CEN ANOS DE HISTORIA CULTURAL: 1965. PRIMEIRA MISA EN GALEGO

(O artigo completo)

Nas imaxes un debuxo de Cunqueiro dese ano e X.Neira Vilas.

O ano 1965 foi complicado no ámbito político. A Universidade de Santiago facía doutor honoris causa ó ditador Franco e o seu réxime abatía en marzo, en Belesar (Chantada), o derradeiro guerrilleiro galego, Xosé Castro Veiga, “O Piloto”. No curso 65-66 esa mesma Universidade convertía en materia de ensino oficial a Lingua e a Literatura Galegas e a finais de ano empezaban as primeiras sabotaxes nas obras de construción do encoro de Castrelo de Miño.No ámbito literario, hai que subliñar a aparición de dúas obras narrativas relevantes: Xente no rodicio, primeira obra de Xosé Neira Vilas que aborda o mundo labrego dende unha mirada adulta; e A orella no buraco (Galaxia), de María Xosé Queizán, encadrada por M. Forcadela na fase de auxe da Nova Narrativa Galega. Precisamente en 1965 aparece na revista Vieiros por primeira vez o nome que marcou a este grupo literario: nun artigo de Xan Sucasas titulado “María Xosé Queizán na “Nova Narrativa” Galega (n.3 da revista).

(...) (..)

Os exiliados tamén tiveron o seu protagonismo nunha carta enviada nesas datas ó arcebispo de Compostela en defensa e reivindicación da liturxia en galego, co apoio de 16 institucións galegas de América. Descoñecemos se houbo relación causa-efecto, pero o certo é que o 25 de xullo, Día de Galicia, se pronunciou en Compostela a primeira misa con toda a liturxia en galego, “a misa de Rosalía”, oficiada polo Padre Seixas no Ano Santo de 1965, que acababa de chegar, este crego do seu labor misioneiro por América e co consentimento do Cardeal Quiroga Palacios. Segundo Manuel Beiras, houbo dous precedentes nos anos republicanos, 1933 e 1934, oficiadas polos cóengos Xacinto Piñeiro e Antón López Carballeira, pero naquelas ocasións só a homilía se pronunciou no noso idioma, pois aínda non se podía nin soñar coa liturxia en galego.