entraba eu por primeira vez nunha célula da UPG, catro persoas. Reunidas nunha casa ó carón da Estación de Autobuses: por suposto, todo superclandestino. (Pouco despois souben que alí vivía, estaba no buzón o nome, Bernardino Graña). O xefe da célula botou boa parte falando de temas represivos e da detención dun compañeiro en Moaña ó que lle rexistraran a casa na aldea a garda civil. Teño oído que nalgunha xunta semellante alguén puxera unha pistola riba da mesa. A outros compañeiros, para probalos, facíanos cruzar todo Compostela cunha maleta chea de propaganda, só para comprobar a súa lealdade, pero co perigo de caír en mans da policía. Eran cousas normales naquel momento e así actuarían todos os grupos clandestinos, supoño. Naquel momento, polo que eu lembro, todo o mundo estaba a favor da loita armada para acabar coa dictadura (seguía con Arias Navarro) e, se alguén non o estaba, non creo que o expresase en público. Basta ver a propaganda de todos eses grupos (nacionalistas, marxistas, trosquistas, etc.) e o seu tratamento de ETA ou do Grapo. A crítica á loita armada empezou coa chegada das eleccións democráticas.

Anónimo dijo...

¿Lembra vostede contactos con líderes políticos extranxeiros,dignos de reseñar.p.ex.Gadaffi,etc.?

(Como dí X M Glz,se lle acomoda)

Marcos Valcárcel López dijo...

Pois eu nunca estiven no estatus necesario para estar informado desas cousas, señor XDC., se é que existiron. Si consta que en varios congresos da UPG estivo como convidado o partido socialista panarabista que dirixía Saddam Husseim, se non estou errado (non lembro agora o nome). E nalgunha ocasión repartiusenos, nun acto deses, e para todos, en edición moi digna, o Libro Verde de Gadaffi, que aínda o teño por casa.

Anónimo dijo...

Refírome a Ribas o de "ajoblanco".

Agradécese a confidencia de Marcos, ainda logo de tantos anos, revela todo un xeito de operar que deixou, desazóns, traumiñas, e pequenos odios repartidos por todo o pais.
Eu vou facer, animado polo noso anfitrión, outra:
Por certa casualidade, tiña eu acceso, non porque me fose permitido, senón porque o acceso era a unha casa, onde moraba a miña moza, e nesa casa gardouse durante un tempo todo o arquivo da UPG. Tiven, digo, acceso a moitísimos documentos dos que non se lle informaba a militancia. Lin con pasión o arquivo, e na lectura funme desencantando. A miña memoría agora do que lin sería demasiado constructiva. Pero non teño dúbida de comprobar que existía unha cociña, onde se aderezaba, e terxiversaba a información para que a comese a militancia. Daquelas eu era ainda mais inxenuo que agora, correuseme o veo. Gardeime o segredo e comezei a disentir. Abrírase unha crise de confianza entre a organización ,situeime para eles(logo de ser un cadro exemplar) no lado borroso,e mais ainda cando o meu disenso non facía causa cos críticos de entón.

Anónimo dijo...

Amigo Jimy: aínda que leo o seu comentario como unha valiosa testemuña verdadeira, atopo as súas verbas como o comezo dun interesante relato de intriga e suspense. Siga, siga. Conte máis.

Anónimo dijo...

Eu quero matizar o que di o señor Valcárcel: no PC non nos facían pasar "probas" como as que el conta do maletín cheo de propaganda por todo Santiago. Tiñamos, iso si, o noso "bautismo de lume", que consistía nas nosas primeiras tiradas de panfletos ou realización de pintadas (eu fixen unha na parede caleada de "Virgondoiro" que poñía "Amnistía xeral. PCG". Non me pillou a policía por pouco. Adrenalina a tope). A nosa aposta pola loita armada era nula. É máis: abominábamos dela como medio de acción política e atribuíamoslla ao aventureirismo "esquerdista", desvinculado das masas e xa atacado por Lenin, dos grupos e grupetes que se autosituaban á nosa esquerda. Nós estabamos convencidos (uns máis que outros)de que a estratexia xusta, a da Folga Nacional Pacífica contra a Ditadura, era a nosa.

Anónimo dijo...

O Partido Baas da Nación Árabe (dunha vez, a instancia probable do seu enviado, houbo que corrixir a previa presentación, "Partido Baas do Iraq") estivera representado nalgún congreso ou asemblea nacional; outras delegacións de certa sona eran a Fronte Polisario, OLP (o sentimento de irmandade aínda ecoou, e ben, no caso Valadés), PCP ou Cuba. Na clandestinidade houbera manifestacións conxuntas co IRA ou ETA, por exemplo. Persoeiros de portada xornalística, pouca cousa; Telesforo Monzón, se cadra, de oratoria clásica e vibrante.

