6 ene 2009


O Sr. Reitor e Castelao trocaban cromos
de XOSÉ MANUEL SARILLE, ECG. 6-1-09
A imaxe é un deseño de Pepe Barro, 1979.

Rodríguez Cadarso é unha das personalidades esquecidas da Historia de Galicia. Elexírono reitor da Universidade de Santiago pouco antes de proclamarse a Segunda república e foi nomeado deputado pola ORGA nas Cortes españolas no ano trinta e un. Todo iso durou pouco tempo porque Cadarso morreu en 1933, mais a pegada deste home foi determinante. Era un republicano galeguista, empeñado en que o ensino superior galego saíse da indixencia e acadase os niveis das boas universidades europeas. Durante o seu mandato Galicia incorporouse por primeira vez ás aulas como obxecto de saber.
Cadarso era un intelectual esperto e valente, cosmopolita, cargado de soños, disposto a relacionar as elites de Galicia coas de Portugal, e a levar as clases baixas ao ensino superior. Hai que lembrar que non sempre todos os republicanos, nin tampouco todos os galeguistas foron e son espertos. Estando atentos á política galega actual é moi fácil comprobalo. Dicía Alonso del Real que o máis parecido a un bobo de dereitas é un bobo de esquerdas, non un listo de dereitas, e levaba razón. Por iso é tan recomendábel admirar só o bo e absterse do bobo.
Mais na exposición que ofrece estes días a Vicerreitoría de cultura no Pazo de Fonseca, podemos tamén acariciar a dous nenos que andaban pola vida recubertos con corazas de home. Porque cando o señor reitor chegaba a Madrid buscaba a compaña do deputado galeguista Afonso Castelao e xuntos lataban ás sesións do Congreso para ir trocar cromos soltos de As Marabillas do Mundo aos quiosques e aos corros de rapaces da Porta do Sol. A prensa denunciou o caso. Cadarso dicía que eran para os seus fillos e o outro ía de colega, mais vendo aínda hoxe eses debuxos en cor, tal vez únicos na época, cos ídolos da Illa de Pascua, os peixes abisais, as fontes do Nilo, a serpe emprumada, os camelos no deserto, os claros da lúa, o fémur humano ou as partes do cerebro, un compréndeo todo.
Cadarso morreu en accidente de automóbil camiño de Madrid. Cando amortallaron o seu corpo atoparon cromos polos petos do abrigo. Onde queira que haxa nenos, existe unha idade de ouro, dicía Novalis.

1 comentario:

Anónimo dijo...

Fermosísimo texto.