20 ene 2008


Antón Pulido, artista de Amoeiro
(Imaxe: cartel de A. Pulido para a VI Xuntanza da Casa de Piloño)

El universo pictórico del artista suele representar figuras humanas en soledad, frecuentemente retratadas en medio del camino. Como el hombre en el filo del lienzo Abismo, una frontera al rojo vivo. El mismo color en el que arde su Gaiteiro envuelto en llamas, que reencarna la vocación más pasional. "Por encima de todo, lo que me interesa es devolverle la emoción al arte", confiesa. Es quizá por eso que su paleta se decanta por los tonos vivos, alegres. Intensidad medida que no deviene en estridencia, sino que busca la armonía total, la interacción entre los colores y con el paisaje.
En otro lienzo el cosmos aparece al abrir las ventanas. La intimidad de las escenas hunde sus raíces en el determinismo del artista: "Es el ser humano en soledad cumpliendo su destino de una forma irrevocable. Hay alegría y color en mis cuadros, pero las personas están solas".

Cen anos de historia cultural
1991: de Cunqueiro a Arraianos

O ano 1991 foi de apoxeo na narrativa e no ensaio. Álvaro Cunqueiro foi o protagonista do ano, no seu Día das Letras Galegas: saíron novos tomos das súas Obras Completas, a Fotobiografía de Xerais e diversos estudos. De Otero Pedrayo reeditouse A romaría de Xelmírez e Aurora Marco recuperou o seu Teatro Ignorado; ademais, apareceron escolmas como a Antoloxía da novela curta editada por C. Casares; a Antoloxía da literatura fantástica en lingua galega, de Antón Risco, ou Literatura galega. textos escollidos, de M. Mato Fondo. De Méndez Ferrín saían varias reedicións e, sobre todo, Arraianos, unha das súas obras mestras no relato breve, plena madureza literaria. De Antón Risco, a súa novela Tres situacións elementais. Xosé Fernández Ferreiro gañaba o premio Xerais coa súa novela da guerra, Agosto do 36, e aparecía o polémico Premio Nadal (polémico polo debate galego/castelán) Los otros días, de Alfredo Conde. Un dos libros máis vendidos do ano foi o de Manuel Rivas, Os comedores de patacas, que pouco despois saía en castelán ó carón de Land Rover, de Suso de Toro (deste autor aparecía ademais F.M., colección de artigos de prensa).
Bieito Iglesias debutaba na narrativa cun libro de relatos de temática erótica, Aventura en Nassau, e no mesmo rexistro móvese Anel de mel, de Xulio Valcárcel. Na novela sentimental estabase Sabor a ti, de Miguel Suárez Abel, e na épica de aventuras americana, Latitude austral, de Xavier Alcalá. Un noviño Fran Alonso, 28 anos, gañaba o premio Blanco Amor coa súa primeira novela, Trailer. Na novela histórica Rábade Paredes achegábase á Galicia dos tempos barrocos con Branca de Loboso; Anxo Rey Ballesteros publicaba Dos anxos e dos mortos e Xurxo Borrazás xogaba coa novela metaliteraria en Cabeza de chorlito. Do mesmo ano son entregas narrativas como Os outros disparos de Billy, de Carlos Reigosa; Historia dun paraugas azul, de Xosé Miranda; As reliquias, de Antón R. López; Paixóns privadas, de Xosé R. Pena; Informe bestiario, de Xoán Ignacio Taibo; Días contados, Premio Cidade de Lugo, de Cid Cabido, e Barato, barato, novela negra de Manuel Forcadela. O Clube Cultural Adiante, vinculado ó sindicalismo nacionalista, editaba a escolma de relatos titulada Sede Central. (...)
(...) Nacía na Coruña a editorial Espiral Maior, que dirixe hoxe M. A. Fernán-Vello, cunha ampla colección poética. César Antolino Molina e F. López Barxas daban a coñecer a antoloxía da poesía galega Fin de milenio, publicada en Libertarias (Madrid).
No terreo do ensaio, a crónica e a investigación, múltiples obras de interese. Entre outras, a biografía que fixo Casares sobre Ramón Piñeiro (Unha vida por Galicia); a biografía de Díaz Baliño por J.A. Durán; as memorias de Fernández del Riego (O río do tempo); Adral VI, de Filgueira Valverde; Análise existencial do home galego enfermo, de D. García Sabell; o estudo de F. Pillado Mayor sobre o teatro de Lugrís Freire; Encontros e vieiros, once charlas de Rafael Dieste (de Arturo Casas); Arte Literaria, de C.Rodríguez Fer, e Literatura Galega da muller, de Carme Blanco. Da mesma época son Conflicto lingüístico, de Francisco Rodríguez; Informe(s) sobre a lingua galega, de Alonso Montero; Reticencias, de Carballo Calero; Viagens na literatura, de Elvira Souto; Para comprendermos Galicia, de Chao Rego; Lingua e sociedade na Galiza, de Manuel Portas; Guerrilleiros, de Neira Vilas; Voces Ceibes, de V.Araguas; e A emigración galega a Cataluña, de O. Sotelo Blanco.
Na temática histórica e antropolóxica, saían títulos como Ourense no século XV, de A. López Carreira; Santos e barcos de pedra, de F. Alonso Romero; Mulleres de mortos e Romeiros do alén, de Marcial Gondar; e Os torques prehistóricos, de Ladislao Castro. Outros libros do ano foron Pondal, do dandismo á loucura, de M. Ferreiro; Aprender palabras e significados, de M. Espiño; a tradución de O existencialismo é un humanismo, de J.P. Sartre (colección pensamento A Trabe de Ouro); e O outro desenvolvemento, de R.L. Suevos. No ensaio e crónica política, Catro ensaios sobre a esquerda nacionalista, de A. Baamonde, Bieito Iglesias, Xaquín F. Leiceaga e R. Martínez Castro; Disparos, de Xavier Navaza, e Prosas de combate e maldicer, de Xosé M. Beiras.

