23 oct 2008

HOMENAXE A ANTÓN PULIDO: dous discursos


Chegáronme, vía Monxardín, dous discursos da Homenaxe ó pintor Pulido: o do alcalde de Amoeiro e o de Bieito Ledo. Velaí unha breve escolma. E os textos completos en Comentarios.


Antón Pulido Nóvoa, soubo, en palabras de Otero Pedrayo –Señor desta Casa Grande de Trasalba e Mestre de Mestres das Letras Galegas-, “acoller e entronar no seu espírito a elegancia severa dos Chaos de Amoeiro, desta Lombardía galega”. Este espírito xa o posuía na súa infancia, cando gabeaba entre as polas das cerdeiras de Bóveda para outear as paisaxes que logo percorrería co seu pincel. Só coas boas verbas da súa nai Carmen, o neno Antón accedía a baixar a terra da realidade esbozando, logo, ante a ollada fascinada do seu pai Isaac, unha arte extremadamente madura para tan curta idade. Ese fillo, que aprendeu a amar sen condicións -como as súas irmás Carmen, Rosa i Esther- adquiriu, tamén, rango de defensor da cultura galega na Xunta de Galicia e no Museo de Arte Contemporáno de Santiago. Maís aló da Administración, Anton Pulido Nóvoa acadou calidade de grande e admirado artista, celebrando exposicións que viaxan a mecas da arte actual como Tokio, Taiwan ou Nova Iorque, sendo motivo de exemplo e orgullo para a terra que o viu nacer e criou.

Sen pretender exercer de experto na crítica artística, non parece atrevido sinalar que a obra de Antón Pulido Nóva zumega as cores das súas vivencias con tons intensos, vivos, rotundos, sonoros e audaces, nunca preñados de estridencia, e cunha tintura de melancolía que reflicte a clase tan especial de amor que aprendeu a profesar pola xente e o seu entorno. A soidade dos que se enfrontan na súa intimidade cos retos da vida, patente nos seus cadros, é un hábil contrapunto da súa pintura respecto dunha personalidade gregaria que gusta e se sinte cómoda no calor das múltiples amistades que profesa, moitas delas hoxe aquí presentes.

DA LOA DE BIEITO LEDO:
Como non se ía a discorrer, como non se ía avivar o enxeño se tiñamos que erguernos ás sete da mañá e ducharnos con auga fría (cando tocaba facelo). Dicían que puña as carnes duras e que a algunhas tamén as abrandaba e que fortalecía a alma. Ter meditación e logo misa, almorzo, limpeza, e o resto do día sesións de estudo e clases de mañá e tarde; xantar e cea en silencio con lectura, dous recreos, un a media mañá e outro a media tarde; era obrigatorio durmir a sesta; rosario antes da cea e exame de conciencia antes de ir para a cama e así tódolos días menos o xoves á tarde e os domingos que saiámos de paseo. Poñámonos xa nos retóricos (15, 16 e 17 anos), con sotana, faxín, esclavina e bonete, en fila de a tres que rompiámos ó chegar a Reza ó lado do pai Miño e improvisabámos unha pelota de farrapos e puñámonos xogar. Imaxinemos que fose maio, o mes de María e, claro, coa calor e o exercicio suábase, e aparecía a sede que tratabamos de apagar con aquela máxima do noso prefecto: “Hay una fuente, tengo sed, luego no bebo”, que se cumpría ó pé da letra. Sufrir é malo, pero ter sufrido…

E así o intelectus apretatus de Pulido foise pouco a pouco configurando coa prosodia et ars metrica latina e o grego que impartía maxistralmente D. Francisco Botana. Lembremos a Ilíada e a Odisea de Homero, a Eneida de Virxilio, coa literatura de D. Agustín Madarnás que ata lle contaxiou a aficción a Carlos Casares, coa Escolástica de San Tomé e coa Summa teologorum.

