Censura nos Estados Unidos.
(Pan por Pan sábado 29 xullo)

É coñecido que os niveis de censura nos Estados Unidos son maiores que os que rexen en Europa. Lembren moitas películas europeas censuradas aló ou o famoso escándalo do “pezongate” de Janet Jackson na Superbowl: as teles emiten agora con retardo para evitar un peito en pantalla. A cadea ABC ten adaptado cancións e gravacións “sexualmente explícitas” dos Rolling Stones e moitas canles censuraron tamén o trailer da película “Super Size Me” porque McDonalds ameazaba con retirarlles a súa publicidade. Os exemplos sucédense todos os días e algúns chegan ata o absurdo. Por exemplo, cando Bush dixo, diante de Blair e co micro aberto, que Siria tiña que obrigar a Hizbulá “a parar toda esa merda”. Varias televisións e xornais negáronse a reproducir esta palabra malsoante. Coma se ese taco infantil fose o pecado máis grave do sr. Bush!
(Imaxe: Escapando da crítica, 1874, de Pere Borrell del Caso, pintor catalán)

A cidade como a gran lurpia
(Andoliña sábado 29 xullo)

Os combates de hoxe dos integristas, de calquera color que sexan, funden as súas raíces moitas veces nos mitos clásicos. Alguén relacionou os atentados ás Torres Xemelgas de Nova York coa Torre de Babel: nesa mentalidade premoderna é Deus (Alá neste caso) quen cobra vinganza contra o home que desafía as leis da natureza. Nos primeiros séculos do cristianismo, baixo a pegada da Apocalipse de San Xoán, a cidade era a metáfora do mal: Roma ou a Gran Babilonia. Logo santo Agostiño contrapuxo a cidade real, como sede do vicio, contra a cidade celestial, símbolo do amor de Deus: de novo Caín contra Abel.
Ese desafío do integrismo non soporta a visión da cidade como modelo de modernidade: dende tempos medievais as urbes son o territorio da liberdade, do progreso e do benestar, pero tamén do pracer do lecer, do atractivo do diñeiro e do poder do comercio: de novo o pecado da soberbia, dirían os fanáticos. Destruír a cidade sería, nesta perspectiva antimaterialista, destruír o símbolo da metrópole como gran lurpia, presente nos clásicos, e negar a modernidade en todas as súas facianas posíbeis: avións, metros, liñas de ferrocarril, convértense así en obxecto dun fanatismo arcaico que se presenta como redentor.
(Imaxe: Frédéric Bazille, La Toilette (detalle), 1870).

GALIZA VERSUS XAPÓN

Hai anos un pintor xaponés, que visitaba Galiza, afirmaba nunha entrevista que en todas as súas viaxes nunca vira lugar tan próximo a Xapón como a nosa Terra. Pensei eu daquela nalgúns elementos da nosa paisaxe, como o cultivo en sucalcos, pero, malia iso, vía a súa declaración como pura retórica. Pero quizais non. Xa falei aquí noutras ocasións da nosa peculiar proximidade ao mundo poético dos “haikus” que engaiolaron a autores como Novoneyra, Helena Villar ou Consuelo García Devesa. E hai outros fíos que nos comunican …
Na súa “Galicia borrosa”, Santiago Lamas recolle estudos antropolóxicos sobre o país de Oriente Extremo que falan de cousas que os galegos entendemos ben: velaí esa “reticencia verbal” (a cultura xaponesa aconsella non dicir claramente o que un quere), que aboia no mesmo mar da nosa ironía e a retranca. Amigos meus que viviron en Xapón volveron de aló falando marabillas dalgúns dos seus costumes como o amor á Terra e ás árbores de onde derivou a arte dos bonsais. O noso panteísmo semella máis esquecido. A Fisterra occidental e a Fisterra oriental: Galiza versus Xapón. Tamén hai diferencias, por suposto: disque o Xapón é unha illa. E non o será tamén a Galiza?
(Imaxe: Xove xaponesa con parasol, do pintor expresionista Ludwig Kirchner, 1907)