A UPG... Algún día posiblemente se tratará o tema de xeito menos polarizado; pero dubido que o vexa esta pluma, tanta implicación se advirte. Aquela auréola tiña unha base firme e consistente, xa que o mérito estratéxico e militante era alto; e estaba, xaora, convenientemente avivado en produtivo afán de autopromoción.

O certo é que faciamos moito e ao mellor por veces aínda parecía que faciamos máis; de aí sentimentos ou expresións como o "non son quen" ou a resistencia a militar por non querer asumir aquel (aparente ou real) esforzo e dedicación permanentes.

Iso si,o partido era a vangarda (evoco, non necesariamenta afirmo); e a vangarda é por definición algo selecto. De aí as probas de capacitación -ou chámenlles como queiran-, ética da entrega e épica do traballo que, por certo, en última instancia era de asunción voluntaria. Polo demais, se cadra aínda todos sabemos o que era o centralismo democrático, que nin inventara nin practicaba exclusivamente a UPG.

En relación con outro aspecto aquí tratado: todo levaba aparellado un certo aire militar, e en tal sentido había o botaporela pero tamén a elite. Xente hai que podería contar cousas, e ao mellor non o fai porque non ten claros os límites temporais da prescrición.

Anónimo dijo...

Agora que fala do IRA creo lembrar un encontro ou algo así en Brest,pero non lembro bén de qué trataba.

Anónimo dijo...

A Carta de Brest: declaración conxunta IRA-UPG-UDB (Union Democratique Bretonne).

Anónimo dijo...

Alguén sabe a razón da ausencia dos artigos de Ferrín do Faro do venres e de hoxe?

Marcos Valcárcel López dijo...

AUSENCIA DE FERRÍN NO FARO:
Non teño información directa, pero "o Ferro" (así lle chaman os máis amigos) xa non puido estar o 1-IX en Celanova, que sempre vai, preparando unha conferencia na SORBONA, convidado por Alain Badiou. Quizais a conferencia fose nestes días e Ferrín non deixase artigos feitos... Pero non o podo confirmar.

Anónimo dijo...

Don Marcos: seica as súas lembranzas de antigo censor, moi de agradecer por certo, non lle prestaron nada ao Sr Conde no seu Croques

Anónimo dijo...

A influencia da UPG neses anos da Transición e quizais na década anterior (anécdotas aparte),foi decisiva para entender a evolución posterior da política galega.Nada sería igual de non ter existido este partido político.A súa capacidade para traballar en todos os frentes foi moi significativa.Máis se temos en conta que nunca recibiu o máis mínimo apoio económico ou loxístico do exterior (a diferencia dos outros partidos de esquerdas:PC ,PSOE)Tampouco tivo bases operativas permanentes fora do territorio galego (algún día alguén estudará tódo esto).Eso non impediu que exercera unha influencia fundamental.Por exemplo na progresiva galeguización dos partidos e do seu discurso político ou na creación de organizacións sectoriais.
Os seus modos foron ,por veces, sectarios e esquerdistas.Ninguén o duda.Pero o proceso de modernización foi moi similar ao dos outros partidos (o PSOE dos anos 70 ,virtualmente, non existia en Galicia e o que existía era marxista,republicano e federalista).Máis tarde foise repartindo co propio Bloque a militancia activa que ía quedando (PC,PSP,PSG, MC,etc)
Neste contexto,coido moi difícil que calquera revista en galego (Teima,etc) poidera sobrevivir sin o apoio explícito da UPG e as outras organizacións do chamado,daquela,Movemento Nacional-Popular Galego.Aí estaba o groso dos seus lectores!
E ese foi o grande fracaso e segue a ser un dos grandes déficit na actualidade:unha prensa galega independente (en galego,por suposto).

Anónimo dijo...

Ferrín andará moi ocupado en recibir clases particulares de fonética francesa para non facer o ridículo nesa conferencia na Sorbona. Unha cousa é ler libros en francés, outra escribilo, e outra falalo con soltura e pronuncialo correctamente. Se o saberei eu.

Anónimo dijo...

A Sorbona xa non é o que era cando asistía alí as clases Erasmo de Rotterdam. Agora, ademáis, non fai falta nin saber francés.

Anónimo dijo...

Viaxe por Galicia no New York Times

Anónimo dijo...

Notaríaselle a Petrus Abaelardus o acento francés ou gallo?

