O acto de Trasalba en fotos

Enviadas por Malós Cabrera (graciñas), tres fotos do acto de Trasalba e peche da mostra de Virxilio. Na foto do grupo, de esquerda a dereita: Abbe Rábade, V. Freixanes, M. Vilanova, R. Villares, Chus Pato, Luís Cochón, Virxilio, Víctor Campio, María do Cebreiro, MV, Susana Reboredo e os músicos José C. Ferro e Max Gómez.

Portuñol, de Luís González Tosar
("Extramuros", El Correo Gallego, 21 agosto 07)

Despois do xantar, tomo o café na taberna da Isaura, na Pedriña, a 50 metros da miña casa de Guimarás - O Irixo. Sempre os mesmos siareiros, agora aumentados cos traballadores das obras do ferrocarril de alta velocidade. Reparo nun deles, portugués norteño, trasmontano de Sao Martinho de Anta, orgulloso veciño e admirador de Miguel Torga, aínda que nunca leu nada del. É un rapaz de vinte poucos anos que en nada se distingue dos outros operarios, todos galegos. O chocante está na fala; o portugués non apea, por nada do mundo, o seu español chapurreado. Non se trata dun caso raro, a grande maioría dos nosos veciños cando se lles fala en galego contestan no seu peculiar castelhano.
Non nos enganemos. As voces ibéricas, encabezadas polo Nóbel Saramago, que hoxe reivindican a unión ibérica, ignoran intencionadamente a Galicia. Desprézannos, agás excepcións, porque para eles, fascinados pola España progre e moderna, representamos os avós pobres, aldeáns, cheos de miseria, falantes dun portugués arcaico que eles nunca quixeron nin queren entender. O galego segue a ser o espectro do aguador-aguadeiro brután e analfabeto. O guay, o espantoso -marabilloso- é o Corte Inglés, as grandes superficies e o bacallau a bo prezo. Todo moi uniforme, todo moi español. Pautas de comportamento cultural tan arraizadas, resultan de difícil mudanza. Recentemente, 150 estudantes de Valladolid, Zamora, Salamanca, Coímbra e Lisboa, realizaron unha experiencia de integración. O programa dos ruteros ibéricos resultou ben, agás na lingua. Os españois falaron decote no seu, os portugueses adaptáronse en portuñol. Nada disto ten interese para os meus amigos reintegracionistas que levitan ao pisaren terra lusa. Pretenden que os tomen por falantes de portugués, mais, pobretes, sempre son descubertos por un cheirinho español. As sibilantes non perdoan.

Celanova e Trasalba, crónica do 2 de setembro

Iniciamos o ano cultural coa entrega en Celanova, na Casa dos Poetas, do premio a Manuel Lourenzo. A laudatio correspondeu ó escritor Henrique Rabunhal (ben escrita e sentida, quizais un pouquiño longa) e o noso home do teatro respostou dando as grazas e explicando un pouco o que para el era o teatro, o compromiso, o idioma, e todo iso (con lembranzas de F.Pillado e de tantos amigos). Antes do acto na Casa dos Poetas, fíxose a tradicional ofrenda a Celso Emilio nas afóras do mosteiro, cabo do seu busto, acompañada polo grupo de gaiteiros do concello. Falou alí o crítico Ramón Nicolás, editor da poesía galega e do xornalismo de Celso Emilio, cunha axeitada visión do mundo de Celanova a través dos versos do poeta. Ó remate de todo, o xantar ben enxebre e estilo feira na Horta dos Poetas: botouse en falta a Méndez Ferrín, que está a rematar unha conferencia que ten que dar de inmediato na Sorbona francesa, convidado por Alain Badiou, e a outros amigos habituais como Damián Villalaín ou Baldomero Moreiras. Por alí andaban, ademais dos amigos de Celanova, xentes como Xabier Casares, Xoán Fonseca, Luís Menéndez, Luís González Tosar, Pedro Blanco Llano e a sua dona, Neira Vilas e Anisia, Acisclo Manzano, Santalices, a cantante María do Ceo, Santiago Lamas (creo que non quedou a xantar), Paulino Vázquez, María do Cebreiro, Xosé C. Sierra, Gonzalo Iglesias, etc. E algúns amigos de Manuel Lourenzo, claro. O xantar, coma sempre, cheo de anécdotas que agora non se poden resumir: Luis Menéndez falounos con detalle das epopeas dos galegos en América, sobre todo dos pescadores de Malpica no Perú e dos galegos que construíron o Canal de Panamá, sobre o que seica acaba de saír un interesante libro na Barrié.
Ás sete da tarde pechabamos a exposición de Virxilio na Casa Grande de Trasalba cun acto poético-musical. Estiveron, co pintor, Víctor Freixanes e Ramón Villares, en nome do Consello da Cultura Galega. Tocoume presentar o recital poético no que contamos con (excusado Ferrín, polo que antes dixen) Manuel Vilanova, Chus Pato, María do Cebreiro e Víctor Campio. Catro voces ben diferentes, catro alentos literarios que resoaron na Casa Grande, arredor dos cadros de Virxilio. Rematou o acto cun excelente concerto de jazz a cargo de Abbe Rábade Tío, con Abbe Rábade ó piano, José Carlos Ferro ó contrabaixo e Max Gómez á batería. Mesmo houbo un bis de propina. Malós Cabrera quedou en mandarnos algunha das fotos que sacou: se le isto, que non se esqueza do compromiso. Vimos por alí a algúns dos amigos xa citados en Celanova e outros como Afonso Monxardín, Lois Paradelo e Mercedes, a concelleira de cultura ourensá Isabel Pérez, o subdelegado Camilo, Luis Cochón (comisario con Lamas da mostra de Virxilio), Susana Reboreda (coordenadora dos actos), Augusto Valencia, etc. Algúns son contertulios desta casa e poden engadir o que queiran a esta crónica urxente e inmediata. (Os organizadores agasállaronos con esta peziña de Virxilio, dedicada a cada un de nós, que irá a unha parede da miña casa ó carón dun fermoso cadro de vendimadoras que o artista me regalou, tamén dedicado, hai anos).