Salvador de Bahía, ao lonxe, de Afonso Vázquez-Monxardín

La Región 20.5.08

Estívenlles dando un curso na Universidade Federal da Bahía e outro nunha sociedade galega alá no Salvador hai exactamente vinte anos. Leva chovido moito pero, polo seu exotismo, gardo moitas lembranzas. Moitas cousas me chamaron a atención. É unha cidade medio africana. Os olores, os sabores, as froitas, as xentes, son, maiormente, afro. Grazas ao Carlinhos Brown e a restauración do barrio do Pelourinho -onde nós entraramos acompañados e case con medo- é ben máis coñecida agora. Chamoume á atención ler que na súa historia denominaban galegos a todos os estranxeiros. Non só a galegos -case todos da zona de Ponteareas, Verducido e Terra de Montes-, españois e portugueses. A todos. Así dividian á xente en negros, mulatos, indios, brancos e galegos. (Os bosquimanos -con perdón pois os reivindicadores deles queren chamarlles ‘xentes de fala San’ e consideran insultante o de ‘bushmen’ ou ‘bosquimanos’ homes do bosque- dividen o xénero humano dunha forma máis simpática e complicada: brancos, negros, crocodilos e portugueses. Os brancos son os de Sudáfrica, afrikaneers ou ingleses; os negros, eles, falen San, bantú ou swahili; os crocodilos, parentes por depositarios da alma dos antepasados, e os por tugueses, esoutros que nin os brancos do sur, nin negros, nin cocodrilos, e que andaban por alí, por Angola e Mozambique.) Chamoume a atención en Salvador o de costas que vivía ao mar. Os vellos jangueiros de Jorge Amado non deron nunca o salto á modernización. Así, no mercado do pequeno porto de Praia da Barra os mariñeiros negros sen raíces na pesca, a todo o que caia na rede lle chamaban ‘peixe’ e por todo pedían o mesmo prezo. A lóxica era implacable: xa que todo caeu na rede, todo deu o mesmo traballo, todo custa igual. (...)

(artigo completo)