Pero falemos doutra cousa, que certos comentos sempre se deron aquí por sobrantes: ese Anónimo si que sabe.

Anónimo dijo...

Agradécese este ton sincero do noso moderador, e máis se temos en conta que non usa nin antifaz nin pararaios.
Outros precisaron de inmumerabeis xastres para poder vestir as sucesivas chaquetas que ían marcando as estacións.
Eu sonlles xa doutra promoción posterior, que xa non tiña ideais (boeno, tiña outros, en fin...) e que, no meu caso, leu todos os números de Teima nun par de tardes bibliotecarias. E tamén aqueles números quentiños de Luzes de Galiza (aínda que non sei onde queda aqulo...), aquela Teima bis para postmodernos.
Fagamos, por tanto, como se estiveramos chupando uns combinados, por voltas de 1975, nalgún bochinche de Mazarelos.

Anónimo dijo...

¿Ese Anónimo "si que sabe"? Permítanme que o poña en dúbida. A influencia da UPG na "galeguización" dos partidos non nacionalistas é practicamente nula. O factor decisivo desa "galeguización" foi o propio proceso autonómico e o xurdimento de institucións galegas con poder, administración e orzamentos sempre crecentes. A UPG liderou a marxinación e o afastamento do "movemento nacional-popular" dese proceso, que conduciron outros e que non lle debe nada (máis ben ao contrario) aos que daquela dirixían ese partido radical e frontalmente oposto a calquera solución autonomista. Admito con paciencia, tolerancia e mesmo cunha pizca de humor moitas revisións cando menos curiosas da historia recente de Galicia, pero iso xa me parece moito tragar.

Anónimo dijo...

¿Vístedes a intervista a Ma.Xesús Queizán,onte na galega?Deu algunhas opinións circa do que se fala eiquí.
¿E o decate previo sobor do galego no ensino,vístedelo?

Anónimo dijo...

Digamos que o que dixo Queizán foi unha meia aritmética entre o que dí "anónimo que sabe" e leituga1

Anónimo dijo...

E que alguén organice un homenaxe a certos dirixentes veteranos da UPG polos servicios prestados pra que queden contentos e deixen de dar o coñazo...

Xaime dijo...

Promovao e xa verá que sorpresas se leva

Anónimo dijo...

Recordarlle a Leituga (como se el non o soubese) que
1. O nacionalismo galego sobarda os lindeiros da UPG. Onte, hoxe e mañá (se non desapareceron xa, e o BNG se convirte dunha puñeteira vez nun partido con todas as correntes que queiran.
2. O nacionalismo galego SI tivo influencia no proceso estatutario, non embargantes a súa escasa presencia institucional. Iso está recoñecido polos historiadores. Lea o "Grial" de hai un ano ou así dedicado á xénese do Estatuto.

Anónimo dijo...

