NUNCA SABEREMOS OS PORQUÉS
Andoliña 8 xuño (Imaxe: detalle de Delacroix)

Sigo aprendendo moitas cousas no último libro de Santiago Lamas, “Ferrín e outras historias” (Ediciós do Castro). Como xa dixen, boa parte do mesmo está ocupada por un ensaio sobre os que se quitan de en medio, referido a escritores e a personaxes suicidas, con especial atención ós que aparecen na narrativa de Méndez Ferrín: velaí os de relatos como “Odiado Amado” ou “Morrer en Laura”, entre outros.
Hai milleiros de libros e artigos sobre o tema dos suicidios: estudáronse os seus condicionantes, variables, formas, etc. Pero nada sabemos dos porqués: “a socioloxía do suicidio non nos ensina nada sobre o suicidio como drama individual.” Porque pertence á máis radical subxectividade: un acontecemento banal para uns pode ser determinante noutra persoa para que se derrube o seu mundo e busque o seu final. Aínda que existe unha palabra breve que nos achega a esas claves: “só”. T. Joiner conta o caso dun paciente que deixou unha nota na que dicía que ía camiñando até a ponte de Golden Gate, pero que, se no camiño alguén lle sorría, xa non o faría. A literatura si sabe dos porqués. A soidade como expresión do sufrimento. Como no magnífico poema rosaliano “Soia”: “como naide a esperaba/ ela non tornou máis”.