13 oct 2006



El niño raro (Vicente Aleixandre)


Onte falaron na TVE-2, en "Saber y ganar", de Vicente Aleixandre e da súa casa de Velintonia. Valeume de excusa para coller algún dos seus libros e ler algúns dos seus poemas. Téñolle especial devoción a "Historia del corazón" (1954) e decidín transcribir aquí un dos seus poemas, un dos que me produce unha inquedanza máis fonda. O titulado El niño raro. Por certo, un poema que a min me lembra, nunha das súas posibles lecturas (quizais me equivoque), ós versos contundentes do Luís Pimentel en "Xogo ruín": aqueles que rematan "Creceu e foi de aqueles."



Aquel niño tenía extrañas manías.
Siempre jugábamos a que él era un general que fusilaba
a todos sus prisioneros.

Recuerdo aquella vez que me echó al estanque
porque jugábamos a que yo era un pez colorado.

Qué viva fantasía la de sus juegos.
Él era el lobo, el padre que pega, el león, el hombre
del largo cuchillo.

Inventó el juego de los tranvías,
y yo era el niño a quien pasaban por encima las
ruedas.

Mucho tiempo después supimos que, detrás de
unas tapias lejanas,
miraba a todos con ojos extraños.

Betanzos, fala Lugrís, 1907
(Andoliña venres 13 outubro)

Hoxe terá lugar un acto solemne da Real Academia Galega en Betanzos que quere conmemorar o histórico discurso que don Manuel Lugrís Freire pronunciou nesa vila, o 6 de outubro de 1907, en idioma galego: foi o primeiro discurso político no noso idioma e xa subliñamos noutras ocasións a relevancia desa data. Eran os tempos de Solidaridad Gallega, un movemento entre rexionalista e agrario anticaciquil que iniciou as mobilizacións campesiñas do século XX.
Murguía falara en galego no discurso dos Xogos Frorais de Tui, 1891, nun acto só cultural. Algúns galeguistas miran con nostalxia cara a tempos suponse que moito máis galeguizados, cunha visión idealizada do noso pasado sociolingüístico. Pero o certo é que na Segunda República só os galeguistas usaban o galego nos mitins. E só coas Irmandades da Fala empezaron a escribirse cartas en galego. En 1909 produciuse o primeiro discurso en galego na RAG, de Amador Montenegro. En 1915 pronunciouse a primeira conferencia en galego na Universidade, a cargo de Luis Porteiro Garea, aquela esperanza fanada. A conquista polo galego de espazos públicos e privados foi un proceso moi devagariño, pero de pasos firmes. No que aínda estamos. (Imaxe, un cadro de Henry Robert Morland)