ESCOLMA DE CEN POEMAS (n.2)

Marinha, ende folegares
teño eu por desaguysado
e soon muy maravilhado
de ti por non rebentares,
ca che tapo eu (d’) aquesta minha
boca a ta boca, Marinha,
e d’estes narizes meus
tapo eu, Marinha, os teus,
e das mâos as orellas,
os olhos das sobrencelhas;
tapo-t’ ao primeyro sono
da mha pissa o teu cono,
como me non veja nenguû,
e dos collôes o cuû;
como non rebentas, Marinha?

Empecei esta miña escolma de Cen Poemas de Autores Galegos cun texto moi dramático: o poema de Pimentel. Cambiando totalmente de rexistro, hoxe vai outro que teño entre as máis grandes xoias das letras galegas de todos os tempos. Este novo poema está dedicado a unha tal Marinha e as súas artes amatorio-sexuais (está recollido na Antoloxía de poesía obscena dos trobadores galego-portugueses que preparara Xosé Bieito Arias Freixedo en Ed. Positivas, 1993). Este autor, seguindo a Rodrigues Lapa, sitúao atribuído a Afonso Eanes do Cotón, en cambio a edición da Lírica profana galego-portuguesa do Centro Ramón Piñeiro prefire a autoría de Pero Viviaez, trobador portugués nobre con bens no sur de Galiza (reproducimos o texto desde a edición do C.R.Piñeiro).
O poema enmárcase no caudaloso río de poesía de escarnio e maldizer medieval (que se continuaría na sátira das cantigas populares dos Séculos Escuros, no Curros de O Divino Sainete, Celso Emilio, Manuel María e un longo etc.). É un texto magnífico, pechado, inmellorable (velaí ese xogo do “folegares”, xogando coas formas do fol para “moverse rítmicamente como un fol, durante o coito, ó mesmo tempo que se exhalan suspiros”). Velaí o seu forte alento humorístico e lúdico que se ten relaciondo coa orixe populare vulgar do poeta (se fose Eanes do Cotón). Velaí a gracia da descrición do acto con todos os seus detalles e partes participantes: o cono, a pissa, o cuu, os collôes, os ollos, a boca, as orellas, etc. Tamén se podería dicir que se trata dun poema misóxino, onde a muller está obxectualizada e degradada (correción política), pero eu prefiro cargar as tintas no seu tono lúdico e provocador. E por que non dicir tamén que expresa a anguria do home que pon todo o que pode no seu esforzado labor e aínda así se sorprende ante as capacidades receptoras da muller?. Ah, e o verso final… non mo negarán, maxistral!!! (Na imaxe, un debuxo anónimo de 1880).