3 nov 2007


Europa e o diñeiro.
Pan por Pan sábado 3 novembro

“Hoxe só hai unha gran forza en Europa: o diñeiro. Hai 20 anos os meus estudantes de Oxford querían dedicarse á política e á investigación. Hoxe as nosas elites van ó diñeiro e o diñeiro mércao todo en Europa, é como a droga do esquecemento, non queremos pensar os problemas. E se non encontramos outro ideal, o diñeiro vai sufocar a vida espiritual. En Europa a esperanza sempre estivo na esquerda dende a Revolución Francesa e onde non haxa unha esquerda seria, cun programa humano, hai un burato negro. Suíza, ese pequeno país ultraliberal, convértese nun xeito de protofascismo para vacas. Non hai unha gran ventá sobre o mañá, unha utopía se queren, si, un equivócase, pero se os mozos non queren equivocarse, se din que non lles van enganar de novo, qué lles queda? Irse traballar á banca.” (Dunha conferencia de George Steiner, hai uns días, en Barcelona, citada por La Vanguardia).

13 comentarios:

Anónimo dijo...

Non haberá un enlace a esa entrevista en Internet?

Marcos Valcárcel López dijo...

A min encantoume sobre todo iso de Suíza como "protofascismo para vacas". A entrevista publicouna LA VANGUARDIA o mércores en papel: é máis longa e moi interesante tamén noutros temas. Creo que ese xornal só deixa acceder ós suscritores e eu non o son. Se algún dos nosos artistas (Xoán da Coba, Xulio O., etc.) a encontra, por favor que a pegue aquí. Graciñas por adiantado.

Anónimo dijo...

Esto encontrei:
De paso por Barcelona, George Steiner ha repetido su melancólica oración por una Europa difunta, camino del ocaso ¿final?


[ .. ]


De la información de Justo Barranco en La Vanguardia (23 octubre 2007) me guardo con respeto estas frases significativas:


“Sólo hay una gran fuerza en Europa, el dinero”

[ .. ]

“En Europa el pasado es tan pesado y excesivo que no es seguro que podamos dar a los jóvenes un futuro, nueva esperanza. En los Balcanes, Europa no ha podido limpiar su propia pequeña mierda, ha sido EE. UU. el que ha tenido que venir otra vez. Las dos guerras mundiales han sido guerras civiles europeas: entre 1914 y 1945, 70 millones de personas fueron masacradas”

[ .. ]

“El antiamericanismo europeo es un complejo de inferioridad y una mala conciencia profunda. Con la posibilidad de la derrota en Iraq, Europa comienza a respirar mejor. Hay autocomplacencia si la cosa no funciona allá. Pero, ¿qué pasa en Europa? La mafia rusa compra Londres. Las mafias compran el arte y Europa comienza a no poder proteger sus tesoros…”.
[ .. ]

“Hoy sólo hay una gran fuerza en Europa: el dinero. Hace 20 años mis estudiantes de Oxford querían dedicarse a la política, la investigación… Hoy nuestras elites van al dinero y el dinero lo compra todo en Europa, es como una droga del olvido, no queremos pensar los problemas. Y si no encontramos otro ideal, el dinero va a sofocar la vida espiritual”.

[ .. ]

“No hay una gran ventana sobre el mañana, una utopía si quieren, sí, uno se equivoca, claro, pero si los jóvenes no quieren equivocarse, si a los 19 años, sin cinismo, con clarividencia triste, dicen que no les van a engañar de nuevo, ¿qué les queda? Ir a trabajar a la banca. No existe la oportunidad de la creación por el error. Y la enseñanza debería ser la enseñanza del error de la esperanza”.
[ .. ]

“¿Vamos a encontrar en Europa una nueva identidad que no sea contra América o Rusia?”.

[ .. ]

“¿Es posible que en Europa, donde se ha matado a los judíos, haya posibilidad de alta cultura? Viena, que ha dado a Freud, Wittgenstein o Schönberg es hoy una ciudad turística sin ningún interés intelectual. En Berkeley hay parking para premios Nobel… ¿y en Europa?”.

