5 nov 2006




ENCONTRO EN TITULARES

Cunha media de asistencia relevante (arredor de 50 persoas en cada acto) e unha riqueza evidente nos debates, celebrouse o pasado sábado o V Encontro de Escritores Ourensáns, organizado pola Sección de Literatura do Liceo. Tentarei resumilo en titulares.

Alonso Montero: Antón Tovar era unha personalidade vulnerable e indefensa. Foi radical na defensa do seu ateísmo e o seu comunismo. “Eu fun censor” de Tovar : no seu segundo diario en prosa, houbo que suprimir unha frases moi duras contra o actual monarca.
Xosé Carlos Caneiro: Non hai cultura sen novelas. A literatura permanente, os libros que serán clásicos, sofre momentos de angustia. A calidade literaria nada ten que ver co mundo do espectáculo.
Ramón Caride Ogando: Hai máis produción narrativa que nunca e está asegurado o relevo xeracional. Falta proxección no exterior e faltan lectores. A min encantaríame escribir un Código da Vinci en galego.
Delfín Caseiro: A cultura española está comendo á galega. Velaí: 50 persoas nunha estrea teatral galega na cidade, fronte a case dúas mil nunha obra española con caras televisivas.
Alfredo Conde: A literatura galega ten unha riqueza excepcional e estamos sobrados de infraestruturas culturais e funcionarios da cultura. Pero iso non se corresponde co papel dado ós creadores, que non poden deseñar a profesionalización do seu labor como tales.
Iolanda López: Hai que actuar sobre os adultos e os pais para que manteñan o seu papel e responsabilidade na transmisión do idioma.
Fernández Naval: Necesitamos vernos nos espellos dos outros para entendérmonos; dende fóra admiran a sociedade e a cultura galega. O máis importante da literatura recente é a incorporación das mulleres e o éxito da literatura xuvenil. Necesitamos traducións doutras literaturas e faltan mecanismos habituais de comunicación con outras culturas.
Camilo Franco: Padecemos a síndrome de Estocolmo, estamos obsesionados por non poder ser e parecernos a alguén que non se parece a nós. Os desexos dos escritores non coinciden cos desexos do mercado. A literatura de xéneros galega (novela negra, erotismo, etc.) produciuse sen modelos propios e quedámonos a medias tamén nisto.
Millán Picouto: O idioma é a normalización cultural. Critico ó goberno galego pasado e ó actual pola súa falta de enerxía e por non facer cumprir a Lei de Normalización Lingüística. O futuro do galego é lóbrego con esta sociedade e co papel que están a facer os políticos.
Afonso Vázquez Monxardín: É imposible a autosuficiencia dos escritores só dende o mercado en galego. Temos que adaptarnos á sociedade da globalización e subliñar os aspectos en positivo da normalización do idioma. Imos, de xeito inevitable, a unha sociedade plurilingüe na que os idiomas teñen que repartirse os papeis.
Manuel Vilanova: Para min a poesía é unha terapia necesaria. Pecheime durante cinco anos a escribir o poemario A esmeralda branca. Todos os días, sen faltar un sequera, escribía algún poema.

Máis cousas
Dous momentos de confrontación dialéctica con certa tensión. O primeiro, o diálogo entre Xosé C. Caneiro e Camilo Franco máis Ramón Caride cando aquel defendía o seu modelo de literatura e a esixencia de calidade, medida obxectivamente, ó que Caride argumentaba que iso non era medible e dependía da subxectividade; Caneiro e Camilo discreparon de continuo sobre a recepción da literatura e o que reclamaban os públicos dos escritores. O segundo momento, na interpelación de Millán Picouto a Alonso Montero, porque este fixo consideracións sobre o nacionalismo que aquel tomou por despectivas e dalgún xeito criticou ó nacionalismo, para Alonso dominante na cultura galega, por non apoiar noutros momentos a obra de Tovar. Picouto estimou ademais que o ateísmo de Tovar é complexo, pois sempre está a buscar un diálogo con Deus, e que a última parte da obra de Tovar é a máis valiosa, moi particularmente os seus Sonetos.

Estiveron por alí tamén...
Xosé C. Gómez Alfaro, Mar Nogueira, Maribel Longueira, Xavier Paz, Gustavo Peaguda, X. Bouzo, Xoán Fonseca, Manuel Peña Rey, Luís de Sober, Pepe Trebolle, Carme Lorenzo, Xián Bobillo, Stella Estrada, Xaquín Vales, Segismundo Bobillo, Santiago Lamas, Benito Losada, J. Liceras, Xulio Outumuro, Uxía Méndez Santana, Andrés Mazaira, Fernando Román, Xosé C. Sierra, Rita Fernández, etc. Etc.
E o meu agradecemento especial a José Luís Troitiña, do Liceo, que se encargou, con total acerto, de toda a andamiaxe organizativa do evento (contactos, comida, etc.).
(Imaxe: Libri, de G.M.Crespi, 1725)
(Outra crónica do encontro no blog de Moralla).

A esmeralda branca
(Pan por Pan domingo 5 novembro)

Escribo dende o Liceo, nun descansiño do V Encontro de Escritores Ourensáns, cita que está a ser un éxito, tanto na resposta dos asistentes como na riqueza dos debates tralas mesas redondas. Ademais, presentamos un libro de certo monumental, en todos os seus sentidos, o extenso poemario “A esmeralda branca” co que Manuel Vilanova volve á poesía en galego tras case vinte anos de silencio lírico: un moi valioso roteiro de sentimentos e emocións arredor desta nosa cidade auriense e das súas paisaxes natais de Barbantes e O Ribeiro.
Nos debates entrecrúzanse temas literarios, sociolóxicos, económicos e de mercado e ata políticos. Entre todo o dito, prefiro quedarme cun dato optimista que subliña Fernández Naval: temos, ademais dunha calidade literaria indiscutible, varias xeracións a escribir en galego, dende os 80 ós 16 anos. O futuro esta asegurado.

(Imaxe: foto de Pena Corneira, presente tamén no poemario de Manuel Vilanova. A foto procede do blog de Carlos Sánchez Montaña, www.callaecia.blogspot.com)

Fernández Mazas.
(Pan por Pan sábado 4 novembro)

A loita pola normalización do noso idioma nunca foi doada. Algúns tenden a idealizar a recente historia do noso país, pero o certo é que ata os tempos da Segunda República os únicos con certa coherencia neste nivel foron os galeguistas: os únicos que usaban o galego en público e defendían a Autonomía. Onte, na sección veciña “Historia en Catro Tempos”, viña un suceso de hai 70 anos, sobre o que eu mesmo teño escrito outras veces. O primeiro gran mitin polo Estatuto de Galicia nesta cidade, presidido por Risco e Suárez Picallo, foi boicoteado por socialistas de esquerda, entre eles Cándido Fernández Mazas, que acusaban aos galeguistas de querer implantar un novo caciquismo. Entre os xoves trosquistas daquela hora estaban tamén os seus irmáns Mario e Armando, a quen tiven a fortuna de coñecer. Co tempo o galeguismo iría enchoupando outras ideoloxías...
(Imaxe: Cándido Fernández Mazas, retrato do seu irmán Mario).