Hai no que vostede di, señor Leituga, verdade, pero unha verdade parcial que ao ostendela aos límites da súa última afirmación, adequire unha forte dose de maniqueismo. Compre relativizar. Cunha primeira e basta ollada distinguímos duas grandes épocas na UPG. Unha dende a asumción mais ou menos superficial do marxismo leninismo, que abriu unha política frentista que seguía unha estratexia de contrapoder e ruptura e outra que comezou a perfilarse cando as institucións autónomicas foron un feito. O paso dunha situación a outra foi unha metamorfose arriscada non exenta de mutacións e eivas que hoxe o BNG está pagando. Tardaron demasiado en afacerse a realidade dos procedementos democráticos, e ao tempo, non se arriscarón a iniciar unha estratexia de contrapoder efectiva, a asumir na practica, os seus prantexamentos radicais. Houbo un tempo de sequía, na que o BNG non colleitaba mais votos que os seus manifestantes no 25 de Xullo. Nese tempo, os comisarios politicos limparon pola dereita e pola esquerda calquera disensión, tivo que aparecer no horizonte Camilo para que albiscasen a inelulibilidade da nova realidade.Pouco a pouco foron entrando no rego das institucións. Pero o problema foi que ao practicar tanto a censura, a estigmatización, a anatematización das diferentes aportacións das persoas que tiñan algo que dicir, foron quedándose sen discurso,non renovaron a ideoloxia nacionalista para a nova realidade. Introducida esta relativización vaiamos coas súas afirmacións. Di vostede que "a influencia da UPG na galeguización dos partidos non nacionalistas é practicamente nula." COmpletamente certo nesta primeira fase. A UPG, non era que non galeguizase,senón que tiña por enemigos politicos a bater, como maiores enemigos, aos seus mais proximos, ao PSG, que ameazaba con disputarlle o espacio politico, non equeza a ambición frentista, nacional-popular da UPG, o proxecto de pais estaba na futura frente, non fora.
Di vostede que "o factor decisivo desa galeguización, foi o proceso autonómico e o xurdimento das institucións galegas con poder , administración e orzamentos sempre crecentes." Aquí a verdade xa disminue notoriamente o seu grao. Antes da chegada das institucións autonómicas, existían partidos politicos que xa recoñecian a realiade nacional galega,e o dereito a autodeterminación. Antes da chegada destas instituicións había unha actividade politica que reclamaba a institucionalización da identidade galega, antes de que a bandeira galega ondease no tellado da institución autonómica foi axitada polas mans de miles de galegos. A institución autonómica non foi un outorgamento paternalista a un pobo menor de edade para que comezase a camiñar. Foi a esixencia dunha parte do povo, minoritaria, pero efectiva.
A súa última afirmación " a upg liderou a marxinacion e o afastamento do movemento nacional-popular dese proceso oposto a solución autonomista"
Aquí repite como conclusión o que afirma primeiro. Pero ao aparecer como conclusión, non fai senón unha afirmación maniquea, porque semella referirse a practica global da UPG. É certo que liderou ese afastamento, polas razóns que expuxen ao principio, apostaban pola ruptura, e por un frente de liberación nacional dirixido pola mesma UPG, que conduciría a nación galega a súa liberdade. Pero hai toda unha segunda parte, que vostede debería subsumir na conclusión e que se refire a aposta completa da upg polas institucións autonómicas ainda a costa de perder a súa identidade politica, esbaida na ausencia de estratexia e de proxecto de pais, inserindose nunha pragmática sen retorno que vai vaciando pouco apouco os contidos do nacionalismo.

Anónimo dijo...

Creo que no fundamental estamos de acordo, señor Levita. Vostede acepta a miña afirmación sobre a nula influencia da UPG na galeguización dos partidos non nacionalistas, se ben matiza que iso ocorre tan só na "primeira fase" das dúas nas que vostede divide a traxectoria dese partido político. E en relación coa "segunda fase", vostede mesmo di que se caracteriza pola "aposta completa da UPG polas institucións autonómicas, aínda a costa de perder a súa identidade política". Co cal parece inevitable chegar á conclusión de que a influencia máis forte é a das institucións e o sistema autonómico sobre a UPG, non ao revés.
Respecto á miña afirmación de que é o proceso autonómico e a institucionalización dun poder galego con competencias e recursos o factor máis eficaz na creación de conciencia identitaria e autonomista en Galicia, teño poucas dúbidas. Ramón Máiz e Antón Losada, nun artigo asinado conxuntamente e publicado en inglés arredor do ano 2000 ou 2001, inciden tamén sobre esta cuestión que é, por outra parte, admitida de maneira practicamente unánime por historiadores e politólogos, e non só en referencia a Galicia. Por suposto, iso non quita que tamén sexan certos os seus recordatorios sobre a existencia previa dun movemento nacionalista e/ou autonomista e/ou federalista previo á restauración da democracia e ao artellamento do Estado das Autonomías. Claro que o había, pero a súa presencia e proxección social, a diferencia do que ocorría en Cataluña e no País Vasco, eran moito máis escasas e limitadas do que, daquela, moitos críamos e desexabamos, tal e como se demostrou nas primeiras convocatorias electorais e no propio referendum do Estatuto de Autonomía. Non sei cantos anos terá vostede, amigo Levita, pero os que recordamos aqueles tempos con plena conciencia, sabemos que a sociedade galega de mediados dos anos 70, a sociedade de hai só trinta anos, era sustancialmente diferente da actual. Era unha sociedade fondamente "apolítica", medroña, moi ruralizada e enormemente conservadora, temerosa dos cambios, pouco participativa. A autonomía, digámolo xa, non despertou grandes adhesións, senón escepticismo e reservas. Hoxe, porén, o consenso social sobre a bondade do sistema autonómico é moi alto, segundo din as enquisas dadas a coñecer sobre este asunto. Por iso creo que a autonomía tivo un papel "performativo" e creador de realidade na formación e medre da conciencia galega. O mesmo ocorreu en moitos outros lugares de España nos que identidades rexionais máis ou menos difusas se transformaron en conciencias rexionalistas claras e mesmo con aspiracións "nacionalitarias" (Aragón, Canarias, Valencia, Andalucía, Navarra, Cantabria, Illes).

Anónimo dijo...

