SALVAR OS NOSOS MICROTOPÓNIMOS
(Imaxe de Van Dyck)

O pasado mércores (novembro 2005) uns 30 escritores do PEN Clube tivemos a oportunidade de cear en Compostela coa nova conselleira de cultura, Ánxela Bugallo. Foi un encontro agradable e no transcurso do mesmo houbo un longo debate lingüistico, no que Gonzalo Navaza, Xavier Alcalá e Méndez Ferrín luciron toda a súa riqueza dialéctica para defender a urxencia de salvar os nosos topónimos e microtopónimos (que sucede coa Comisión de Toponimia, seica parada? ), así como as formas máis galegas dos apelidos, tamén en perigo de desaparición.
E foi nesas cando Navaza, sabio en tantas cousas, contou o que segue. Cando se bautizaron as rúas e viais do novo Campus de Vigo houbo un debate entre os que querían manter os microtopónimos antigos, de carácter rural, e outros que preferían buscar nomes novos de científicos do mundo. Entre estes estaban algúns profesores da área tecnolóxica que se negaban a recuperar o nome de “Porto de Bois”, isto é, un vao ou paso de vacas e bois que había naquel lugar. Alguén dixo: home, con ese nome, se ven un inxenieiro de Inglaterra ou dos Estados Unidos, vaia vergoña! Pois si, dicía Navaza, sobre todo se chega un catedrático de Oxford, topónimo que significa, mira ti, “Porto de Bois”.

P.S.: Encontrei no arquivo esta foto daquel encontro, tomada cando se ía xuntando a xente. Faltan moitos dos asistentes pero están no retrato colectivo Miro Villar, Luis G. Tosar, M.V., Marilar Aleixandre, Modesto Fraga, Helena Villar, Tucho Calvo, Xavier Alcalá, Carlos Mella, Xavier e Xavier Seoane. Despois engadíronse Méndez Ferrín, Gonzalo Navaza, Luciano Rodríguez, Xosé Mª Dobarro, Miguel Anxo Fernán Vello e Bieito Iglesias, entre outros.

1000
MIL
UN MILLEIRO
Millenta
Primeiros 1000

Comunícolles que a anterior entrada, As marabillas de Galicia, fai a número 1000 das escritas neste blog dende que este seu amigo decidiu abrilo, aló por marzo de 2006.
Graciñas a todos e todas por estar aí.

AS MARABILLAS DE GALICIA
La Región 9 xullo (Opinión) Imaxe: Mosteiro Santo Estebo, na Ribeira Sacra.

As Sete novas Marabillas. Como vostedes xa saberán, o pasado sábado remataba en Lisboa o concurso mundial impulsado polo suízo Bernard Weber para elixir as novas Sete Marabillas do mundo: das do mundo antigo só quedan en pé as pirámides exipcias. O concurso non foi recoñecido pola UNESCO e foi criticado polo seu carácter pouco científico, mediático e mesmo lucrativo (había que votar por SMS ou Internet). En calquera caso as gañadoras foron a Gran Muralla china, a cidade xordana de Petra, o Cristo Redentor de Río de Janeiro, O Machu Picchu peruano, o tempo de Kukulcán en Chichén Itzá (México), o Coliseo de Roma e o Taj Mahal na India. Quedou fóra a Alhambra de Granada, malia as campañas emprendidas, e tamén a Catedral de Santiago, que figurara nas primeiras finalistas. Como consolo dicir que quedaron fora tamén a Acrópolis de Atenas, os Moais da illa de Pascua,o conxunto de Stonenhenge e a Torre Eiffel en París.
En Galicia. A campaña si serviu para abrir un debate sobre as marabillas do patrimonio e da natureza. Eu mesmo participei esoutro día nunha tertulia radiofónica ó respecto, de ámbito galego, na que tamén estaban dous arquitectos, un director de Museo e un técnico de turismo. E nesa tertulia había acordo case unánime en constatar como posibles Marabillas Galegas a Torre de Hércules coruñesa, a Catedral de Santiago e a Muralla de Lugo: non se esqueza que é único fortín romano que se conserva completo no mundo. Falouse tamén das Burgas ourensás, dos Mosteiros de Oseira e Armenteira, das Illas Cíes e da Costa da Morte, do Caurel e doutros lugares. Eu insistín a favor do conxunto natural-monumental da Ribeira Sacra e moi logo conseguín apoios: poucas contornas de tal beleza e riqueza paisaxística e artística son comparables, cos mosteiros de San Estebo e Santa Cristina, da parte ourensá, perfectamente integrados nese lugar case máxico.
Home e territorio. Porque o que pode aportar Galicia a un debate deste tipo é isto: a perfecta compenetración entre o home e a súa paisaxe, a sabia utilización do territorio, como nos ensinaba o mestre Otero Pedrayo. Tiven que contradicir a un contertulio que sostiña que a man do home en Galicia sempre estragara todo: tal afirmación é falsa e moi restrictiva e, dende logo, non foi así ata as últimas xeracións. Foron moitos os séculos de convivencia perfectamente integrada entre o Home e a Paisaxe: a crise dos últimos anos (incluído o chamado “feísmo”) moito ten que ver coa crise cultural e de identidade que sufriu o noso país nos tempos máis modernos. Nas últimas sete décadas Galicia perdeu case un millón de familias campesiñas: algo terá que ver esta realidade coa ruptura desa mutua interrelación de séculos.
Poderíase poñer na entrada da Comunidade Autónoma un cartel que puxese “Entra vostede en Galicia, terra patrimonio natural e monumental da Humanidade”, dixo unha arquitecta nese debate. Estou de acordo e eu engadiría: a terra que forxou dende os tempos medievais a idea dunha cultura europea dende o Camiño de Santiago e que posúe a maior Marabilla de todas: a creación dun idioma propio, o galego, como fonte de cultura para achegar á propia riqueza cultural do mundo.