LA CASTA, DE RIZZO-STELLA (31-08-07)
(Atendendo as peticións recibidas reproducimos aquí este artigo de ARUME, collido en préstamo dende o seu blog)

Para meu amigo a. p.-c., agora Apicultor
Case vinte impresións en apenas dous meses. Número un de ventas en Italia en libros de ficción e non ficción. E iso con andeis cheos de novelas premiadísimas e de libros que resaltan, con énfase sensacionalista, a crise política do país italián (outro día falarei das librerías). O libro en cuestión, traducido como A casta: así chegaron a ser intocables os políticos italiáns, é un repertorio abraiante de cómo os políticos italiáns constitúen un grupo apartado dos cidadáns, empeñados en gastar, de modo absolutamente indecente, os cartos públicos. Os autores, Sergio Rizzo e Gian Antonio Stella son xornalistas do Corriere della sera, expertos en información económica e editorialista o segundo do propio xornal. Apoiados en datos sacados non moi doadamente das contas italiáns, repasan un por un os distintos niveis da administración italiana, desde a Presidencia da República ata os alcaldes pasando por Presidente de Goberno, Ministros, Parlamentarios, Senadores, financiamento de partidos, gobernadores das rexións, parlamentarios rexionais e toda a corte de funcionarios, asesores, amigos e demáis persoal adscrito á calquera desas instancias. Todos, pois, con soldos e con indennità (o que aquí chamamos consolidación ou paga a perpetuidade por ocupar tales postos).
O resultado da investigación, tal é o nome que lle adxudican ao libro, é demoledor. Resulta, sen embargo, imposible facer un resumo de todo o libro porque se presenta como un catálogo dos escándalos máis eminentes. Unha pequena introducción no primeiro capítulo de escasa entidade teórica pero sólida presentación coloca a todos os grupos políticos, sen excepción aínda que con matices, nunha especie de limbo social que eles chaman sen dubidar casta. Termo que agora mesmo en Italia aparece por todos os lados como resultado e consecuencia do éxito indudable do libro. Os autores teñen o cuidado ademáis de evitar calquera tentación demagóxica co emprego dunha ironía por momentos vitriólica, que resulta nalgúns casos insuficiente diante da magnitude da denuncia. O libro está cheo de anécdotas insólitas que permiten, de forma exemplar, adquirir unha idea cabal das dimensións das barbaridades políticas do país. Ao final un apéndice, que fotografiarei para ensinárvolo, resulta moi ilustrativo.
A conclusión do libro é inquedante: a pregunta que formula calquera lector é sempre a mesma: cómo pode sobrevivir un país a este roubo manifesto á cara, sen vergonza nin disimulos, de todo o mundo? Eu, desde logo, non teño respostas. O único que teño é unha escolma de textos que puiden traducir para dar conta do fenómeno. Vaia aquí os primeiros exemplos. Para tomar nota, Gaiás e sobresoldos:
1. Vós de Estado.
Tomade cinco Boeing 737 coma eses da Ryanair de 150 pasaxeiros e facedeos voar de Roma a Londres ida e volta. Todos os días, Nadal e Fin de ano incluidos. Ou alugade oito jet privados de envergadura coma os Gulfstream V de 18 pasaxeiros na ruta Roma-Madrid e volta. Todos os días, Nadal e Fin de ano incluidos. Ou collede en aluguer trece aerotaxis de nove pasaxeiros e mandádeos de Roma a París e volta. Todos os días, Nadal e Fin de ano incluidos. E facede en suma todas as hipoteses que queirades pero as contas non teñen volta: como carallo fixo Palazzo Chigi, no último ano da era berlusconiana, para gastar 179.452 euros ao día en vós de estado? Como fixo para acumular 37 horas de vó ao día? Por curiosidade, quen viaxaba naqueles avións de Estado? Secreto. Confirmado, mesmo despois da entrada de Prodi: secreto.
2. Viaxes varios.
O máximo foi o da Rexión Sicilia que, tendo que preparar un campeonato mundial de ciclismo, organizou un viaxe a Oslo para ver coma o montaban os noregueses. Foron 120, incluidos os músicos dunha orquestina folk, as mulleres (foi espectacular a explicación do asesor Sebastiano Spoto Puleo: “que íamos facer? Despois ían dicir que erabamos os únicos homes de Sicilia que deixabamos en casa as mulleres” (no orixinal en siciliano: “fimmini”), 30 xornalistas e 4 cociñeiros. Os cales viñan precedidos por un trailer de despensa con todos os ben de deus: pomodorini secchi alla bottarga (tomates secos con mojama), berenxenas ao fiuncho silvestre, e viño de Donnafugata.Outra vez, tendo que preparar unha universiada, decidiron ir ver como organizaban os xaponeses en Fukuoka. E montaron unha viaxe que, se non fora bloqueado pola apertura dunha investigación, prevía unha excursión ao país do sol nacente de 231 persoas: deputados, funcionarios, amigos. Máis o necesario para darlles aos hóspedes xaponeses un simpático espectaculiño durante a cerimonia de apertura: 30 abandeirados de Siena, 30 trapecistas da Emila Romagna, 30 gondolieros veneciáns, dez cantantes románs e 30 Pulcinella napolitáns. Todos con reserva en el Hyatt Residence: 500.000 liras (uns 300 euros) ao día. Caro? "Non, non", explicou o asesor de turismo Luciano Ordile: “Dinme que o café costa 10000 liras!”. E preguntáronlle: Non bastaba, por exemplo, levar só os traxes de Pulcinella e usar figurantes xaponeses? Resposta: “Non entendo todas estas polémicas. Non estamos organizado unha festa de aldea.”
Continuará.

