6 jul 2007

EN POLEIRO ALLEO
"Xeración 600" (Bieito Iglesias, ECG 5 xullo)
Pero para que non digan que son un barrombas ansioso de "alternar" coas plumas máis inspiradas da miña quinta, reducireime a trazar unha brevísima cronografía daquela era do Seat duro (capaz de cargar cos fardicos de patacas que os citadinos levaban os domingos da aldea) e pequerrallo, no que puñamos cara de velocidade ao alcanzar uns pavorosos 80 quilómetros por hora. Meu primo Toño, viaxante de caramelos especializado en piruletas, mercou un de segunda man e deume moitos paseos polo Ourense da época, entregado aos signos da modernidade -encoros eléctricos- e á incipiente cultura de masas: Festival do Miño, un feliz arremedo do certame cantigueiro de San Remo. Era tal a fame de novidades desarrollistas que mesmo cando gardabamos o auto nun garaxe cunha floresta de columnas de cemento, a min parecíame que penetrabamos na Mesquita de Córdoba. (...)

O futuro urbano do idioma. O profesor Gabriel Rei-Doval analiza o estado do galego nas cidades (Entrevista de D. Salgado en EP 6 xullo)
O profesor mugardés da Universidade de Wisconsin, que elaborou o seu volume a partir de datos do mapa sociolingüístico da Real Academia Galega, explicou que "a situación en Compostela, a cidade con máis presenza do galego, non é mesma que en Ferrol, onde o galego está menos visíbel". Rei-Doval sitúa, logo de Santiago, a Lugo e Ourense. "Pontevedra atópase no medio, cun gran contraste entre a periferia, galegofalante, e o centro, castelánfalante". Vigo e A Coruña completan a listaxe.

LUCES, EL PAIS. Xosé María Álvarez Cáccamo Poeta. Entrevista de Xan Carballa: "Meu pai era un curioso absoluto, un activista cultural"

Morenas e brancas.

Pan por Pan 6 xullo. Imaxe de Cranach.

Houbo tempos en que as mozas chegaban a darse cremas para branquear a súa pel, moito antes do costume de torrarse nas praias baixo o sol. A literatura popular dá boa conta desa realidade, na que o ser moreniña, asociado ó duro labor campesiño, non era aínda un valor estimado: “Anque che son moreniña,/ déracheme Dios a gracia;/ si nacín para ser túa,/ aínda m’o tempo non pasa”.
Ou nestoutra: “Chamácheme moreniña/ inda máis podía ser;/ o Señor que me pintou,/ pintoume ó seu parecer”.

Gustaban máis daquela as de pel máis branca, como a tiñan as señoritas: “Eres branca como o leite,/ vermella como o coral,/ delgadiña da cintura/ como unha dama real”.
Quizais a color da pel era motivo abondo de escolla, segundo esta copla: “Olvidei unha morena/ por querer outra máis branca;/ agora xa vou sabendo/ onde m´o zapato manca”.