In Memoriam

Xosé Manuel Quintela

Hai menos dunha hora fun tomar café, o Café Real, como case todos os días. Alí encontreime cos amigos Secundino, de Correos e do BNG, e coa súa dona. E foron eles quen me deron a nova funesta: Xosé Manuel Quintela, militante do BNG de vello, concelleiro en Cea durante moitas lexislaturas, apareceu morto só, na súa casa de Cea, na cama, quizais a causa dun infarto.

Tiña a miña idade e queríamonos ben. Eu tíñao por amigo e creo que el a min tamén. Falabamos a cotío, sempre que nos víamos en Correos e moitas veces máis. De política, do traballo, das cousas de todos os días. Era un currante nato, habituado a bregar na política en condicións difíciles, rodeado do poder da dereita de sempre. Pero nunca se rendía. Comprendía o escepticismo que tiñamos outros, pero nunca quixo impoñer as súas ideas. Nin sequera nas asembleas do BNG, onde tantas veces quedaba en minoría.

Por riba de todo iso, que agora importa pouco, era un bo rapaz, unha boa persoa. Un home comprometido coa súa xente e co seu tempo. Por iso fun, cando menos en dúas ocasións, a apoialo na súa campaña das municipais en Cea, participando nos mitins nun bar da súa zona. Iría cantas veces mo pedise. Botareino de menos, sen dúbida, como a moitas outras persoas que antes eran parte do "humus" máis interesante da vida cidadá e hoxe son só sombras na lembranza. Na súa homenaxe vaia este debuxiño do Castelao do "Diario 1921" que, na mellor tradición barroca, nos lembra a fugacidade desta nosa andaina pola vida e o mundo.

Que a terra che sexa leve, Xosé Manuel.

"Existiría Galiza sen aldea?", de Xosé M. Sarille (ECG 13 nov.)

Ilustración: Campesiña de Ourense, de F. Díaz e M. Pujadas.

artigo completo

Hai millóns de persoas no mundo que acreditan na harmonía da aldea do pasado. Alí, nesa especie de falansterio retroactivo, o sufrimento non tería existido, a vida transcorrería feliz e ha ser o mundo moderno, cidadán, agresivo, imcomprensíbel e alleo á natureza sabia o que desfará despois, agora, esta utopía, na que moitos acreditan actualmente como modelo. Un modelo pouco diáfano, é verdade, xa que con el se mesturan reivindicacións de veloces camiños de ferro, viaxes aéreas baratas e desexos de estandarizar a vida en pisos dos centros das cidades. É dicir, un barullo que non impide pensar, nos momentos de nostalxia, en paraísos perdidos de cultura tradicional: unha sinxeleza rústica que tamén remite a unha igualdade social perdida, que evidentemente non existía.
Ocorre que estes imaxinarios, como a barquiña do amor do poeta Serguei Esenin, estrélanse facilmente contra a vida cotiá, que require, na loita diaria, doutros resortes ideolóxicos, non máis firmes, pero si máis ricos. A aldea, amiguiños, desapareceu, non existe, porque afortunadamente impídeno a tele, a rede, a escola, as salas de festa e os coches na porta da casa, que fan do aldeán un cidadán verdadeiro. E soñar con esas cousas pode estar moi ben, fíxoo con mestría Otero Pedrayo, explorouno con intelixencia Rof Carballo, pero practicar politicamente retornos para esas harmonías, aínda que só sexa retoricamente, é unha maneira moi chusca de asentar a idea de nación.

"Indo para traballar", de Afonso Vázquez-Monxardín (GH 13 nov.)

artigo completo

A cola, sexa esta, do médico, do súper ou da peixaría, iguala, como o servizo militar (q.e.p.d.). Ademais, sempre cadra algún coñecido ou é ocasión de facelo... Os xubilados son os que máis a gusto parecen estar... pero tamén os hai intranquilos e desacougados. Pero a cola polas escaleiras da comisaría ourensá é fea. Sitúa uns moi por riba dos outros, e cómpre abaixar a cabeza para falar... mais son puras "diferenzas de cola", onde cada un ocupa unha posición en función do mérito e esforzo persoal: os que máis madrugaron, arriba; os que menos, abaixo. E non é metáfora social; xa me gustaría que fose todo tan fácil na vida.