Salvador de Bahía, ao lonxe, de Afonso Vázquez-Monxardín

La Región 20.5.08

Estívenlles dando un curso na Universidade Federal da Bahía e outro nunha sociedade galega alá no Salvador hai exactamente vinte anos. Leva chovido moito pero, polo seu exotismo, gardo moitas lembranzas. Moitas cousas me chamaron a atención. É unha cidade medio africana. Os olores, os sabores, as froitas, as xentes, son, maiormente, afro. Grazas ao Carlinhos Brown e a restauración do barrio do Pelourinho -onde nós entraramos acompañados e case con medo- é ben máis coñecida agora. Chamoume á atención ler que na súa historia denominaban galegos a todos os estranxeiros. Non só a galegos -case todos da zona de Ponteareas, Verducido e Terra de Montes-, españois e portugueses. A todos. Así dividian á xente en negros, mulatos, indios, brancos e galegos. (Os bosquimanos -con perdón pois os reivindicadores deles queren chamarlles ‘xentes de fala San’ e consideran insultante o de ‘bushmen’ ou ‘bosquimanos’ homes do bosque- dividen o xénero humano dunha forma máis simpática e complicada: brancos, negros, crocodilos e portugueses. Os brancos son os de Sudáfrica, afrikaneers ou ingleses; os negros, eles, falen San, bantú ou swahili; os crocodilos, parentes por depositarios da alma dos antepasados, e os por tugueses, esoutros que nin os brancos do sur, nin negros, nin cocodrilos, e que andaban por alí, por Angola e Mozambique.) Chamoume a atención en Salvador o de costas que vivía ao mar. Os vellos jangueiros de Jorge Amado non deron nunca o salto á modernización. Así, no mercado do pequeno porto de Praia da Barra os mariñeiros negros sen raíces na pesca, a todo o que caia na rede lle chamaban ‘peixe’ e por todo pedían o mesmo prezo. A lóxica era implacable: xa que todo caeu na rede, todo deu o mesmo traballo, todo custa igual. (...)

(artigo completo)

Rogativas pola lingua galega, X.M. Sarille (ECG 20.5.08)

Un filme italiano dos anos cincuenta ambientado no Sur, conta que a superioridade obrigou a un alcalde democristián a construír un depósito de auga e canles de distribución para regar as terras de cultivo. Por desidia e torpeza, a corporación municipal non fixo nada e cando chegaron as calores comezou unha forte seca que deixou os campos ermos. Entón o párroco e os fregueses devotos convocaron aos campesiños para saír en rogativa pola aldea, pedíndolle auga ao ceo, coidándose de non facer referencia ás solucións técnicas nin ás responsabilidades políticas, porque os párrocos á hora de facer distincións son efectivamente moi coidadosos. Os edís democristiáns non laboraban pero si que oraban, e por iso marcharon tamén na procesión detrás do saio, como se o arranxo da auga fose asunto da divindade. E así, barbeáronse para arriba unha vez máis.
Na manifestación pola lingua deste domingo abundaba a xente que desexa cambios, pero había igualmente moitos alcaldes e concelleiros nacionalistas que teñen o idioma completamente abandonado nas súas corporacións. Eles van tamén a estoutras rogativas, cunha disposición para abanicarse parecida á dos seus homólogos italianos, porque saben que os lemas e os manifestos non lles van pedir responsabilidades. O mesmo pode dicirse dos conselleiros do Bloque e do Vicepresidente da Xunta, indiferentes á decadencia lingüística.
Eu digo ademais que o galego está moi mal, peor que nunca, e no entanto non admito en absoluto que esta posición se considere apocalíptica, e menos aínda extrema, como afirmou estes días Manuel Rivas. Porque está meditada e baséase en datos obxectivos. Acaba de publicarse outra estatística, outra máis. Di que o noventa por cento dos xoves das cidades non usan nunca o galego. Nunca.
Cando se discute a calidade literaria dun país pódese intuír e adornar, mais a saúde do idioma mídese con cifras, non só con fabulacións e sensacións. E hai dúas alternativas. Unha é amosar eses datos e pedir novas políticas. A outra é ignorar as cifras, como se non pasase nada e brindar cos gobernantes. É a verdade, a áspera verdade, que dicía Danton.

Despedidas (case)

Andamos xa case de despedidas cos alumnos/as de 2º de Bacharelato. E andan a facerse fotos de despedida cos profesores, por exemplo, nos corredores do Instituto. Nesta, de esquerda a dereita, están varios alumnos/as de 2 Bac. Ciencias: Sandra Campos, Laura Blanco,

Adrián Nóvoa, Pablo Rodríguez e Hugo Fernández. Todos, boa xente...

Un drama europeo
Andoliña martes 20 maio

Nun posible guión de cine a secuencia está moi clara. Gaña as eleccións nun país mediterráneo un líder populista e conservador, ademais de millonario e dono dos grandes medios de comunicación. Gaña logo un candidato fascista na capital dese Estado. Hai fotos de entusiasmo das masas, brazo en alto, que se difunden por internet. Neses mesmos días morre un mozo dos golpes recibidos por parte de militantes fascistas: sen motivo, ó chou. Os xornais contan que hai máis de 50.000 militantes fascistas nese país. Estas novas nos xornais fannos pensar que estamos a ler o guión dunha película de denuncia dos anos 60. Ou que xa a vimos asinada por Bertolucci ou por Pontecorvo.
Os políticos que gañaron as eleccións intensifican as súas declaracións racistas e xenófobas. Nalgunhas cidades empezan a arder campamentos de xitanos: moitos deles, serbios ou romaneses, volven cara ós seus fogares. Disque a Mafia está detrás dos ataques vandálicos, nunca espontáneos: os que atacan tamén son pobres, pero as vítimas son aínda máis pobres. As construtoras da Mafia edificarán logo vivendas sobre ese chan queimado. Non, non hai casualidades. E isto tampouco é un guión de cine: está a suceder na Italia dos nosos días.