8 nov 2010

LIBROS QUE MARCAN UNHA VIDA
Marcos Valcárcel

Como todos os nenos da miña época, a miña vida como lector empezou cos tebeos: Hazañas Bélicas, Zarpa de Acero, Truenos e Jabatos. O meu preferido era Crispín.
Ó mesmo tempo empecei a ler os libros de Mitoloxía e desde estes pasei ós clásicos gregos e latinos como A Ilíada, A Odisea, Virxilio, Sófocles, Aristófanes.
O volume que máis me marcou foi A Divina Comedia de Dante, porque me ofrecía unha ordenación do mundo material e espiritual. Devorei as poesías de Quevedo e o teatro de Shakespeare.
Con todo o entusiasmo romántico namoreime de Carlota no Werther de Goethe e pasei medo con Drácula, Frankestein, o Doutor Jekyll e Mr. Hyde, e cos relatos de Lovecraft.
Despois veu a novela negra, a ciencia ficción e a literatura de viaxes e aventura.
A miña xeración leu moita narrativa sudamericana: Gabriel García Márquez, Julio Cortázar, José Donoso, Manuel Puig, Ernesto Sábato, Borges, Carpentier, etc.
Sempre tiven entre os meus favoritos a Mario Vargas Llosa e novelas como La ciudad y los perros e La fiesta del Chivo son obras mestras imprescindibles.
Tamén eu agasallei a unha moza, cando tiña 16 anos, cun exemplar de Los versos del capitán, de Pablo Neruda, na fermosa edición de Losada de Buenos Aires. A poesía non é de quen a escribe, senón de quen a necesita, dicía Mássimo Ruppola na película El cartero y Pablo Neruda.
Ata hai uns meses todas as noites ía para a cama cun libro de poesía nas mans. Os meus gustos son eclécticos: a lírica arábigo andaluza, os haikus xaponeses, os románticos ingleses e alemáns, Cavafis, Gioconda Belli, Walt Whitman, etc.
Nas letras españolas, nomes da Xeración do 27 e dos 50 como Alberti, García Lorca, Aleixandre, Cernuda, Gil de Biedma, os Goytisolo, Ángel González, Jose Angel Valente, Antonio Gamoneda, Francisco Brines, José Hierro, etc. En catalán, Salvador Espriu, e Salvat-Papasseit. E os portugueses Antero de Quental, Fernando Pessoa, Florbela Espanca e Miguel Torga.
Hai milleiros de libros na miña biblioteca. Uns, ordenados por seccións como Literatura Norteamericana, desde Steinbeck ata Nabokov e Auster. Outros están colocados por certas afinidades, por exemplo os de Torrente Ballester e dona Emilia Pardo Bazán están ó carón de Julio Camba e de Fernández Flórez.
Centos deles poderían ser recomendados. Entre os que máis me impactaron están Crimen y castigo, de Dostoyevsky (gañei un concurso da Coca-Cola cunha entrevista ficticia co escritor ruso); as Cartas dos nenos da escola de Barbiana, que me descubriron o carácter de clase da escola tradicional; O caderno gris, de Josep Pla, ou Una pena en observación, de C.S. Lewis, unha fonda esculca sobre a dor ante a perda dun ser querido.
Na Literatura Galega descubrín os mestres do Rexurdimento ós catorce anos e despois as marabillas da nosa poesía trobadoresca. Para min son imprescindibles toda a xeración Nós, Blanco Amor, Cunqueiro, Avilés de Taramancos, Manuel Antonio, Pimentel, Antón Tovar, Celso E. Ferreiro, Manuel Maria , Luz Pozo, Novoneira e Fiz Vergara Vilariño.
E libros como Un país de palabras e Deus sentado nun sillón azul, de Carlos Casares; Arraianos e Estirpe, de Méndez Ferrín; Os libros arden mal, de Manuel Rivas; e outros de Víctor Freixanes, Darío Xoán Cabana, Bieito Iglesias, Agustin Fernández Paz, Xabier P. Docampo, Ramiro Fonte, Olga Novo, Rei Ballesteros, X. C. Caneiro, Luís González Tosar, Miro Villar, Modesto Fraga, Claudio Rodríguez Fer, Afonso Pexegueiro, Suso de Toro, Xosé Miranda, Miguel Anxo Fernán Vello, María do Cebreiro, Anxo Angueira e poñamos xa un etc.
Na estantería de ensaio figuran autores de cabeceira como Eduardo Galeano, Octavio Paz, Umberto Eco, Norberto Bobbio, Kapuscinski, Rafael Argullol, e Carlos Gurméndez. Para os amantes da Historia, recomendo a Historia de Galicia, de Ramón Villares, o estudio sobre o BNG de Xosé R. Quintana e a autobiografía de Eric Hobswan. Xa non puiden ler Posguerra, do que teño moi boas referencias: ó seu autor, Tony Judt, enfermo de ELA e falecido hai uns días, vai dedicado este texto.