Gañarán todos outra vez?
Ben, toca ir votar. Alá vou, en compaña da muller e a filla (esta, por vez primeira na súa vida). Alguén suxeriu seguir dende aquí o debate dos resultados: por iso, abro este fío, por se se queren intercomunicar todos/as a partir das 20 h.
Eu incorporareime máis tarde: despois de votar, vou levar a filla ata a estación de ferrocarril e logo estarei un bo rato no Xardín Xaponés, onde, como outras veces, centraliza os seus servizos Telemiño e fan as primeiras roldas de opinión entre políticos e colaboradores do xornal La Región. Xa lles conto despois qué opinaba a xente por alí: agardemos que a edición dos resultados finais non sexa moi lenta (mañá hai clases). Estarei encantado de ler as súas primeiras impresións: gañarán todos outra vez?

Destruid esa "raya" (Curros)

“Destruid esa “raya”, que separa como una muralla de odio, una familia de hermanos, convirtiéndola en extranjera, y sobre las ruinas de esa muralla tended el puente por el cual se comunique y enlace el corazón de Galicia al corazón de Portugal, restableciendo la obra de Dios, que destrozaron los reyes; y haciendo que uno y otro se completen por justaposición, viviendo en el porvenir como vivieron en el pasado, unidos por los lazos de la fraternidad y del amor, según conviene á pueblos de la misma raza y con la misma historia”.

Con esta cita de Curros, recupero (en COMENTARIOS) un artigo meu sobre a presenza de Curros en El Correo de Celanova (1893-1895). Saiu nun número da revista Arraianos (non o teño agora a man) e tamén nas Actas do I Congreso Internacional Curros Enríquez, celebrado en Celanova no 2001 (Consello da Cultura Galega, 2004, 2 tomos): no segundo tomo está un amplo traballo meu, titulado "CE na prensa ourensá e celanovesa: un xornalista republicano-federal", tomo I, pp. 557-591.

Curros, xornalista (hemeroteca de hoxe)

Na imaxe: Gregorio Ferreiro, Rosa Aneiros, Luís Emilio Batallán, Alonso Montero, Fernando Salgado, A.Mouriño (alcalde Celanova), Camilo Ocampo (delegado do goberno), M. Valcárcel, Xosé López e Xosé Luís Axeitos. A outra foto, de Miguel Villar (LVG), recolle unha polaroid da miña intervención.

Amplia información na prensa de hoxe do encontro de Celanova sobre Curros Enríquez xornalista:

"Celanova recupera o Curros reporteiro de guerra", C. Huete en El País,

"Intelectuais galegos postulan a Curros en Celanova como xornalista innovador e adiantado á súa época", La Región ;

"Adiantado ó seu tempo", en Galicia Hoxe (AGN);

"Celanova descobre a figura xornalística de Curros" , Cándida Andaluz en La Voz de Galicia.

Cen anos de historia cultural
1997: Caneiro, Fernández Paz, Borrazás
(Imaxes: Lino Braxe, en caricatura de Siro; portadas dos libros de Fernández Paz e Borrazás).

O artigo completo

Ano moi intenso 1997 en produción literaria: na narrativa e na poesía (vimos o ensaio e a investigación na entrega anterior). No campo da narrativa, subliñemos novelas como Morgado, de Ramón Loureiro; Manso, a mellor novela de M. Lueiro Rey; Fumareu, de Xurxo Souto; O cable inglés, de Xosé A. Moreno; O paxaro que canta un home, de Xavier Lorenzo Tomé, premio Blanco Amor 96; Co medo nas mans, no rexistro do terror, de X. Fernández Ferreiro; O lume de Santo Antón, novela negra e histórica de Luis García Mañá, ou Eu é, novela amorosa de Xurxo Borrazás que aposta polas claves eróticas.Xosé Carlos Caneiro gañaba o premio de novela Torrente Ballester con Un xogo de apócrifos; e Xavier Queipo o García Barros con O paso do noroeste, ambientadas nos tempos previos á Revolución Francesa. Pola súa banda A. Riveiro Coello achegaba A historia de Chicho Antela; Xosé R. Pena, A era de Acuario; Emilio Valadé del Río, A pedra beizoar, e Xavier Frías Conde, As esperanzas de Abu el-Hol. Do mesmo ano son A guerra do tabaco, de Carlos Reigosa; As horas que nos quedan, de Xerardo Méndez; Por unha presa de machacantes, novela-western de Isy New (Isidro Novo), e Manancial, de Xavier Manteiga, premio Xerais do ano resolto no Castro, Sada.

