(Foto: A poeta Olalla Cociña Lozano)A cuestión nacional repensada
Mulleres poetas reformulan o discurso político desde o de xénero
Galicia Hoxe, 15.07.2009
M. DOPICO
As poetas galegas que publican no novo século revisan, repensan o tema da nación, que non abordan desde a esencia ou desde un plano exclusivamente político, senón desde a denuncia de conflitos como a agresión á paisaxe ou a violencia de xénero. É unha das conclusións achegadas onte pola profesora María Xesús Nogueira na mesa redonda Nación e xénero nas poetas galegas e irlandesas contemporáneas, que se celebrou en Santiago no marco do IX Congreso da Asociación Internacional de Estudos Galegos.
Nas obras publicadas do 2000 á actualidade, o discurso social que dominou a poesía ata os 70 non é abandonado, pero muda cara "á deslocalización", a distancia crítica, paródica..., en poetas que amosan a súa solidariedade cos conflitos da propia nación e doutras nacións, explicou Nogueira. Así, a cuestión nacional non é obviada, senón que se alude a ela a través do tema da identidade, (Olalla Cociña, Dores Tembrás...), da parodia (Pilar Beiro, María do Cebreiro...), engadiu.
Pola súa banda, a profesora Manuela Palacios presentou os debates en Irlanda nos últimos trinta anos sobre o concepto de literatura nacional. A emerxencia de mulleres poetas nos anos 80-90 deu lugar nesta illa a un cuestionamento das ideoloxías nacionais de finais do XIX e primeiros do XX.
"O catolicismo preservou", -en Irlanda do norte- "a identidade nacional durante o colonialismo", pero a Igrexa católica propuxo un modelo de muller -María, nai, virxe...- contra o que, salientou Palacios, as poetas reaccionaron, xerando un contradiscurso, alicerzado no feminismo. O nacionalismo tamén se apropiou do celtismo, e diversas autoras advertiron contra os elementos misóxinos e patriarcais da mitoloxía celta, segundo Palacios.
A tamén profesora Laura Lojo referiuse ao proceso de construción da subxectividade feminina na poesía irlandesa actual, oposto ás representacións patriarcais que, tanto no discurso colonial na literatura inglesa como no da resistencia irlandesa, consideraban as mulleres como seres pasivos e afastados do ámbito político. A escritora e profesora María do Cebreiro lembrou que "non hai xénero, senón xéneros, nin nación, senón nacións", e explorou o papel das mulleres que son á vez críticas e poetas na construción nacional e de xénero. "A crítica forxa modelos", salientou.
O Congreso da Asociación Internacional de Estudos Galegos acolleu onte outras mesas redondas. Nunha delas, Anxo Angueira reivindicou a Rosalía de Castro feminista, "agresiva, radical e afouta", e Joaquim Ventura dixo que "Castelao non foi nacionalista, senón populista", na súa defensa dos explotados, tinguida de "moralismo".
Nas obras publicadas do 2000 á actualidade, o discurso social que dominou a poesía ata os 70 non é abandonado, pero muda cara "á deslocalización", a distancia crítica, paródica..., en poetas que amosan a súa solidariedade cos conflitos da propia nación e doutras nacións, explicou Nogueira. Así, a cuestión nacional non é obviada, senón que se alude a ela a través do tema da identidade, (Olalla Cociña, Dores Tembrás...), da parodia (Pilar Beiro, María do Cebreiro...), engadiu.
Pola súa banda, a profesora Manuela Palacios presentou os debates en Irlanda nos últimos trinta anos sobre o concepto de literatura nacional. A emerxencia de mulleres poetas nos anos 80-90 deu lugar nesta illa a un cuestionamento das ideoloxías nacionais de finais do XIX e primeiros do XX.
"O catolicismo preservou", -en Irlanda do norte- "a identidade nacional durante o colonialismo", pero a Igrexa católica propuxo un modelo de muller -María, nai, virxe...- contra o que, salientou Palacios, as poetas reaccionaron, xerando un contradiscurso, alicerzado no feminismo. O nacionalismo tamén se apropiou do celtismo, e diversas autoras advertiron contra os elementos misóxinos e patriarcais da mitoloxía celta, segundo Palacios.
A tamén profesora Laura Lojo referiuse ao proceso de construción da subxectividade feminina na poesía irlandesa actual, oposto ás representacións patriarcais que, tanto no discurso colonial na literatura inglesa como no da resistencia irlandesa, consideraban as mulleres como seres pasivos e afastados do ámbito político. A escritora e profesora María do Cebreiro lembrou que "non hai xénero, senón xéneros, nin nación, senón nacións", e explorou o papel das mulleres que son á vez críticas e poetas na construción nacional e de xénero. "A crítica forxa modelos", salientou.
O Congreso da Asociación Internacional de Estudos Galegos acolleu onte outras mesas redondas. Nunha delas, Anxo Angueira reivindicou a Rosalía de Castro feminista, "agresiva, radical e afouta", e Joaquim Ventura dixo que "Castelao non foi nacionalista, senón populista", na súa defensa dos explotados, tinguida de "moralismo".
Entradas