Axenda: presentación do libro de Ceferino Díaz (martes 22 xan.) (Clicar na imaxe para ampliar a tarxeta do convite)
Actualización (23.xan.)
Estiven nesta presentación no Liceo. Bastante xente, na súa maioría militancia socialista, como é lóxico. Tanto V. Freixanes como o autor do libro estiveron ben, correctos: o editor aludiu á xeración do Burgo que foi a primeira promoción de Económicas, na que estaban Ceferino, "Cefe", Pérez Touriño, Meixide, etc. Ceferino explicou o sentido do libro: o de reivindicar o papel do PSdG na historia do Estatuto de 1980, pouco coñecida, dixo, mesmo polos militantes dese partido. Interveu tamén o alcalde da cidade, nun parlamento breve, pero aínda así pouco útil e con algún erro grave: como cando dixo que fora o PSOE o motor e axente principal do Estatuto de 1936 contra o "nacionalismo identitario" que se opuña ó mesmo (???).
JUAN CRUZ. Pan por Pan domingo 20 xaneiro
Tocoulle ó escritor canario Juan Cruz inaugurar os XVIII Encontros Literarios do Liceo. Cunha conferencia fermosa e interesante: “La busqueda de un libro en la biblioteca”. Ese buscar un libro simboliza cómo naceu o escritor: en Puerto de la Cruz, un neno de orixe moi humilde, cunha nai faladora e contadora de historias, onde non había ningún libro. A radio primeiro e unha biblioteca despois abríronlle un mundo novo: entre aquelas lecturas aurorais estaban títulos que lle apaixonaron como “Pequeñeces”, do Padre Coloma; “Viaxe ó centro da Terra”, de Xulio Verne, e “Oliver Twist”, de Dickens. A súa nai contáballe a cotío a historia de Genoveva de Brabante, abandonada cun seu fillo no monte e alimentada, dicía o autor canario, por unha cabra. Na cea posterior, alguén corrixiu un pequeno detalle desta lenda: seica a cabra era en realidade unha cerva.