A narrativa breve e os relatos ofrecen outra manchea de títulos. Como Sarou, de Ramón Caride, premio Café Dublín de narrativa breve; Terra queimada, de Xesús M. Marcos, premio Carvalho Calero en Ferrol; Os ollos da sentinela, mestura de relatos de humor e terror, de Xesús M. Valcárcel; os contos de Estro Montaña, As armas delicadas; así como Bágoas de facer illas, de Anxo Angueira; Noites de papel, de Manuel Lourenzo González; Vida e morte das baleas, de Antón Castro; ou Carne de can, de Isidro Novo.

A literatura para nenos e mozos non quedaba atrás. Un dos grandes títulos de Agustín Fernández Paz, en clave de ciencia-ficción: O centro do labirinto. De Pepe Carballude, Romaxe de desventuras; de Xosé Mª Álvarez Cáccamo, Pedro e as nubes; de Fina Casalderrey, ¿Sobrevives?; de Antón Cortizas, O ladrón de ar; de Carlos Vila Sexto, Gárgola, VI premio Rúa Nova de narrativa. Ademais reeditábase Ana­gnórise, de María Victoria Moreno, e traducións (Xerais) de Jack London, M. De Pedrolo, Andreu Martin, E. Allan Poe, A.Conan Doyle, etc. Máis traducións. Noutras editoriais (Sotelo Blanco, Positivas, Laiovento) saían os Contos de E.T.A. Hoffmann; Corazón de escuridade, de J. Conrad; Mr. Vértigo, de Paul Auster; o Fausto de Goethe en versión de L. Tobío e Capital da dor, de Paul Eluard (EM).

Os clásicos galegos tamén tiñan o seu oco. O Centro de Estudos Medievais de Ribadavia recuperaba a biografía de Eduardo Chao, por Curros Enríquez; e reeditábanse obras como Arnoia, Arnoia, de Méndez Ferrín; Era tempo de apandar, de R. Valenzuela; As crónicas de Sochantre, de Cunqueiro; O libro dos amigos, de Otero Pedrayo, e diversos títulos de Ánxel Fole no seu Día das Letras Galegas. De Fole saía tamén o Cartafolio galego (ANT) e aparecían estudos de Claudio Rodríguez Fer, Armando Requeixo, Neira Cruz e Alonso Girgado.

Batallán

Pan por Pan domingo 9 marzo

Hai máis de 30 anos que escoitei cantar por vez primeira a Luís Emilio Batallán. Debeu ser nalgún dos peches de estudantes en Fonseca ou nalgún concerto improvisado nunha asemblea universitaria daquel tempo. Batallán cantaba poemas de Curros e de Celso Emilio Ferreiro, entre outros, e viña de Madrid onde militara no comunismo clandestino. Onte estivo de novo en Celanova, na homenaxe a Curros Enríquez xornalista, e escoitei de novo cancións como “O maio”, “Nouturnio” ou “A Rosalía”. Conservan estas versións a mesma forza evocadora de cando as descubrín sendo estudante. Cancións que logo cantaron artistas como o seu amigo Pablo Milanés ou Toquinho. No xantar posterior coñecín un pouco máis a Batallán, médico rural de profesión; é un home afable, impulsivo, como un neno grande: na súa faciana adulta sobrevive unha mirada infantil que segue a descubrir o mundo.