En poleiro alleo. Diñeiro milagreiro, de BIEITO IGLESIAS (El Correo Gallego, sección "Pan e Coitelo", 30 agosto). Imaxe: Os comedores de patacas, de Van Gogh, 1885).

Informan os diarios con algún alarmismo dun andazo de pulgas que levanta ronchas na coira de certos habitantes do sul da provincia de Ourense. Velaquí un arroto do pasado, dun tempo en que eses dípteros amoladores inzaban nas casopas camponesas, atopando refuxio nas taborelas esburatadas do chan ou nas banceiras de camas que databan do ano da polca. Sufrín as súas picadelas de rapaz, pero pensei que xa se extinguiran de vez. No entanto volven, como así tamén as léndeas ás cabezas dos meniños ao empezar o colexio, cando tal epidemia caracterizou os anos trinta e corenta, unha era anterior á Zeta-Zeta. Parece que a bichobillada se obstina en ignorar que moramos na novena potencia económica e non deixa de lembrarnos á menor ocasión de onde vimos.
O meu amigo Xavier Castro, historiador da cotidianidade, escribe libros, profire palestras e concede entrevistas para explicarlles aos contemporáneos que hai catro días (por aí catro décadas) que a maioría dos galegos carecían de auga corrente e de sanitarios nas casas. Dá detalles sobre o vestiario que apenas se mudaba e sobre a dieta dunha época na que caro custaba gañar a vida. Sospeito que o público, entrampado nas actualidades, cre que fala dun mundo desaparecido onde el vai, sen decatarse de que así vivimos varios que andamos nas cincuenta primaveras.
A estrañeza circula tamén en sentido inverso. Calquera que, ao saír dunha febre tifoide alá polo 1963, saborease unha cabeza de xurelo como se fose delicadeza de nouvelle cuisine hase admirar de que os mozos de hoxe sexan capaces de avaliar os cartos que levamos no lombo (en roupa e complementos) á primeira vista. En presenza do principal trazo do noso tempo -o imperio dos signos externos de riqueza-, sentirase estranxeiro. Os vellos sentenciosos dicían: "A metade da moza está no comercio". Tanto en homes como en mulleres, ese cálculo quédase hogano moi curto, porque xa non somos máis que o que vestimos ou compramos.