Tempos piadosos...
Na ceremonia da que lles falei no post anterior, os rapaces fixeron unha especie de parodia dun concurso televisivo con fotos antigas de alumnos (dos dous cursos de Bacharelato que remataban) e dos seus profesores. Os que concursaban acertaron esta, pero tiveron que darlle unha pista: "Un profesor que conta moitas anécdotas, ás veces moi divertidas, outras veces para roncar" (máis ou menos, en clave irónica).

COMPRENDERÁS QUÉ SIGNIFICAN AS ITACAS...
(Discurso no IES A Carballeira, 25 maio)

Nos catro ou cinco últimos anos facemos no meu Instituto a tradicional ceremonia de despedida dos alumnos de 2º de Bacharelato. Na mesma hai espazo para discursos dos alumnos/as, do director e dos profesores que lles imparten clase: ata agora tocoume a min sempre e aceptei gustoso. Transcribo agora aquí o que onte mesmo dei lectura e que agradou bastante ós meus compañeiros: quizais non sexa o discurso convencional para a ocasión, tomeime o encargo con bastante liberdade. Como é longo, vai en portada só o inicio: se lles gusta, o resto está accesible nos comentarios.

Onte pola tarde estiven a ver, nese aparato tan marabilloso como prostituído que chamamos televisión, un documental sobre a natureza nos tempos da conquista do Oeste. Nunha das súas primeiras imaxes contemplamos un xigantesco bisonte americano, tombado no chan, a bafexar con toda a súa forza como se estivese asistindo a un dos momentos cruciais do seu existir. E así era, pero non era a súa agonía, senón o nacemento da vida: aos poucos segundos viamos caer daquela tonelada de músculos e peles unha bolsa chea de sangue da que, case de inmediato, saía unha forma viscosa pero recoñecible que, ao pouco, tentaba xa poñerse de pé e empezar a súa andaina polas grandes chairas norteamericanas. Así se inicia a vida, de certo, e non é moi diferente o xeito de nacer de calquera dos bichos que nos movemos por riba do planeta, máis ou menos racionais...
Aínda que, cómpre matizar. Un bisontiño, unha cría dun cervo, un bebé león pode xa, en canto ve alborexar a inmensa luz do sol, poñerse de pé e gozar de certa autonomía por si mesmo. Moitas especies en poucas semanas abandonan mesmo o ubre da nai e dedícanse de inmediato á loita na eterna, cíclica, constante, conquista pola vida. Os seres humanos do noso tempo nacemos rodeados de lámpadas, batas brancas, tecnoloxía avanzada, aparatos de medición de todo tipo: nada debe fallar. Pero facémolo así, porque somos inmensamente febles, sen dúbida, cando nacemos, máis inseguros, máis incertos, máis vulnerables, que a maioría dos nosos compañeiros do mundo animal. E iso tamén debe querer dicir algo: iniciamos unha viaxe, pero non será en solitario. Será unha viaxe acompañada desde os comezos, na que sempre teremos alguén sobre quen reclamar un apoio, un brazo solidario, unha palabra de alento. Vivir, para a especie humana, é inevitablemente un Convivir. Non pagaría a pena se así non fose: ao “último home vivo”, así se titulaba unha vella película de ciencia-ficción apocalíptica, só lle quedaría suicidarse para burlar a anguria do sensentido.

Nacemos, pois, non por propia vontade, pero si cun roteiro camiñado antes por outros, se queredes cun certo destino se a palabra non vos parece moi pretensiosa. O psiquiatra Víctor Frankl, que coñeceu os infernos de Auschwitz e Dachau, dicía que, como no xadrez, na vida non existe a xogada perfecta: “non deberíamos buscar un sentido abstracto á vida, pois cada un ten nela a súa propia misión que cumprir; cada un debe levar a cabo un cometido concreto. Xa que logo nin pode ser reemprazado na súa función, nin a súa vida pode repetirse; a súa tarefa é única como única é a súa oportunidade para instrumentala”. Debería, pois, defenderse unha auténtica biodiversidade (ese concepto que de seguro ben vos explicou Emilia Otero) a favor das persoas; como dicía o gran Antonio Machado, por boca de Juan de Mairena: “Ninguén é máis que ninguén, porque, por moito que valla un home (ou unha muller, podemos engadir), nunca terá valor máis alto que ser un home”, isto é, un ser único, irrepetible, dotado da vontade para facer o máis marabilloso ou o máis execrable. Por iso é tan importante saber cara onde imos: “quen ten algo por qué vivir é capaz de soportar calquera cómo”, de novo en palabras de Víctor Frankl.
(Segue... ... )

En poleiro alleo

Monxardín escribe sobre o que imos escoitar todos o luns 28: todos gañaron (o artigo completo).

E Ferrín reclama, cero que con acerto e xustiza, uns Premios Nacionais de Literatura Galega, apoiados pola Xunta de Galicia: Premios Nacionais de Literatura Galega. Imaxe de Tamara de Lempicka.

(...) Unha parte da vitoria é negar sempre a derrota. E por absurdo que sexa, sempre haberá xente disposta a crer cegamente. ¿Non se suicidaron uns para iren na cola do cometa Hale-Bopp en praza de primeira? ¿Non houbo quen comprou minimotoserras eléctricas de cociña para cortar o pan de comer? A xente estalles disposta a crer calquera cousa que lle digan "os seus". Tanto ten que sexan líderes relixiosos como políticos, mediáticos ou deportivos. A xente necesita crer. Así, pasadomañá, as explicacións máis peregrinas terán o seu corifeo de azaneadores e todos contentos. O PP de aquí, porque gañará en Madrid, aínda que baixe en Galicia. O PSOE gañará, porque mentres o pau vai e ben descansa o lombo e resistiu aparentemente ben feros ataques que de tan indiscriminados, acabaron por aborrecer. O BNG gañará porque manterá os bastións, incrementará votos e seguirá na súa política de diferenciación. (...) (Monxardín)

Pois ben, se un autor galego no pode recibir o Cervantes, nin o Reina Sofía, nin o Príncipe de Asturias, e só con moita sorte (houbo casos, sobre todo de literatura infantil e xuvenil) recibirá un Nacional de Literatura, a Xunta de Galicia, como ocorre co Goberno de Euskadi e coa Generalitat de Cataluña, tería que fundar e conceder premios nacionais galegos de nivel equivalente. E cando digo nivel equivalente estou a decer que o Premio Rosalía de Castro, poñamos por caso, hoxe verdadeiramente inexistente, non podería estar dotado nin con un euro menos ca o Premio Cervantes. (Ferrín)

EIRE

Cando chegou, eu xa tiña 31 anos e andaba en plena campaña electoral, nas autonómicas do 89, a fondo co PSG-EG. Pasou polo hospital case toda a candidatura de compañeiros a felicitarnos, a María e a min. Aquela cousa pequeniña e encantadora, que nin sequera deu a lata polas noites, acabou por converterse nunha moza de case 18 anos que onte rematou o Bacharelato. E como vostedes, ademais de amigos, son case da familia, tómome a liberdade de contarlles que onte ás dúas e media da madrugada (viña da cea e festa de despedida) Eire me contaba, eu aínda medio dormido, que sacara unha media no segundo curso de 9,7 (seis 10 e tres 9) e matrícula de honra. En fin, que a rapaza merece todos os parabéns e na casa hoxe estamos todos moi contentos. Se todo vai ben, dentro duns meses andará por Compostela a empezar os seus estudos de xornalismo (Si, é evidente: ímonos facendo vellos…).