O custe do centralismo
Xesús Veiga Buxán
Xornal de Galicia, 04/05/2010

Grazas á información publicada por Xornal de Galicia o pasado día 21 de abril sabemos que o Tribunal de Cuentas do Estado ten aberto un procedemento por presunta responsabilidade contábel derivada do contido do Informe de Fiscalización do INEGA correspondente ao ano 2004 e que foi realizado polo Consello de Contas de Galicia no ano 2006.
A enumeración das datas referenciadas na devandita información suscita unha necesaria reflexión sobre o funcionamento dos órganos de control externo das administracións públicas. A primeira condición para garantir a legalidade e a racionalidade no uso dos orzamentos públicos é a dilixente actuación dos mecanismos de control previstos na normativa vixente. Se xa resulta problemática a demora constatada entre o exercicio fiscalizado e o momento no que o Informe foi coñecido oficialmente polo Parlamento galego, maior preocupación debe provocar o feito de que sexa agora –seis anos despois de ter acontecido os feitos analizados– cando se procede a delimitar a eventual comisión dun delito contábel na xestión do devandito organismo.
Un dos motivos que explica este desaxuste temporal radica na circunstancia de que o Consello de Contas non posúe a competencia de axuizamento e debe remitir, de ser o caso, os seus informes ao Tribunal de Cuentas para que este ditamine sobre a eventual concorrencia de actividades delitivas na xestión dos administradores públicos. Este déficit na propia natureza constitutiva do órgano galego forma parte desa paisaxe centralizadora que ten caracterizado unha boa parte do nacemento e posterior desenvolvemento da arquitectura institucional do actual Estado español. E non estamos só nin principalmente ante unha discusión académica de carácter xurídico-constitucional. Temos diante, precisamente, unha consecuencia práctica do surrealismo centralista que habita nos espazos da burocracia oficial: para saber se no ano 2004 se cometeron delitos contábeis na xestión do INEGA temos que agardar ate hoxe porque o Consello de Contas carece de potestade para resolver semellante incógnita a pesar de ter elaborado –hai seis anos– a auditoría que agora serve de fundamento ao Tribunal de Cuentas para abrir un procedemento específico.
Esperanza Aguirre ven de afirmar, con total tranquilidade, que “a corrupción é algo consubstancial a todas as institucións”. O seu superior xerárquico, Mariano Rajoy, só depura responsabilidades no PP cando se confirma o procesamento en sede xudicial do cargo político afectado. Se sumamos as dúas doutrinas, a conclusión está servida: para qué queremos órganos como o Consello de Contas e o Tribunal de Cuentas? Aforremos cartos dos contribuíntes e agardemos polas lentas resolucións xudiciais para que nos midan o volume de corrupción por metro cadrado. Ademais, o presidente da Xunta aplaudiría esa demostración de austeridade coa mesma enerxía coa que criticou o gasto na tradución simultánea que levará aparellado o uso normal do galego, do euskera e do catalán no Senado. Ben mirado, Núñez Feijoo é un moderado porque podía pedir, directamente, a supresión do Senado. Aforraríanse moitos máis euros e case ninguén o botaría de menos.