A autonomía espertou reservas e desconfianzas por varios motivos

- o propio proceso estatutario foi dirixido por ex-franquistas autonomistas e federalistas supetamente virados en autonomistas.

- o Estatuto dos 16 quedou en papel mollado. Aquilo foi un "paso adiante e dous atrás", e xerou moitas confusións. De primeiras, "federalismo" non. Logo, estatuto dos 16 tampouco. Logo, estatuto da UCD, contestado na rúa. Logo, estatuto parcheado no último minuto e de penalti.

- os 40 anos de franquismo, e o feito de que Galicia ficase en terrirotio "nacional". Xa case non quedaba recordo en Galicia da súa autonomía. O pouco que había, que era o Consello de Galiza, xa sabemos todos como acabou.

Manuel Ángel Candelas Colodrón dijo...

Mentres debatimos estes asuntos, sen dúbida relevantes, pero moitas veces excesivamente teatrais, algunhas cousas que transcurren caladas amosan un país serio que traballa pola súa conta, cun nivel moi notable de eficacia. Un exemplo é o Catálogo do Patrimonio Bibliográfico Español, feito en colaboración con todas as comunidades autónomas. O resultado é o de poder saber onde se atopa (en qué biblioteca) o libro que queremos ler ou consultar. Sustitúe mesmo ao obsoleto catálogo da BNE que non o rexistra todo. Hoxe o Kaiser Molina presenta ademáis unha incipiente de colección de textos dixitais, facsimilares procedentes deste patrimonio. E quero supoñer que non se apuntará o tanto.

Manuel Ángel Candelas Colodrón dijo...

Esquecín o enlace

Anónimo dijo...

Sospeito que algúns dos habituais deste Blog ocultan algún "pecado de xuventude".Maxínoos como entregados militantes nacionalistas (quizais tamén da UPG)que contribuiron á "causa" como o que máis.Nalgún momento de desencanto olláronse no espello e dixeron como Camoes:" errei todo o discurso de meus anos..."Despois declararon ter sido "abducidos" e esperaron a que as feridas cicatrizasen.Pero parece que as feridas aínda sangran.
O señor Marcos fai moi ben desvelando aspectos do seu pasado.Precisamente el non tén moito que ocultar!.Sei que tampouco tenta pasar a responsabilidade ao seu amigo Bieito Iglesias (naquelas datas membro do comité central da UPG).
E é que o que militou neses anos ,tivo que enfrontar moitos momentos complicados e confusos.Outros preferiron manterse á marxe(con todo dereito).E hai tamén os que viviron aquilo ,participaron daquelas decisións e agora acusan,alporízanse,mantéñense a distancia.Como se naceran de novo.Limpos e puros como Cristianos Renacidos.

Anónimo dijo...

Ou sexa: que o nacionalismo -ergo, a UPG como grupo máis relevante- non tivo influencia ningunha -o "practicamente" adoita ser retórico, ou de cortesía- na "galeguización" das outras forzas políticas. Moita historia debe estar por escribir.

Ten razón o Arume, eu debía estar coa miña tese. Daquela, en troques da gran síntese e recurso a autoridade non citada, indico un par de miudezas.

Aspecto lingüístico: 1974, practicamente ningún grupo político non sendo os nacionalistas utilizan a lingua do país de forma relevante (lembro ben anécdotas e actitudes); 1975, difúndese considerablemente o tecido social e asociativo nacionalista, o uso formal e político da lingua aumenta de forma exponencial; 1976, marcho para a mili; 1977, cando volvo (marzo), todo o mundo (practicamente, perdón) fala e escribe en galego na esquerda política, agás parte -e non moi grande- do incipiente PSOE. Xaora, non había autonomía, preautonomía nin era demasiado esperada.

Aspecto político: en tales anos, 1976 e 77, o concepto "autodeterminación" forma parte ben notoria do catálogo argumental e a axenda de debate; na esquerda de maneira moi notoria, non está ausente do discurso do centro e dereita. En moitos casos, xaora e sobre todo na segunda das pólas, para rexeitala. A conciencia dunha política galega, se cadra mesmo un proceso incipiente de constitución dun sistema político galego, está bastante claramente en marcha; a prensa faise eco en contidos e, durante un tempo, cunhas porcentaxes de uso da lingua descoñecidas ata o daquela e máis tarde decaídas ata o fondo do pozo.

Isto vivín eu, ben o lembro. A autonomía era un futurible pouco claro, que aínda había pasar pola "aldraxe" e outras ameazas. Non tivo o nacionalismo, o socialmente vizoso nacionalismo, o escasamente flexible e reactivo nacionalismo, nada que ver en tal proceso? Incidencia practicamente nula? Exceso notorio, considero.