[ .. ]

“Para el hombre y la mujer normal, ¿qué es importante? Un retiro digno, un hospital, comida… La libertad le preocupa a una pequeña elite. ¿Vamos a encontrar un capitalismo humano, un socialismo liberal?”.
[ .. ]

“Hoy es probable que el cine, cierta televisión o el arte conceptual sean más interesantes que la literatura. Shakespeare hoy habría sido un gran cineasta. La literatura en Europa no está en buen momento. Dar el Nobel a una dama de 88 años, aunque la admire, no deja de ser inquietante”.

Anónimo dijo...

Moitas grazas polas citas, trebi.

Anónimo dijo...

Hai algo en Steiner que me gusta e outro algo que me cabrea. Alabo a s�a libertade de xuizo, a s�a orixinalidade como cr�tico e o seu magn�fico estilo literario. Pero detesto ese aire entre complacente e ol�mpico co que se move entre as ruinas anunciando o final da arte, da literatura, da palabra, de Europa... Heraldo de apocalipses, nost�lxico dunha "alta cultura" definitivamente fenecida, o seu � un pensamento tan�tico, melanc�lico e epilogal.

Anónimo dijo...

Vaia, ía dicir algo moi semellante ao que acaba de dicir o señor Morrison, aínda que seguramente non coa soltura nin coa elegancia da súa pluma.

Anónimo dijo...

ELENA HEVIA
BARCELONA
El periodico.com 23/10/2007 :
El pasado excesivo de Europa, que George Steiner ha vivido de primera mano, no ha ayudado a este hombre sabio de 78 años a confiar en el futuro. Judío nacido en París de padres vieneses, exiliado en Estados Unidos durante la segunda guerra mundial y radicado posteriormente en Cambridge, este pensador y crítico literario se mostró ayer demoledor frente a un viejo continente --objeto de gran parte de sus títulos-- al que considera más agotado que nunca.
"La única fuerza que mueve a Europa es el dinero y este jamás había olido tan mal. Hoy los jóvenes solo se preocupan por ser millonarios antes de cumplir 30 años. Si no se encuentran otros ideales, el dinero acabará con nuestra vida espiritual". Steiner, premio Príncipe de Asturias el año 2001, dio ayer su desencantado diagnóstico en su primera visita a Barcelona, poco antes de impartir una conferencia, Remembering the future, en el Saló del Tinell, que inauguró el ciclo Espais, memòria i futur organizado por el Museu d'Història de la Ciutat. La conferencia será publicada próximamente en castellano por Siruela y en catalán por Arcadia.

Inexistente izquierda
La rotundidad de las palabras del veterano profesor de literatura comparada contrastó con su cercana afabilidad. Así, armado con su pipa siempre apagada, levantó el acta de defunción de la izquierda europea con tímida sonrisa: "Lamentablemente, no existe una izquierda seria, profunda y con un programa humano". Desconfió de los nacionalismos (nada dijo del catalán, pero zanjó el gallego como "una ficción filológica") y estableció un inquietante mapa actual europeo como "un continente por el que se pasean los fantasmas", en la creencia de que muy poco se podido construir tras el holocausto. "La Viena anterior a la segunda guerra mundial, la de Freud, Kokoschka, Wittgenstein y Schönberg, era una ciudad con una enorme vida intelectual y hoy es solo un encantador enclave para turistas sin el menor interés", dijo a modo de revelador ejemplo.
"¿Qué es la humanidad? ¿Cómo convertir su significado en algo sólido?", se preguntaba el pensador mientras levantaba un poco más con su discurso el muro de su amarga desconfianza. "No hacemos nada respecto a Ruanda o a Darfur o a esos niños que mueren en China fabricando objetos que consumimos en Barcelona. Claro que hay gente que dedica su tiempo a sostener la mano de alguien que padece Alzheimer, pero es solo una minoría. En el mundo existe un Mandela, pero no hay muchos más como él. Ustedes en España saben bien el peso que ha dejado de tener la religión. Creo que llegaremos a vendernos hasta la esperanza. Y ojalá me equivoque".
Ni siquiera el gran amor de Steiner, la literatura, tiene las de ganar frente a su apocalíptica mirada. "Quisiera estar de acuerdo con Auden cuando dice que la poesía no puede sustituir a una acción. ¿Qué sobrevivirá? Probablemente el cine y ciertas formas de televisión. Creo que si Shakespeare viviera hoy en día sería cineasta".

