CEN POEMAS, ESCOLMA
n.7, Manifiesto pastoril a los niños pobres del campo, do poeta comunista e mártir Manuel Gómez del Valle
Xa que nestes días falamos da homenaxe a Manuel Gómez del Valle, poeta do que só se conservan (polo de agora) algúns poemas en castelán publicados en revistas, aproveito hoxe para incluír o máis coñecido, porque foi publicado na revista Cristal, de Pontevedra, no seu n.4, outubro 1932 (está reeditada polo Centro Ramón Piñeiro).
Alonso Montero dixo o venres que este era o primeiro poema marxista escrito por un autor galego de nacencia. E que por este poema mataron ao seu creador: porque quería repartir mazás e leite cos nenos pobres do campo e da cidade. Dende logo, é un poema escrito co corazón, dun forte sentimento solidario. (Ilustra o texto a nena das uvas de W. Bouguereau, a miña descuberta artística destes días).

NIÑOS descalzos de las escuelas de campo.
De los caminos del campo.
De todo el campo.
Abrumados bajo tres océanos de sol, en verano;
Y ciento cincuenta témpanos resbalados del Polo Sud en invierno.

Sol, frío –siempre descalzos-
Frío, sol – siempre desnudos-
Bajo la lluvia de vuestra melancolía,
La ciudad es el tamboril donde tiemblan todos los ruidos
De las atracciones…
Donde los niños señoritos se comen vuestras manzanas
- si se las comen, también juegan con ellas a la pelota-
A los niños señoritos les sobran vuestras manzanas
Que vosotros veis partir del huerto, una sobre una…
Si vuestros ojos legañosos tuvieran imán
Os quedaríais con las más rojas
Porque las visteis crecer a flote de la primavera florecida.

Los niños señoritos de la ciudad non saben como empiezan
A nacer vuestras manzanas
-Solo saben comerlas-
Si vuestros ojos lagañosos tuvieran imán
Os quedaríais con las más rojas
Porque las visteis desembarcar de la primavera enardecida.
Los ignorantes niños de la ciudad se beben vuestra leche
-apenas si sben tomarla, repugnantes, sorbo a sorbo-
Nada saben de donde se hace manar,
Porque nunca han visto copular a las vacas
Mientras en el monte pacen a tu cuido.

Niños pobres del campo,
En la ciudad, hay también niños
Pobres que tienen hambre.
¡Que tienen mucha hambre!
QUE NO TIENEN LECHE NI ROJAS MANZANAS!
UN DÍA, PRONTO, OS JUNTAREIS PARA REPARTIROS
TANTA RICA LECHE Y TAN ROJAS MANZANAS.

ENTONCES ES QUE SE HA ACABADO LA INJUSTICIA.

…Y seguiréis pastoreando vuestras vacas,
Y que copulen mucho
Para que tengan leche todos los niños pobres.
Y ya lavados vuestros ojos
En fuente de rocío, en lagos de luna,
Sin envidia, sin envidia,
Veréis vuestras manzanas
Que visteis colgar de las sombrillas florecidas de la Primavera enardecida.

QUE NO TIENEN LECHE NI ROJAS MANZANAS!
UN DÍA, PRONTO, OS JUNTAREIS PARA REPARTIROS
TANTA RICA LECHE Y TAN ROJAS MANZANAS.

CATALUÑA, ESTATUTO BEN LEXÍTIMO
(Andoliña martes 2 xuño)
Vivimos nun país de tolos? Tal podería pensar alguén que non coñecese o noso contexto político e mediático ante as portadas dalgúns xornais de Madrid de onte. O que para uns foi un éxito masivo do “Si” ao Estatut, noutros era un fracaso rotundo: quizais haxa outra Cataluña diferente en Marte e tamén aló se votaba? A abstención foi alta para o marco catalán, pero ninguén pode sumarse os votos dos que deciden non opinar: nin a favor nin en contra. Podía desexarse un maior entusiasmo na apertura desta nova etapa política, pero a opción abstencionista (que non suma nin resta) non debe ser manipulada.
Entre os que votaron, case a metade da poboación con dereito a voto, foi abrumador o resultado afirmativo: un 74 por cento, uniforme ademais en todas as provincias. O novo Estatut, un avance no autogoberno e na identidade definida dende as arelas dos propios cataláns, é pois ben lexítimo, diga o que diga Rajoy e o PP.
Lembremos que o Estatuto galego, sometido a referendo co presidente Quiroga Suárez (1980), tivo unha abstención superior ao 73 por cento e en moitos concellos ourensáns e lugueses superou o 80 e o 90 por cento: xa que logo, seremos os galegos ilexítimos dende aquela?
(Imaxe do pintor W. Bouguereau)

Faleceu Fernando Pérez, presidente da Aula Castelao de Filosofía
Moi recentemente recollía o Pedrón de Ouro en nome da Aula Castelao de Filosofía. Soubemos polos xornais que faleceu onte, con 60 anos, vítima dun infarto. Había moitos anos que non o vía nin falaba con el. En tempos foi un dos responsábeis da AN-PG en Ourense e unha das súas primeiras caras públicas nos inicios da transición democrática. Daquela era Fernando o de Sarria. Logo viñeron tempos difíciles e polémicos, que non é o caso relembrar agora. Seguiu a traballar no ámbito cultural e a vida foille, sempre o é, demasiado curta. Vaia dende aquí unha última lembranza cordial.

Camiño do Vao: novo artigo de Monxardín
Un novo artigo de Afonso Monxardín sobre a lingua, supomos que polémico (cando menos na súa orixe). Extractamos un anaco brteve do mesmo:
¿Está o galego en peor situación hoxe que hai trinta anos? Se alguén contesta que si, é que non ten nin idea da historia. Falen coa xente. Xa está ben de buscar inimigos fóra. Escoitáballe o outro día a un sabio dicir que aquí non temos unha sociolingüística cuantitativa da recuperación. ¿Cantos nenos hai que levan xa nomes galegos? ¿Cantos comercios hai xa co nome na nosa lingua? ¿Cantas conversas se desenvolven con normalidade en galego en ámbitos que antes eran alleos? A cousa non lles está tan mal como pensa o Sr. Callón. Saia da cuncha, rompa o ovo, tire molida ou xugo, e patee a terra sen orelleiras. De acordo con que hai que poder casar ou testar en galego, pero non é cousa que fagamos todos os días. Vaia ao súper e fálelle en galego á caixeira. Vaia ao Instituto e fálelle en galego ao profesor. Vaia á Policía e fálelle en galego ao axente. Vai ao bar, á biblioteca, ao médico, a unha oficina, a comprar un coche, ao fútbol, a facer a depilación, ao museo, equivóquese por teléfono, fale con calquera. Vaia onde queira e fálelle en galego a quen queira e, por sorte, grazas ao bilingüismo pasivo de todos, vostede pode vivir sempre en galego, se é a súa vontade. E se lle fala á xente con boa cara, e se ven que vostede se desenvolve en galego de xeito natural, espontáneo e non forzado, é posible que cambien e lle falen tamén en galego. Os tempos de "Hábleme en castellano", onde é que eles van. Sabemos todos que cómpre aínda facer moito, moito, pero meu amigo, cambiando de ton, e emitindo en positivo. Imos ter que explicarlle á xente o do "deber" no novo Estatuto, en positivo, como oportunidade fermosa e útil e non como imposición ou obriga, dúas palabras que a ninguén atraen.