"Existiría Galiza sen aldea?", de Xosé M. Sarille (ECG 13 nov.)

Ilustración: Campesiña de Ourense, de F. Díaz e M. Pujadas.

artigo completo

Hai millóns de persoas no mundo que acreditan na harmonía da aldea do pasado. Alí, nesa especie de falansterio retroactivo, o sufrimento non tería existido, a vida transcorrería feliz e ha ser o mundo moderno, cidadán, agresivo, imcomprensíbel e alleo á natureza sabia o que desfará despois, agora, esta utopía, na que moitos acreditan actualmente como modelo. Un modelo pouco diáfano, é verdade, xa que con el se mesturan reivindicacións de veloces camiños de ferro, viaxes aéreas baratas e desexos de estandarizar a vida en pisos dos centros das cidades. É dicir, un barullo que non impide pensar, nos momentos de nostalxia, en paraísos perdidos de cultura tradicional: unha sinxeleza rústica que tamén remite a unha igualdade social perdida, que evidentemente non existía.
Ocorre que estes imaxinarios, como a barquiña do amor do poeta Serguei Esenin, estrélanse facilmente contra a vida cotiá, que require, na loita diaria, doutros resortes ideolóxicos, non máis firmes, pero si máis ricos. A aldea, amiguiños, desapareceu, non existe, porque afortunadamente impídeno a tele, a rede, a escola, as salas de festa e os coches na porta da casa, que fan do aldeán un cidadán verdadeiro. E soñar con esas cousas pode estar moi ben, fíxoo con mestría Otero Pedrayo, explorouno con intelixencia Rof Carballo, pero practicar politicamente retornos para esas harmonías, aínda que só sexa retoricamente, é unha maneira moi chusca de asentar a idea de nación.