Pero Antón Pulido era moito máis ca un estudiante. Era xa artista. Primeiro como tiple e máis tarde Tenor Solista da Escola Cantorum do Seminario. Especializouse en canto gregoriano en Salamanca. Máis aínda: afinaba, ensaiaba e dirixía a rondalla que en días especiais nos espertaba cunha serenata. Artista tamén, deseñaba e pintaba carteis que competían cos de Evencio Domínguez, que tiña unha técnica especial, e logo cadros ó óleo da man do profesor Cárcamo.




PARA QUE YO ME LLAME ÁNGEL GONZÁLEZ...

Para que yo me llame Ángel González,
para que mi ser pese sobre el suelo,
fue necesario un ancho espacio
y un largo tiempo:
hombres de todo el mar y toda tierra,
fértiles vientres de mujer, y cuerpos y más cuerpos,
fundiéndose incesantes
en otro cuerpo nuevo.
Solsticios y equinoccios alumbraron
con su cambiante luz, su vario cielo,
el viaje milenario de mi carne
trepando por los siglos y los huesos.
De su pasaje lento y doloroso
de su huida hasta el fin, sobreviviendo
naufragios, aferrándose
al último suspiro de los muertos,
yo no soy más que el resultado, el fruto,
lo que queda, podrido, entre los restos;
esto que veis aquí,
tan sólo esto:
un escombro tenaz, que se resiste
a su ruina, que lucha contra el viento,
que avanza por caminos que no llevan
a ningún sitio. El éxito
de todos los fracasos. La enloquecida fuerza del desaliento...
(Dedicado a Arume.
Foi sempre un dos meus poemas preferidos, das letras castelás. Escoiteino hai un par de días no programa "Esta tierra es mi tierra", con Ángel González presentándonos Oviedo. Está tamén en Youtube, recitado polo propio poeta).

un agasallo
para Eire,
que estivo de cumpreanos hai uns días

O legado de Alberti
PAN POR PAN xoves 23 outubro

Contaba onte EL PAÍS que hai moitas queixas sobre o estado do “legado de Alberti”. Protestan os editores, os expertos e familiares como a súa filla Aitana, que cando nena fotografara o noso Eduardo. Seica existe unha sociedade mercantil, controlada pola súa viúva, que está a poñer moitos problemas para autorizar reedicións do poeta gaditano. E que impide, con esaxeradas pretensións económicas e outros medios, que se fagan películas sobre el ou mesmo un Festival musical que andaba a organizar Kiko Veneno. Aínda máis, hai uns anos no Liceo comentábanos Benjamín Prado, amigo do poeta, que as edicións das súas memorias, trala súa morte, estaban a ser editadas con censuras e cambios sorprendentes. Quizais a súa viúva teña todos os dereitos ben asegurados, pero Alberti é de todos os seus lectores. Era xeneroso, di a súa filla Aitana, e están a traizoar o seu espírito.

ETERNO RETORNO
PAN POR PAN mércores 22 outubro.
Foto, publiucada en GALICIA HOXE 15-10-08:
Miro Casabella (dereita) no concerto dos pobos ibéricos que se celebrou no 1976. Detrás del, conversan Benedicto (esquerda) e Raimon.

Xa saben do meu interese polas teorías do Eterno Retorno. O Tempo, nesta concepción antropolóxica, tería un principio e un fin, que pola súa banda xera un novo principio. Na teoría máis estrita do ER, os acontecementos volven a repetirse na mesma orde que xa sucederon, sen variación ningunha. Nietzsche ata planeou a tese dunha repetición infinita das ideas, pensamentos e sentimentos. Penso eu no Eterno Retorno lendo os xornais: volven con éxito Fuxan os Ventos e Miro Casabella e Raimon con concertos en Compostela e na Coruña. Volve o querido Antón Pulido, agora Fillo Predilecto de Amoeiro. Ata volve, nas pantallas dos cines, o mito Che Guevara. Tería eu 14 ou 15 anos cando vin os primeiros cadros de Pulido no Museo Arqueolóxico. Naquelas datas unha man agarimosa e intelixente deume a ler os textos do Che: volverá tamén a súa idea do Home Novo?