CEN ANOS DE HISTORIA CULTURAL

1953: Á LUS DO CANDIL, de Ánxel Fole

Foi o ano de Á lus do candil, de Ánxel Fole. E do Cancioneiro de Monfero, de Álvarez Blázquez, aquela simpática brincadeira. E de O libro dos amigos, de Otero Pedrayo.

E doutros libros e traballos de Castelao (en Galaxia), Ramón Piñeiro, Antón Zapata García, Leandro Carré Alvarellos, Avelino Gómez Ledo, Benito Varela Jácome, Vicente Risco (La puerta de paja), Camilo José Cela (Mrs.Caldwell habla con su hijo), Alberto Machado da Rosa (sobre Rosalía), do nacemento das Mocidades Galeguistas en Buenos Aires, do renacemento en Compostela das Festas Minervais, do guión de Torrente Ballester para Rebeldía, de Nieves Conde; e da reportaxe fotográfica de José Suárez en Xapón.

En América o poeta Xervasio Paz Lestón, con obra espallada por diferentes revistas, publicaban a revista Alborada o que Alonso Montero considera como primeiro manifesto en verso a favor da poesía civil: “Deixade xa poetas de cantar as corredoiras,/ deixade xa de alabar postas de sol./ Respetade aos primeiros precursores,/ e falade do tempo perto que envolve ista procesión de mortos./ Falade da noite escura que envolve a nosa aterra”.

(O artigo completo. Nas fotos, o Grupo Galaxia completo, con Otero e Fole, e un poemario de Antón Zapata, que morre en 1953).

Efemérides culturais.

Xa levamos un mes cumprido do 2007 e aínda non fixen referencia ás efemérides culturais deste ano. Pois aí van. Neste 2007, aló por decembro, cumpríranse cen anos da homenaxe póstuma a Pascual Veiga que se celebrou no Gran Teatro da Habana na que se cantou por primeira vez o Himno Galego. Tamén van cen anos do mitin de Betanzos, convocado por Solidaridad Gallega e no que Lugrís Freire deu por primeira vez un mitin político en galego. E outros tantos do nacemento do xornal “A Nosa Terra” que naceu da man dos agrarios e rexionalistas. Finalmente, 2007 é o centenario do nacemento de Ramón Martínez López e dos ourensáns Xoaquín Lorenzo, Xesús Taboada Chivite e Antón Faílde. Os que pisaban estas pedras aló por 1907 viviron, ademais, a morte do poeta Arturo Vázquez Núñez e do “Roque Grilo Berzas” que escribía en “O Tío Marcos d’ a Portela”.
(Imaxe de G. de Chirico)