Con todo, o arestora é outra historia.

Anónimo dijo...

Veña,anímese...
¿Cal é a historia arestora?
Son todo ouídos...
(E os outros maxino que tamén...)
Non creo que o que diga poida ser usado contra vostede...XD

Anónimo dijo...

Podería aportar algunha pequena idea ou matiz ao debate, pero teño unha preguiza considerable. Outro día será, se é mester.

Anónimo dijo...

Dixo Jorquera:

“As forzas políticas temos que ter a valentía de primeiro admitir erros. E en segundo lugar, ser sensíbeis aos estados de opinión da cidadanía. Nós non estamos de acordo con este plus. Nós consideramos que provocou alarma social e pensamos que as forzas políticas temos que ser sensíbeis a este estado de opinión de alarma social e, polotanto, o BNG ten a máxima disposición a falar coas outras forzas políticas para suprimir este plus”.

Pois se ben se pode aplicar o de nunca é tarde se a dita é boa, a verdadeira dita será o día que supriman ese plus. Até ese momento...

Marcos Valcárcel López dijo...

Non son horas estas para escribir con moito sentido, pero aí vai unha nota. Entendo as matizacións de XMG. En canto á lingua, sen afondar moito máis, a conquista do seu uso público e político tivo moito que ver coa presenza dos grupos nacionalistas (incluída a UPG, por suposto): cando menos dende finais de 1975, cando eu cheguei a Compostela. Vivín día a día ese proceso de galeguización e o galego non ía moito máis aló dos círculos nacionalistas. Engadir que partidos como o MC viviron ese proceso neses anos, pasando a ser MCG e pasando a editar os seus voceiros en galego, con contidos cada vez máis galegos. Iso non quere dicir, é obvio, que esa propaganda fora sempre a máis axeitada. Como dixen moitas veces, a conquista de espazos políticos implicaba altas doses de sectarismo por case todas partes.

Anónimo dijo...

Dicir que un factor da galeguización foi o propio proceso autonómico e a creación de institucións galegas, é dicir moito e ao mesmo tempo non dicir nada.Eso non se discute!
Tamén os españois son máis demócratas desde que teñen parlamento elexido democráticamente.Máis europeístas desde que entran nas institucións da comunidade europea (..e con fondos de cohesión, moitismo máis aínda ).Son máis monárquicos desde que se instituíu a monarquía ... e así poderíamos seguír.
Prensa e medios de comunicación propios, tamén teñen a súa parte : Un veciño ,medianamente informado ,de Ribadeo pode interesarse polo soldo que se puxo a alcaldesa de Sanxenxo e descoñecer totalmente como discurre a vida municipal dos concellos asturianos que ve dende a súa fiestra. Cada vez que La Voz de Galicia informa da temperatura das augas e das bandeiras verdes nas praias galegas ,sinto o país máis cohesionado.
Pero, eu penso que deso non se falaba. Falábase do momento da Transición e dos anos inmediatamente anteriores.
Justo Beramendi ,no seu agardado libro “DE PROVINCIA A NACIÓN dí o seguinte: “Pero o españolismo reaccionario e extremo desta ditadura e a longa convivencia no ostracismo das esquerdas españolas cos nacionalismos subestatais fixeron que as revindicacións menos radicais dos segundos adquirisen unha lexitimidade se precedentes para as primeiras.Por iso,no tardofranquismo,toda aposición á dictadura asumía xa como propios os símbolos e algunhas reivindicacións(cooficialidade dos idiomas,autogoberno) que outora foran exclusivas dos nacionalistas”.
Como xestionou o Bloque todo o potencial organizativo que creara e como o adaptou aos novos tempos democráticos é outra historia (triste ,por certo).

Anónimo dijo...

