De putas e de letras, de Luís González Tosar (ECG 10-2-08) Na imaxe, a Nana, de Manet.

Nesa impresionante arquitectura literaria que é A esmorga, elevada a obra de arte por un escritor do xenio e da valía de Eduardo Blanco-Amor, aparecen personaxes da marxinalidade social que anteriormente nin existían para o sistema literario de noso. Non me refiro á tan levada e traída homosexualidade de Eladio Vilarchao, O Milhomes, falo da inclusión das prostitutas, as churrianas "de a peso e de a peseta" das casas de lenocinio de Auria. Velaí como un asunto tan novelesco, lembremos Naná de Emile Zola, as aventuras dunha puta no París do XIX, que tamén trataron Alexandre Dumas, Arthur Golden, Nagib Mahfuz e outros moitos e que reclamou a atención de grandes escritores e poetas; desde Tolstoi, quen con máis de oitenta anos dicía que non estaba disposto a deixar os burdeis, a autores que sabían moito de putería, como Fernando de Rojas, autor de La Celestina, no XVI, Cervantes, Baudelaire e unha longa lista que chega a García Márquez, Vargas Llosa, José Donoso, Bioy Casares, Onetti, Gálvez, Augusto D'Halmar, e aos galego-cubanos Carlos Montenegro e Lino Novás Calvo.
Tense dito nalgures que non hai no mundo ningún prostíbulo que xunte a tantas "mulleres da vida" coma unha boa biblioteca. Europeas, orientais, americanas do sur e do norte, africanas, todas elas grandes señoras, vilmente explotadas, que inspiraron, ao longo da historia da humanidade, novas palabras; abonda coa súa propia designación: putas, chicas fáciles, visitadoras, geishas, meretrices, mulleres da rúa, cortesanas, jineteras, rameiras, furcias, pelandruscas, fulanas, busconas... Así até encher páxinas; libros enteiros.