Erotismo e historia: Contra la desnudez, de Óscar Tusquets (Anagrama)

Varios xornais (El País, La Vanguardia, etc.) falan hoxe deste novo libro de O. Tusquets. Velaí a reseña en El País (de Agustín Fancelli). Tamén hai un artigo interesante de Román Gubern na contra de El Mundo, na vella columna de Umbral, pero non o encontrei na rede. (Imaxe: Anxélica e o eremita, de Rubens, 1624).

Outra galiña azul, de Xavier Senín (ECG. 5 dec.)

Durante os anos da súa estadía en Pontevedra Castelao participaba no parladoiro do café Moderno, hoxe felizmente recuperado para usos culturais. Na praza de San José, na que está situado o antigo café, inaugurouse hai un ano un conxunto escultórico, obra de César Lombera, que representa o parladoiro que tiña lugar no local máis emblemático. Os personaxes asisten á actuación do violinista Manuel Quiroga. Alí está o propio Castelao acompañado de Alexandre Bóveda, Valentín Paz Andrade e Ramón Cabanillas. Xunto a eles o artista quixo reproducir un intelectual contemporáneo, Carlos Casares, que presencia a escena de pé. O escultor deixou unhas cadeiras baleiras para invitar os cidadáns a sentar e a fotografarse, de xeito que "a escultura estableza un diálogo coa cidade", como el mesmo explicou na inauguración.
Ben que o conseguiu. Como tantos outros días xogaban unha tarde desta semana uns cantos nenos arredor do grupo escultórico. Nun momento dado unha cativa de non máis de oito anos achegouse a Casares, empenicouse e deulle un bico na cara. Esa noite Carlos, ao que tanto cariño lle tiñan os cativos, comezaría a escribir outra obra mestra como A galiña azul.

Eduardo, homenaxe e desagravio

Andoliña mércores 5 decembro. Na imaxe, a portada de Díaz Pardo para unha das súas grandes novelas.

Hai xa moitos anos, o Luís González Tosar, amigo de vello, faloume da necesidade de que Ourense lle fixese un recoñecemento relevante a Eduardo Blanco Amor como desagravio ó desprezo e indiferenza con que foi tratado en vida por certos sectores. O PEN Club galego que el preside púxose en marcha e levamos xa catro anos celebrando unha fermosa homenaxe, que comeza no cemiterio de San Francisco, coa colaboración dos institutos da cidade, empezando polo que leva o seu nome, tal como lle gustaría ó Eduardo. Onte contamos ademais coa participación nestes actos de Clotilde Iglesias, filla de Tacholas e discípula de Blanco Amor en Buenos Aires.O balance do realizado non é malo: unha edición escolar de A Esmorga, un monumento a Blanco Amor no centro da cidade, a recuperación da súa poesía amatoria en castelán en Ars Amandi, coa colaboración da Deputación ourensá nos tres casos. Onte, o Concello anunciou un premio de investigación e outro de relatos da mocidade na súa lembranza. Todo iso non é pouca cousa. Pero a mellor homenaxe é axuntar máis dun cento de rapaces arredor da figura de Blanco Amor. É de xustiza: porque Blanco Amor merece todo iso e moito máis.

Blanco Amor encadeado (Foto José Luís Troitiña)

Así nos tiñan hoxe a Blanco Amor na Alameda, na praza bispo Cesáreo, encadeado, engaiolado entre un sarillo de cables e luces. O responsable: unha empresa de iluminación do nadal contratado polos comerciantes (a mesma empresa que lle levou o ano pasado un balcón ó Liceo cuns cables e este ano aplastou un coche en Sto. Domingo coas mesmas).

Por sorte a concelleira de cultura, Isabel Pérez, foi enérxica e resolveu o desaguisado mandando desmontar todo ( a concelleira "da liberación de EBA" chamaríalle logo o Luís Tosar). Alí fixemos o segundo acto da homenaxe a EBA con lectura de textos de alumnos do IES Blanco Amor e unha intervención de Xosé Luís Díaz Leyes, director do centro, que relembrou como coñeceu ó escritor a través de María do Carmo Enríquez Salido. Tocoume rematar a faena e optei por improvisar, nuns dez ou doce minutos, un breve discurso sobre o Blanco Amor home, escritor (en todos os xéneros) e cidadán, deixando caer algunha anécdota inédita ata hoxe. Non debeu estar mal pois chovéronme as felicitacións e a tardiña xa entraba no lusco fusco. Coa desmontaxe rematamos case ás sete. Tamén andaban por alí Xosé Cid, o escultor autor da peza; Xosé C. Caneiro e a concelleira de educación, a socialista Ana Garrido; o poeta Víctor Campio; Pepe Trebolle, etc., entre un grupo de 30-40 persoas.

O eterno exilio de EBA

Nesta reportaxe de El País, a xornalista Cristina Huete recolle con acerto unha parte das miñas declaracións e mesmo o espírito da miña intervención onte pola tarde, diante do EBA xa liberado das estreliñas do nadal. Todo o que segue está sacado das miñas declaracións a C.H.:

Como glosaría después el historiador Marcos Valcárcel, "fue un hombre que tuvo a gala su libertad y el consecuente precio de soledad que hay que pagar por ella". Y fue también un polemista, un hombre de carácter que se enfrentó a los poderes fácticos del tardofranquismo orensano, al mundo cultural oficial representado entonces por Otero Pedrayo y hasta a los comerciantes "que venden libros como si fueran chorizos". (...) Sus tonalidades las desveló Valcárcel quien, sin embargo, apenas le trató. Sobre su perfil, dejó claro que Blanco Amor "estaba completamente seguro de su valía; sabía que era uno de los grandes, era consciente de que A Esmorga iba a pasar a la historia de la Literatura como una de las cuatro piezas maestras del siglo XX".

Pero el acto de ayer intentó recuperar al Blanco Amor poeta "de una calidad enorme aunque oscurecida por su prosa", al dramaturgo empeñado en un papel didáctico "con los campesinos prácticamente analfabetos de Argentina" y al ciudadano comprometido, galleguista y republicano que participaba de los actos del Partido Comunista. Y, junto a ellos, al homosexual igualmente comprometido que en la última entrevista, concedida a Maribel Outeiriño en La Región, contestó a la pregunta de "¿por qué vale la pena salir a la calle ahora?" con un rotundo: "Por el estatuto de autonomía y por la abolición de la ley de peligrosidad social", saliendo del armario en una época en la que aún mandaba el riguroso blanco y negro.