Manuel Peña Rey.
(Andoliña 2 maio. Na imaxe cartel do Estatuto do 36, de Díaz Baliño)

Viña o seu nome antonte na prensa local ourensá, porque faleceu hai 50 anos. E creo que paga a pena dedicarlle estas liñas para loitar contra a desmemoria. En efecto, o 1 de maio de 1957 era soterrado en Auria coa presenza dun núcleo reducido de galeguistas Manuel Peña Rey: “Era o noso presidente”, lembraba Otero Pedrayo nun emocionado artigo na prensa do exilio, en Galicia Emigrante, titulado "Lembranza dun bon e xeneroso".
Xinecólogo de profesión (“un dos grandes xinecólogos de Galiza”, di Otero), de orixe nas terras pontevedresas de Viascón, Peña Rey militara no Partido Nazonalista Republicano de Ourense e fora logo presidente do Partido Galeguista nos anos 30, cando o centro galeguista tiña sede na antiga rúa de Alba.As verbas de don Ramón lembran o eminente doutor naqueles días de esplendor republicano: “Todo era bondade, calmo gozo de espranza, xenerosidá, irmandade. Sen xerarquías, orde e leial acatamento, con bos escritores ningunha vaidade literaria. Requintados artistas e homes de oficio artesán quentábanse ó mesmo fogar”. Co corpo morto de Peña Rey no camposanto de San Francisco remataba para os galeguistas ourensáns a etapa máis gloriosa da súa historia.

Manuel Peña Rey (e II)
Manuel Peña Rey veu para Ourense nos anos dez, seica animado por Losada Diéguez, despois do seu matrimonio con Celia Bouzas. Xinecólogo de profesión, montou na cidade o primeiro sanatorio desta especialidade, co doutor Manuel Pol Piñeiro. Polas datas ata podería ser o médico que ve as mulleres en coiros e do que falan alarmados os neniños de Xente ao lonxe. No Ourense dos 30, dirixiu con bo sentido o Partido Galeguista, en momentos difíciles: polas polémicas cos socialistas e pola confrontación cos monárquicos. Saíu en axuda de Otero Pedrayo cando este era atacado no Galicia calvosotelista e en 1931 deuse de baixa como subscritor e anunciante deste xornal polas súas campañas contra a autonomía de Galicia.
No alzamento militar foi expulsado da súa praza no Hospital Provincial, detido e preso no cárcere do Carballiño e confiscada unha parte dos seus bens; mesmo estivo preto de perder a súa casa no Parque de San Lázaro ourensán. A represión dos galeguistas en Ourense foi menor, cando menos dos que vivían na cidade (Bóveda, fusilado na Caeira, tamén era ourensán). Peña Rey morreu en 1957, honrado polos seus amigos galeguistas. A súa viúva falecería moito despois, en 1989.