A galeguización que puido infundir a UPG foi de tipo negativo. Como dixen o seu proxecto daquelas incluia un frente nacional proprio. Cando un partido como o PCE ou o MCE asumia o idioma, ou algunhas reivincidacións de tipo galeguista ou nacionalista, a interpretación no seo da UPG era que se trataba dun mero oportunismo, dun berniz que desaparecería cando as contradiccións puxexen a cada quen no seu lugar. A asumción de reivindicacións galeguistas-nacionalistas, é a consecuencia da existencia dun pais, Galicia. Interpretar esas asumcións como mero oportunismo, ou resultado da competitividade entre a UPG e os demais grupos, supón sustraerlle aos outros grupos a súa racionaliade, porque non asumirían eses principios dende a súa autonomia reflexiva, senón mimeticamente, sen conciencia, determinados pola dinamica que marcaba a UPG. Esto paréceme unha visión partitocéntrica, que tende a contar a historia dende un punto de vista excesivamente unilateral e que distorsiana a realidade actuante daqueles axentes politicos. A UPG mesmo actuaría así ao recoller o idearium galeguista que non lle pertencia, porque está claro que a UPG non sacou o seu ideario da nada. Hai que recoñecerlle si, esa conxugación de marxismo leninismo e nacionalismo, pero non moito mais. De feito no transcurso do tempo, a UPG, vai sendo galeguizada polas institucións autonómicas e perdendo aquel "quid" de orixinalidade e irreductibilidade. Ao fin o oportunismo que denunciaba nun principio, condeando a inautenticidade a tantos militantes e partidos, instalouse no seu centro e marca a súa actuación politica.

Anónimo dijo...

EStou basicamente de acordo no que expresa Levita.

Anónimo dijo...

Non creo que a mediados dos anos 70 ninguén da UPG postulase que ese partido había ser o "único" que liderase a autodeterminación de Galicia. Aí está a AN-PG e o "Consello de Forzas Políticas Galegas".
Estou de acordo que os outros partidos estatalistas non galeguizaron o seu discurso por mimetismo coa UPG, pero pregúntome se o farían como o fixeron de non existir o recordo do 36, Galaxia, as asociacións culturais, algúns persoeiros dentro do PCE e a propia autoesixencia dos partidos nacionalistas porque o galego se empregase nos actos públicos e nos escritos. Habería que facer un estudo no tempo para saber desde que momento eses partidos estatalistas empezan a empregar, mairoritariamente, o galego.


Recordarlle a levita que a UPG, polo menos formalmente, tiña como obxectivo ampliar a súa base electoral por medio dunha fronte, na que collesen persoas de tal xeito que forzas coma o PCE ou o MCE debían formar parte dunha máis

Anónimo dijo...

Monsieur Swann, na súa intervención amosa un deficiente coñecemento do asunto e comete erros de vulto. Pero como agora non teño tempo, a ver se a noite poido comentarlle un par de cousas fundamentais.

Anónimo dijo...

O sectarismo,que practicaba a UPG con respecto aos outros partidos da esquerda ,en Galicia era moi semellante ao que practicaba o PSOE co PSP de Tierno (por certo,moito mais numeroso entre nós) . O PC non lles daba nin auga a todos os que estaban á súa esquerda. Era o signo dos tempos : forxarse un amplo espacio político á costa dos seus competidores.Esto levounos a constituír plataformas diferentes: Xunta Democrática frente a Plataforma Democrática,sindicatos diferentes,organizacións de masa ,en xeral,diferentes,etc.
O PSOE despreciou,ninguneou ,usurpou o nome do PSG e ,ao fin, fagocitou parte deste partido (algún de vostedes lembra o cartel de presentación do PSdeG e a indignación dos socialistas galegos?. De nada lle serviu recurrir á xusticia!.
Cando o PSOE intentou mimetizarse ou identificarse co PSG,nono fixo para botar luz sobre o panorama político senon para aproveitar unha imaxe galeguista xa creada da que,el mesmo carecía.Moi útil para a nova conxuntura! (sería un exemplo extremo de oportunismo). E aínda que segue a levar o nome de PSdeG fáltalle un longo treito por recorrer para mostrar unha fasquía inequivocamente galeguista (dende a miña óptica,naturalmente).
O que viviu de cerca eses acontecementos sabe o difícil que foi o entendemento entre partidos de esquerda en xeral.
A UPG tamén intentou crear a súa platafarma: o Consello de Forzas Políticas Galegas no 1976 que se constituíu con partidos como o PSG,Partido Galego Social Demócrata,Partido Carlista e Movemento Comunista.
É moi certo que a UPG non adoitou entenderse con partidos con centros de decisión fora do territorio nacional,que mantiñan dinámicas e respondían a intereses diferentes e por veces contraditorios cos seus. Pero,ás veces sí houbo entendemento ou primou o pragmatismo. Un exemplo: a UPG apoiou publicamente á Unión Militar Democrática (grupo de militares opostos á dictadura).
En política,falar de sectarismo e mesianismo e moi doado,pero moi pouco riguroso.

Anónimo dijo...

Admitir que houbo e hai máis sectarismos có practicado pola UPG sería, en efecto, un bo punto de partida; referirse a eles algunha vez sería boa maneira de continuar, mellor debullándoos. Conste que non me molesta en absoluto que a análise se centre no nacionalismo, é mostra de interese máis alá das motivacións, condicionantes ou historia persoal de cadaquén.

