21 sept 2006

Buscando a malagueña...
Sería algunha destas a malagueña que lle recitou uns versos a Bieito Iglesias (Naranjas y limones, de Julio Romero de Torres, e Contrariedad, do mesmo autor, por certo cunha melancolía case "galiciana").
Que fai un ourensán en Málaga?
(Un dos excelentes artigos dos xoves de Bieito Iglesias en El Correo Gallego, na serie Pan e Coitelo).
Malagueña
Estou na terraza dun restaurante, en ruela inmediata ao paseo peonil Marqués de Larios. O meu humor devece pola escaseza das doses e o prezo desorbitado dos menús. Saboréase unha cociña a base de sopas frías -allo branco-, de porco e frituras de peixe, co galano dunhas berinxelas rebozadas en mel de cana. Ora ben, unha gastronomía na que brillan pola súa ausencia as costilletas de vitela resulta hostil para un padal ourensán.
Sucédense os pedichóns que non te deixan remoer tranquilo, que che tocan o nabo con guitarras -Y moliendo café paso la vida-, con palmas, clarinete, trompeta e acordeón, instrumento este último tanxido por unha requitropa de xitanos romenos. Certa señora empéñase en recitarme un verso da súa autoría, éntrame co pretexto de que lle parezo triste: aínda que che acabe de tocar a lotería, a ollos meridionais un galego sempre será a viva imaxe da desolación. A pobre poetisa tropeza coa tacañice, un trazo idiosincrático galiciano máis característico que a melancolía. Non lle dei un can.
Na Praza da Constitución, uns vivos -na xiria acubanada do meu avó tal adxectivo significaba trampulleiros- esfórzanse en cargarlle os mortos do Once de Marzo aos socialistas. Envólvense en pancartas e convocan unha concentración inquisitorial. Quen puxo as bombas? Velaí a inquisición. Trátase dunha pregunta retórica, pois os pancarteiros cren coñecer a resposta malia non teren o coallo de acusar a Zapatero. Dou grazas por residir en Santiago, onde non teño a impresión de vivir estrañado entre alieníxenas como os descritos no filme Os ladróns de ultracorpos.
Que pinto en Málaga? Viñen saber de Antonio Rodríguez López, soldador auriense que chegou a magnate da construción, a guiar un Ferrari e a presidente do equipo de fútbol local, antes de ser asasinado en Torremolinos, en 1971. Recibiu tres puñaladas e retrucou con dous tiros que arrebollaron o agresor. Un heroe do noso tempo sepultado polo rebumbio de Giles e Pantojas, polo trebón das actualidades.

Liberdade de expresión (tamén en Turquía)
Unha novelista turca, Elif Shafak, debe comparecer nestes días diante da Xustiza de Turquía por unhas palabras sobre o xenocidio turco contra o pobo armenio nos anos finais do Imperio Otomano. Turquía non recoñece a súa responsabilidade nese feito histórico e xa houbo outros autores condenados. O curioso deste caso é que non foi a escritora quen pronunciou esas palabras, senón uns personaxes, de orixe armenia, da súa novela “O bastardo de Estambul”. Pero é a escritora, en cambio, a acusada de proferir “insultos ó carácter xenuinamente turco”. É evidente o absurdo do proceso: non se pode confundir a personalidade do autor coa dos seus personaxes. Dostoievski non era un asasino, nin Shakespeare nin Patricia Highsmith e fixeron falar e deron vida nas súas obras a moitos asasinos. Sorte que non os pillaron os xuíces turcos.
Virxilio, premio Casa dos Poetas
Este blog xa ten ata fotógrafos de axencia propios (é broma). Un amigo mándame esta foto de hai un par de semanas, do xantar na entrega do Premio Casa dos Poetas de Celanova ó pintor Virxilio. Na imaxe están Virxilio e Ferrín en primeiro plano, xunto con José M. Lazcano, Luis Cochón (que fixo a laudatio do pintor), Xoán Fonseca e eu mesmo.

Raíces dunha cinefilia afastada
(Andoliña mércores 20 setembro)
Grazas ao milagre do DVD, a miña filla está a descubrir o cine clásico e iso permitiume revisitar nestes días xoias como Vertixe, Rebeca, Eva ao espido, Psicose, Ao leste do Edén, A gata sentada sobre o tellado de zinc, Días de viño e rosas, etc. Marabillas todas elas nas que sempre hai algo novo que descubrir, aínda que se vexan vinte veces: por iso é que lles chamamos clásicos. Obras mestras que elaboraron, sobre todo no cine americano dos anos 40 e 50, a linguaxe desta arte fascinante. Cantas películas de hoxe terán a sorte de pervivir no futuro tan cheas de significados?
Tiven unha etapa cinéfila na miña vida: traballei en varios cine-clubs de Ourense e Compostela (e tamén na Federación Galega e nas asembleas españolas), fixen crítica cinematográfica nos xornais, vin cine de todas as latitudes e épocas (e na Facultade, co profesor Hueso, todas as grandes obras do cine mudo). E acudo ao arquivo da memoria e lembro que todos estes grandes clásicos eu xa os vira con 14 ou 15 anos. Porque a miña cinefilia viña dunha época dourada de TVE: cando a tele emitía acotío ciclos de Hitchcock, John Ford, Henry Fonda, Gary Cooper, Ingrid Bergman, etc. Que sorte tivemos os mozos daquela!
(Na imaxe, Anne Baxter en Eva ao espido, sen dúbida unha das mellores películas sobre o que significa o mundo do cine e do teatro (por dentro) xunto con O crepúsculo dos deuses e a inmortal Gloria Swanson).