Da presenza galega en América, hoxe

Afonso Vázquez Monxardín fala no seu Camiño do Vao de hoxe (galicia hoxe) da presenza galega en América, da súa diversidade ideolóxica, do seu aproveitamento electoral ata o presente e dalgunhas posíbeis medidas a tomar para revitalizar aquel mundo. Velaí o remate do seu artigo:
E sobre o panorama da diversidade ideolóxica que existía, e cunhas crecentes necesidades comúns por envellecemento de poboación e decaemento económico do país de acollida, as forzas políticas españolas -e galegas, por suposto- foron incapaces de deseñar entre todas unha auténtica política de estado sobre o tema emigratorio (asistencia, nacionalidade, cultura, etc.) e xogouse con eles só no tema electoral, tentando todas as forzas arrecadar os seus votos, e impóndolles unha responsabilidade absolutamente inxusta e desproporcionada, a través da obriga de tomar decisións políticas sobre os niveis locais, autonómicos e estatais, dun país que deixaran había décadas e que apenas coñecían na súa realidade actual.
Ata o momento de hoxe, os sucesivos gobernos galegos, apoiáronse alá en quen os apoiaba, e, certamente, naquelas oficinas era difícil establecer separacións entre funcións administrativas e políticas, de xeito que parecía que só uns monopolizaban o contacto coa administración galega.
O ideal sería que o novo goberno galego non cambiase de "socios" senón de política. A Xunta de Galicia podía comprar, por exemplo, o antigo Centro Ourensán -enfronte do Centro Galego e con grande carga simbólica- e facer unha oficina de representación política institucional en terreo neutral, de actuación administrativa, de información económica, turística, de centro de exposicións, de recepcións, de estancia de viaxeiros da administración galega, etc. e que, xunto cun pequeno núcleo de funcionarios de aquí, promovese a execución de políticas deseñadas co máximo consenso a ambas beiras do mar, entre as sociedades, dándolle preferencia, obviamente, ás máis representativas. Cómpre proxectar máis Galicia e menos interese electoral. ¿Será posible? (Imaxe do pintor Sucasas)

Polas terras de Merlín, a vella Eire
(Andoliña martes 8 maio)
O xornalista ourensán Luis Menéndez filmou para a TVG a serie documental Por terras de Merlín. Vina na tarde do sábado pasado, por vez primeira, cun capítulo dedicado ás realidades culturais da costa oeste de Irlanda, aquela que garda con máis forza a súa identidade e a súa lingua: o gaélico. Casas pintadas con cores vivas, verdes paisaxes con valados e palleiros, a enerxía do mar que brúa en todas as fisterras (que xa filmara con engado Flaherty en Homes de Arán), a conta tráxica dos naufraxios e os mariñeiros de colores rechamantes (para encontrar os corpos dos afogados), as lendas do Pozo Sagrado e os contos de aparecidos nos fiadeiros: son todos eles trazos que lembran, sen dúbida, o que foi a nosa Galiza tradicional.
Os nenos aprenden nas escolas cantos e bailes irlandeses e nas casas aldeás hai recitais nos que se xuntan os veciños para escoitar a voz dos vates locais. Tras séculos de regresión, o gaélico teno hoxe moi difícil: só o falan cento cincuenta mil persoas, aínda que saben falalo un millón. Na escola secundaria dáselle un plus nas notas aos mozos que fan nesa lingua os seus exames: unha idea que ata se podería importar, co apoio dos mestres máis comprometidos coa nosa cultura. Ou non? (Imaxe: un debuxo da arte celta xa cristianizada).

Leakey, Dian Fossey, as mulleres
PAN POR PAN martes 9 maio (La Región)
A min nunca me preguntaron os que miden as audiencias que programas vexo na TV, pero sigo, cando podo, os documentais da Dúas. E por iso ás veces comento aquí cousas deles: por exemplo, onte emitiuse un da Nacional Geographic sobre Dian Fossey, a californiana que viviu 18 anos cos gorilas nas montañas de Kenia e que foi logo asasinada. A súa historia é ben coñecida pola película “Gorilas na néboa”, aínda que nela se oculta o papel relevante de Bob Campbell, o fotógrafo que filmou esas imaxes inmortais. Foi o paleontólogo Louis Leakey o que escolleu a Fossey para esa misión científica e a Jane Goodall para estudar os chimpancés en Tanzania. E Goodall, premio Príncipe de Asturias, contou por qué Leakey elixiu a dúas mulleres: porque teñen máis paciencia para observar e están habituadas, dende a maternidade, a entender a seres que se expresan en silencio. Como os gorilas. (Imaxe: retrato de Dian Fossey).