As grandes historias nunca morren
Shane (Raíces profundas, George Stevens, 1953)

Vina unhas cantas veces. De pequeno, cando non sería moito máis maior que o pequeno Joey. Onte recupereina, en DVD, e comprobo que mantén toda a súa beleza e frescura.
É unha das películas da miña infancia e supoño que de todos os da miña xeración. Como A noite do cazador, Capitáns intrépidos ou Matar a un reiseñor.
Un western inmortal, pero moito máis que un western.

"Xoias" do xornalismo

J.R. Onega, "Las lesbianas no se cortan" (ECG. 13-7-08)
Quizais un dos columnistas máis reaccionarios (e hai uns cantos) da prensa galega

"Han llegado de todos los continentes y culturas porque España, que tantas lenguas tiene, no necesita más idiomas que la canción universal del sexo invertido. Alguien definió el Día Gay como una marea humana de plumas, aceite y tacones de aguja. Pero el pensamiento humano se adornó siempre de maricones y lesbianas."

Xeito, de Luís González Tosar (ECG 13-7-08)

Reparo nunha fotografía do cumio do G8 en Toyako, illa xaponesa de Hokkaido, na que os líderes dos sete estados máis podentes do mundo, engadida Rusia -por herdeira da URSS- dispóñense a plantar cadansúa árbore. Merkel é a primeira, e como alemá afeita aos labores do xardín, semella ser a que máis xeito e traza lle dá ao choio. Ao seu carón, Bush nin disimula: a ferramenta do revés, collida cunha man soa e, sen abaixarse, con lombo de can, apenas empuxa unha pouca terra, coma con noxo. Fukuda, amo e patrón da leira, non ten parada, é un deses que fan que fan, un bule bule. Sarkozy e Medvédev óllanse, un de cara ao outro, con riso falso, as pas a media altura cara adiante, coma armas. Berlusconi traballa á toa, sen ton nin son, coñéceselle que o fai por fachendoso; acenea coma un pallaso, sua coma un porco. Aos outros dous -Brown e Baird- non lles sabemos o xeito, porque non saíron na foto. Con estas meadas andaba, esoutro día, repasando os varios significados da palabra "xeito" -s.m.- das máis completas do noso idioma: dende andar con xeito (con tino) ata pescar co xeito (arte de enmalle prá pesca da sardiña e da anchoa), pasando por "xeitosa" (agraciada) e outros sinónimos como aspecto, disposición, feitío, maneira, garbo, modo, habelencia, maña, coidado...
Nisto andaba, digo, cando dei coas declaracións, tallantes, do Secretário Ejecutivo da Comunidade de Países de Lingua Portuguesa (CPLP) Luis Fonseca, afirmando que "a Galiza deverá ser apresentada pelo Governo Espanhol se quer ser observador associado da CPLP". A categoría á que pode aspirar Galicia, nese organismo, será a mesma das antigas colonias lusas de Goa (India). Macao (China) e Malaca (Malaisa), actuais observadores. Ai, o jeitinho portugués!.

Anxo Quintana: "Se quere que o Estado cumpra, Galiza ten que comportarse como un país"

Entrevista en Galicia Hoxe, 13-7-08

Firgoas de historia e xornalismo
Tempos de cambio: Arco da vella

O artigo completo

A mediados dos anos 70, arredor da morte de Franco, a prensa galega viviu unha certa primavera de esplendor marcada pola súa apertura democrática e a descuberta dos problemas e temas galegos. A autonomía era aínda un soño e a democracia só un proxecto: houbo que loitar día a día por todas as liberdades. Por iso a carga léxica daqueles días podía ser un pouco repetitiva: amnistía, liberdade de expresión, legalización dos partidos políticos, etc. Todos os xornais puxeron entón o seu grao de area. Imos ver hoxe un exemplo: El Ideal Gallego de mediados dos 70 e, sobre todo, dende as súas páxinas culturais. (...)

EIG ofrécese como plataforma para publicar un suplemento cultural dominical titulado Arco da Vella. O suplemento, que ás veces era só unha páxina, era monolingüe en galego e estaba ó cargo da Agrupación Cultural O Facho da Coruña. Alí colabora, moi activo entre 1976 e 1977, un moi activo Manuel Rivas que se estrea como xornalista no xornal, facendo de todo, ata buscar os cafés, como el mesmo ten contado; pero alí xa están as primeiras mostras dun novo xornalismo fragmentario, de extremo amor pola palabra e pola verdade, que el asinaba nunhas columnas tituladas "Rebulidoiro". Con el encontramos outros nomes da cultura galega, próximos ó Facho como é lóxico, como Xavier Alcalá e as súas crónicas do que el xa denominaba O Impaís, Xavier Seoane, Xosé María Monterroso Devesa, Lois Caeiro, etc. Con abundante información musical: eran os tempos nacentes de Milladoiro, Fuxan os Ventos, tamén Miro Casabella, Emilio Cao, etc. Creo que alí lemos tamén algunhas columnas de Agustín Díaz, "Tintxu", xornalista de raza falecido no mes de marzo pasado e pai de Lourixe, hoxe blogueira dos fermosos Chantos na Chaira. (...)

Siro López facía cada semana un resume das novas máis importantes nunha xeira de viñetas mesturadas, ás veces toda unha páxina, coas súas extraordinarias caricaturas. Neste xornal publicou a entrega que máis problemas lle causou na súa vida: unha extensa viñeta que reproducía o discurso final de O gran ditador de Charles Chaplin, película prohibida no franquismo. Publicouna o 31 de outubro de 1976 e poucas semanas despois foi denunciado por presións militares e Siro procesado nun Consello de Guerra pola xurisdición militar, no que se lle pedían seis anos de cárcere (librouse logo pola amnistía do rei Juan Carlos). (...)

Hai moitos textos asinados con pseudónimos como Morrois, Un-do-Chan, Furateitos, Denís, Sabugueiro: sería bo que algún dos compoñentes daquela xeira de O Facho os identificase agora.
Sinaturas recoñecibles son tamén as de Manuel Riveiro Loureiro, Manuel Miragaia, X. Castelo, Xaquín do Vilar, que hai que engadir a todas as citadas antes. E nesas páxinas debeu comezar a súa andaina tamén o popular Gaspariño, de Xaquín Marín.

Continente Blanco Amor.

A Mirada Retida, La Región 13-7-08.

Achegarse á obra de Eduardo Blanco Amor é penetrar nun continente esplendoroso: a súa narrativa, poesía, teatro, xornalismo, en galego e en castelán. Tamén puido ser un gran pintor. Porque foi un fotógrafo excepcional: quedou demostrado en 1993 cando no Clube Cultural Alexandre Bóveda publicamos un volume coas súas fotografías, que se gardan na Biblioteca de Autores da Deputación. Despois houbo máis libros e máis fotos recuperadas, como esta vista das Tres Pontes aurienses, reproducida en “A ollada do desexo” (Galaxia). Tres planos espaciais, tres luces contrastadas, coa Ponte Vella envolta en húmidas néboas, tres tempos dunha longa historia: dende o mundo romano á Idade Media, dende a Ponte Nova de comezos do XX ó Viaducto do ferrocarril de mediados desa centuria. Hai toda unha filosofía da ourensanidade implícita nesta fermosa imaxe, estantía, indeleble: se somos quen de concentrarnos e entrar nela, ata poderemos camiñar polas beiras do Miño en compaña do misterioso Bartomeu, loiro e ollos azuis, desaparecido nun conto de “Os Biosbardos”.