O Muro de Xoán da Cova.

Alfonso Vázquez Monxardín.

La Región.19.05.2009

Foto con móbil. XulioDRabal.

Lápida trilíngue.

Cemiterio de "Sexo".

Verea.(Ourense).

O outro día pasei pola rúa Xoan da Cova -esa que sobe cara ao Montealegre abeirando o cemiterio de San Francisco desde o inicio da carretera da Granxa-, vin que estaban de obras no muro e lembrei algunhas cousas. Hai anos, non moitos, andei bastante por alí cando participei na elaboración dun folleto sobre a historia do cemiterio, os seus mortos famosos e as súas esculturas destacables. Sen dúbida Maribel Outeriño, Pepe Bouzas ou Rosa Casado poderían facer a cousa ben mellor ca min, pero eu deille para adiante, para que houbese algo que mellorar e que, entrementres, fose útil información ao cidadán interesado.O caso é que aqueles días botei bastantes parrafadas cos enterradores. Parecéronme xente amable, sensible e falangueira. Se cadra porque os seus clientes tenden a ser bastante calados e sosos. E contáronme historias curiosas, como cando no tempo da guerra intentaran roubar o anxo negro de fundición de Malingre que destaca sobre o horizonte na esquina da parte de arriba, e que seica o levaban xa nun carro de vacas cando atallaron aos ladróns... Ou como aqueloutro anxo, chimpado por un raio no medio dunha treboada pavorosa e reconvertido en monumento kitch ao pé da súa oficina. Ou o daquel xeneral morto que conservaba correaxes e uniforme intacto depois de máis de cen anos e que así o viran cando chimparon cos nichos pegados ao muro da Igrexa... Pois a min, cousa de andar sempre enredando, tamén me pasou cousa de contar naquel camposanto. Pero nada de medo.Un deses días de visita ‘investigadora’, chovía, viña a noite e os funcionarios fúnebres, pensando que ninguén quedaba atrás, botaron a chave. Se cadra andaba eu abaixado lendo algunha inscrición ou así, o caso e que non repararon na miña presenza e marcharon. E así quedei alí, só, de noite, chovendo e pechado.O primeiro deume a risa pola circunstancia. O segundo foi buscarlle solución. Chamar á Policía Local parecíame moita molestia e ridículo, porque eles terían que buscar a quen tivese a chave e habería que ver se era ou non fácil atopalo e cando sería iso. Ademais podía arranxalo eu só. Así pois, achegueime á parte onde o muro era máis baixo -ao lado dun poste da luz, por riba das obras de hoxe- e como o vin fácil, sen pensalo moito, saltei embaixo.E ¡zas! Eu alí, aínda acrequeñado, vin como se aproximaba un matrimonio que subía pola rúa e que me ollaba entre sorprendido e, creo, temeroso. Ía sorrír e falar cando me decatei de que eran os pais dun alumno cos que me entrevistara había pouco no meu despacho da Xefatura de Estudos. Erguinme coa maior dignidade posible e lembrei o adaxio romano de ‘excusatio non petita, acusatio manifesta’; e considerei que era un bo momento para empezar a calar como un peto. Deilles pois, educadamente, as boas noites e seguín o meu camiño con naturalidade, pero sen asubir. Como se saltase tapias de cemiterios todas as noites. Non sei que pensarían...

O galego impoñente.

A.V.M. Galicia Hoxe.19.05.2009.

Meus señores, creo que nós, os profesionais da lingua e da cultura, máis ca impoñer, o único que intentamos é recompoñer a relación entre os galegos e galegas e a fala aquí nacida hai mil anos.
E para iso queremos traspoñer as fronteiras da historia e que Mendiño, o Rei Sabio, Rosalía, Manuel Antonio e os nosos bisavós sexan presentes en nós a través da súa lingua. Queremos que os nosos fillos e fillas poidan dispoñer por sempre deste ben nacido aquí, nas benditas terras célticas do noroeste da Hispania romana. Estamos orgullosos de querer contrapoñer unha Galicia nosa, mundial, cosmopolita, galegófona e multilingüe, unha auténtica Galicia suxeito, verbo e verba predicada no futuro, a unha galicia con minúscula, apoucada, bilingüe e simple complemento circunstancial.
Querémonos sobrepoñer a uns tempos pasados agora que contamos con institucións colectivas, e gozar felices da historia para solaz da humanidade.
Cremos que querer antepoñer a nosa lingua a outras non é máis que o desexo de pura conservación inherente a calquera ser vivo. Empezando pola nosa lingua galega e con outras que poidamos, máis alá sempre na comunicación global. Pero a conservación do mundo, sabémolo ben, empeza pola casa. Queremos pois compoñer unha situación que unha historia rabuda e avolta deu en descompoñer desde hai séculos pero que hoxe, con vontade, ten arranxo. Trátase de repoñer a lingua no lugar que ocupou nos corazóns e nas bocas dos nosos devanceiros e espallala nas redes do futuro. Esa lingua que de xeito natural soubo arrepoñerse ás dificultades pasadas noutro tempo en que o mundo era máis simple, precisa hoxe da nosa axuda e aquí estamos.
Non cremos que sexa boa cousa tratar de opoñer as vontades dos falantes ás linguas, pois dereitos e deberes son os xuncos con que se tecen as liberdades nas sociedades modernas. E aquí xa que os tempos nos situaron ante a realidade de ter dúas linguas, unha orixinada nestas terras verdes e outra que nola veu a apoñer a historia, podemos ler na situación unha oportunidade e debemos terlles lei, con dereitos e deberes, a ambas. E debemos propoñer que así sexa. Quero supoñer que entenden o espírito desta mensaxe, pois a cousa non ten moita ciencia; non podemos pospoñer unha cuestión tan fundamental pois o tempo, estatísticas cantan, non traballa en favor nosa.
Así pois, debemos entre todos, poñer o galego no seu sitio: no corazón, na boca, nas clases, na casa, nos amigos, nas leis... Trátase, en definitiva, de ir máis alá co que sempre foi, como nos demostra a historia de lingua vencedora de séculos escuros e dificultades e a súa extraordinaria literatura: unha lingua impoñente.