Anónimo dijo...

Dende esta ficción filolóxica tamén pensamos e existimos, e se Steiner nos da a oportunidade da palabra sinalaríamoslles diferencias e homoxeneizacións fáciles, simples, demagóxicas no seu discurso, pero mellor agardar a que apareza a conferencia.

Anónimo dijo...

Concordo con Steiner en que hoxe é mellor o cinema que moitas literaturas xuntas. Non só é a arte do noso tempo, senón que vence a cada paso aos libros. Por un libro novo medianamente interesante, hay unha ducia de obras mestras no cinema. Por non falarmos do nivel máis ínfimo: prefiro unha mala película que unha mala novela.
Nota: a poesía é outra cousa.

Anónimo dijo...

Aínda hoxe García Gual no excepcional suplemento de onte de Babelia falaba de dous historiadores de Oxford, responsables de dúas biografías, de César e de Cicerón, que son un excelente exemplo dos egresados oxonienses. Malgré Steiner. Copio.

Los historiadores británicos suelen destacar como autores de biografías amenas y penetrantes, tanto por su atención al contexto histórico como a la psicología de los biografiados. Los egresados de Oxford o Cambridge se conocen muy a fondo todos los textos clásicos, ejercitan talento crítico para los comentarios, y, por descontado, manejan la bibliografía oportuna, a la vez que un ameno y sobrio estilo narrativo, dentro de la mejor tradición inglesa. Tanto Goldsworthy como Everitt son muy claros ejemplos de ese estilo. Estas dos biografías serán por largo tiempo libros de imprescindible referencia y de lectura apasionante para los aficionados a la historia antigua. -

Anónimo dijo...

Estando de acordo co diganóstico de Morrison, penso que sempre fai falta algún que outro "avisador del fuego", sobre todo se ten o estilo e o talento de Steiner.

(O pobre creo que se vai achantar e non publicar esa conferencia... polo que lle espera)

Anónimo dijo...

Son impresións quizais superficiais as de Steiner, pero que teñen esa necesaria dimensión de "aviso" que sinala Apicultor. Como gran cosmopolita que sempre foi, é lóxico que Steiner se sinta desazonado diante do aire de "parque temático" que ofrecen cidades como París, Viena, Praga, Londres ou a propia Barcelona. Pero tamén neses paraísos turísticos hai xente escribindo, filmando, actuando... e de pronto aparecen frutos que unha ollada superficial xulgaría imposibles. Non é indicativo de case nada o premio Nobel a Doris Lessing. E esa sensación de Steiner de que hai 20 anos (?) era todo distinto e os rapaces querían investigar ou dedicarse á política... creo que ten máis que ver co seu estado de ánimo que coa realidade. O diñeiro non é un invento de hoxe. Foi sempre unha das tres grandes forzas que moveron e moven o mundo. É certo que a crítica de Steiner ao diñeiro parece ir máis alá e pode entenderse como unha crítica á tendencia totalizadora do capitalismo, que mesmo pode acabar "vendéndonos a esperanza". Eu creo que xa leva tempo facéndoo e iso non é máis que un dato co que contar.
Eu creo que Europa está hoxe moito mellor que hai 20, 40 e xa non digamos 60 ou 70 anos. É certo que os anos 80 e 90 foron tempos de grandes avances na construción de Europa e que hoxe figuras como Kohl, González, Delors ou Mitterrand se nos presentan como xigantescas ao lado dos seus sucesores de hoxe. Pero estou seguro de que xentes como Merkel, Chirac, Prodi ou o propio presidente portugués da UE (non me sae agora o nome) serán lembrados dentro de vinte anos con similar respeto.

Anónimo dijo...

Viena pode ser parque temático, pero Londres abofé que non. De París xa non digo nada, porque me zoscan os amigos francófilos amantes do paté con mermelada (ou confiture) de figos.