Rogativas pola lingua galega, X.M. Sarille (ECG 20.5.08)

Un filme italiano dos anos cincuenta ambientado no Sur, conta que a superioridade obrigou a un alcalde democristián a construír un depósito de auga e canles de distribución para regar as terras de cultivo. Por desidia e torpeza, a corporación municipal non fixo nada e cando chegaron as calores comezou unha forte seca que deixou os campos ermos. Entón o párroco e os fregueses devotos convocaron aos campesiños para saír en rogativa pola aldea, pedíndolle auga ao ceo, coidándose de non facer referencia ás solucións técnicas nin ás responsabilidades políticas, porque os párrocos á hora de facer distincións son efectivamente moi coidadosos. Os edís democristiáns non laboraban pero si que oraban, e por iso marcharon tamén na procesión detrás do saio, como se o arranxo da auga fose asunto da divindade. E así, barbeáronse para arriba unha vez máis.
Na manifestación pola lingua deste domingo abundaba a xente que desexa cambios, pero había igualmente moitos alcaldes e concelleiros nacionalistas que teñen o idioma completamente abandonado nas súas corporacións. Eles van tamén a estoutras rogativas, cunha disposición para abanicarse parecida á dos seus homólogos italianos, porque saben que os lemas e os manifestos non lles van pedir responsabilidades. O mesmo pode dicirse dos conselleiros do Bloque e do Vicepresidente da Xunta, indiferentes á decadencia lingüística.
Eu digo ademais que o galego está moi mal, peor que nunca, e no entanto non admito en absoluto que esta posición se considere apocalíptica, e menos aínda extrema, como afirmou estes días Manuel Rivas. Porque está meditada e baséase en datos obxectivos. Acaba de publicarse outra estatística, outra máis. Di que o noventa por cento dos xoves das cidades non usan nunca o galego. Nunca.
Cando se discute a calidade literaria dun país pódese intuír e adornar, mais a saúde do idioma mídese con cifras, non só con fabulacións e sensacións. E hai dúas alternativas. Unha é amosar eses datos e pedir novas políticas. A outra é ignorar as cifras, como se non pasase nada e brindar cos gobernantes. É a verdade, a áspera verdade, que dicía Danton.