Ora ben, coido que as visións totalmente negativistas non adoitan achegar credibilidade. Se hai un feito obxectivo, ou sexa que dun galeguismo practicado só por uns se pasa a algunha especie de galeguismo asumido por todos, debiamos posiblemente inferir un ergo: algo terá que ver, se cadra, o discurso e presenza dos primeiros, activa ou pasivamente.

O negarlle lexitimidade, autenticidade ou permanencia á asunción dos demais pode constituír, en efecto, actuación sectaria. Tería sido, se cadra, máis produtivo felicitar, felicitarse e asumilo publicamente como éxito propio, mantendo particularmente as reservas oportunas; porque tamén é certo, vernices houbo que caeron.

Non se fixo iso, denunciamos e mantivemos a imaxe de sentinela vixiante ante unha sociedade e mocidade que mudaban a cazadora caqui pola postmodernia. Malo para o nacionalismo, pero xa foi pagado.

Anónimo dijo...

Agardo a súa análise distinta da miña, apicultor.
Estou de acordo co aquí exposto por "anónimo". Para o PSOE todo foron facilidades, mentres que o PSG tivo que pasar por diversos purgatorios. Afortunadamente para a posterior evolución do nacionalismo plural, nese partido non todos recuaron das súas ideas.
E felicito a xosé m. gonzález por facer auténtica autocrítica. E o mesmo vai polo moderador deste blog.
Outros seguen instalados na sinrazón. E aínda hai outros que hai tempo viraon varias veces de chaqueta.

Anónimo dijo...

Eu teño que recoñecer que como non militante de ningún partido, non podo opinar sobre o asunto concreto. Podo imaxinalo, consideralo á luz dos feitos que me contaron, pero non vivín esas experiencias, nin para ben nin para mal. Pero todo este relato, e perdoen a frivolité, recórdame eses momentos en que nos enfrontamos ás fotos da adolescencia ou da xuventude, ben con pantalóns acampanados ou ben, un pouco máis tarde, coas clásicas ombreiras e as cazadoras recortadas. Cando as volvemos ver adoitamos ter as seguintes actitudes:
1. Arrenegamos do noso pasado. Por suposto, coa afirmación sólida da nosa elegancia actual, donde va a parar.
2. Comprendemos os nosos desvíos estéticos porque así era a moda de entón, pero, sen dúbida vista desde agora, aquela pinta causaba espanto.
3. Defendemos as nosas decisións porque era o xusto. Eramos a vangarda da moda e aquilo era signo dos tempos. Agora temos outra perspectiva (e outros anos), e lamentamos a nosa deriva conservadora.
4. Aínda vestimos así, con variantes sutis para non dar tanto o cante.
Estas modalidades de pensamento sobre as fotos antigas poden multiplicarse con fórmulas máis complexas (entre as que o arrepentimento, o orgullo, a desilusión, entre outras, destacan), pero serven para superar o trauma que supón recordar cómo eramos antes e como somos agora.

Anónimo dijo...

O sectarismo non era exclusivo da UPG nin o é na acutalidade. Non fago unha valoración negativa, tento a imparcialidade. A UPG foi unha organización positiva para o pais, abriu perspectivas a unha identidade adormecida no culturalismo-folklorismo, politizándoa, inserindoa na realidade social, foi o rito de iniciación ao pensamento social e politico de moitos xovenes que abrazaron o nacionalismo dun xeito comprometido e conscientes da súa responsabilidade social e movilizou a sectores da poboación cruciais para a construcción nacional.Pero a UPG, tivo tamén aspectos moi criticabeis e como organización politica é o axente dunha deriva politica, que no seu momento actual eu valoro negativamente.

Anónimo dijo...

Ahh...Arume, sobre ese material do aquivo central, levo un tempo traballando, agardo que de uns bons frutos, e entón xa o leerá.

Anónimo dijo...

Play Online Casino tyuueooru
Play Casino Games
Once you come across the lists, check out each website one after another in order to figure out the one you're actually looking for.
[url=http://www.nhgaa.org/]Best Online Casino[/url]
Last but not least, prior to participating in any of the online casino websites no matter it's freely accessible or it requires a certain amount of money to get started with, make sure that you have gone through their ?Terms and Conditions? in a thorough manner.
http://www.nhgaa.org/ - Online Casino Gambling
It's always good to stick to such online casino website that can meet your queries whenever you want.

Anónimo dijo...

Instead of criticising advise the problem decision.