SUSO DE TORO
Asasinos do soño
El País, 01/05/2009
A nosa lingua, esta cousa antiga, o remol daquel lume que ardeu ben vivo no tempo dos reis e dos trovadores e que lle deu a palabra a millóns de persoas nesta costa peninsular e nas costas do Brasil e África. A nosa lingua, estas palabras que foron libres na República, que foron bravas contra o franquismo, que foron mansas e alimenticias como o forno do pan da casa dos avós. A nosa lingua, que nos fai "Nós", chegou a nós pola nosa debilidade.
Non foi a resistencia do pobo galego, non foron os dirixentes da nación galega -que nunca tivemos-, o galego chegou a nós históricamente vivo debido ao atraso da Galiza. Foi o abandono no que viviu unha Galiza encerrada dentro da España, que tiña as súas comunicacións por mar sometidas ás necesidades da Coroa española, que ficou separada do seu sur, Portugal, e incomunicada coa meseta sen ferrocarril axeitado e sen estradas dignas. O galego chegounos como un resto histórico que perviviu nas clases sociais iletradas e que fixo soñar aos intelectuais rexeneracionistas cun país propio e digno. A realidade histórica a mediados do século XX eran xa catro provincias, o soño chamábase "Galicia" ou "Galiza". Ese soño recreouse, unha vez máis, e chegou á miña xeración a través daqueles libros escasos e ventureiros, que andaban como unha cousa estraña por algún curruncho dalgunhas librarías. A existencia daqueles libros obrigou a plantexarnos un problema ético aos mociños que queriamos ser escritores: tiñamos que ser leais a esa esperanza tan desesperada, a ese compromiso que insistía e insistía en existir. A nosa escrita debía ser en galego. E por iso estamos agora aquí.
A vida vaise vivindo, tamén polo país pasan os anos, os períodos. O galego xa non é lingua de pobres e iletrados, eses falan castelán. E de quen é lingua realmente? Tras a morte de Franco a sorte histórica do galego estaba nas mans da democracia, que para nós é o autogoberno galego, a autonomía. Tiñan de ser os gobernos galegos quen garantisen a existencia da lingua. Xa vimos o que foron os anos na Xunta da dereita, un paternalismo que encubriu a morte lenta. A pasada Xunta bipartita foi o que foi, a frustración da esperanza, e agora chegou a hora da verdade, veu o matador do galego. Acabaron as cerimonias, acabouse o paternalismo, o matachín é práctico e pragmático, vén coa cuadrilla acabar de vez coa lingua galega. Morra o conto, di. Nin Galiza nin Galicia, catro provincias abóndanlle. Para a nosa desesperación. Fannos desesperados novamente, entregar a vida a un soño é gañar a desesperación.
Asasinos do soño
El País, 01/05/2009
A nosa lingua, esta cousa antiga, o remol daquel lume que ardeu ben vivo no tempo dos reis e dos trovadores e que lle deu a palabra a millóns de persoas nesta costa peninsular e nas costas do Brasil e África. A nosa lingua, estas palabras que foron libres na República, que foron bravas contra o franquismo, que foron mansas e alimenticias como o forno do pan da casa dos avós. A nosa lingua, que nos fai "Nós", chegou a nós pola nosa debilidade.
Non foi a resistencia do pobo galego, non foron os dirixentes da nación galega -que nunca tivemos-, o galego chegou a nós históricamente vivo debido ao atraso da Galiza. Foi o abandono no que viviu unha Galiza encerrada dentro da España, que tiña as súas comunicacións por mar sometidas ás necesidades da Coroa española, que ficou separada do seu sur, Portugal, e incomunicada coa meseta sen ferrocarril axeitado e sen estradas dignas. O galego chegounos como un resto histórico que perviviu nas clases sociais iletradas e que fixo soñar aos intelectuais rexeneracionistas cun país propio e digno. A realidade histórica a mediados do século XX eran xa catro provincias, o soño chamábase "Galicia" ou "Galiza". Ese soño recreouse, unha vez máis, e chegou á miña xeración a través daqueles libros escasos e ventureiros, que andaban como unha cousa estraña por algún curruncho dalgunhas librarías. A existencia daqueles libros obrigou a plantexarnos un problema ético aos mociños que queriamos ser escritores: tiñamos que ser leais a esa esperanza tan desesperada, a ese compromiso que insistía e insistía en existir. A nosa escrita debía ser en galego. E por iso estamos agora aquí.
A vida vaise vivindo, tamén polo país pasan os anos, os períodos. O galego xa non é lingua de pobres e iletrados, eses falan castelán. E de quen é lingua realmente? Tras a morte de Franco a sorte histórica do galego estaba nas mans da democracia, que para nós é o autogoberno galego, a autonomía. Tiñan de ser os gobernos galegos quen garantisen a existencia da lingua. Xa vimos o que foron os anos na Xunta da dereita, un paternalismo que encubriu a morte lenta. A pasada Xunta bipartita foi o que foi, a frustración da esperanza, e agora chegou a hora da verdade, veu o matador do galego. Acabaron as cerimonias, acabouse o paternalismo, o matachín é práctico e pragmático, vén coa cuadrilla acabar de vez coa lingua galega. Morra o conto, di. Nin Galiza nin Galicia, catro provincias abóndanlle. Para a nosa desesperación. Fannos desesperados novamente, entregar a vida a un soño é gañar a desesperación.
Pintura de Ángel Gonzalo.Ilusión.
Entradas
