3 nov 2008


O MISTERIO DAS AUGAS

O misterio das augas (artigo completo, LR. 4-11-08)
Marcos Valcárcel
Augas salvadoras. Un home de letras escribiu no século XVI que ningunha muller debía lavarse, nin sequera nas súas partes íntimas. Disque a raíña Isabel, chamada a Católica, presumía de terse bañado só dúas veces ó longo de toda a súa vida. Eran outros tempos, con outros valores e códigos de conduta, sen dúbida. ( ...)

12 comentarios:

Anónimo dijo...

Hoxe parécenos tan sinxelo, abrir o grifo da traída e gastar vinte ou coarenta litros de auga nunha ducha...Qué fácil é chamar marraus aos nosos antergos. Pero aínda na miña infanza o "aseo diario" masculino adulto consistía en lavar a cara e mollar o peito, espido sólo de cintura pra arriba.

Eu apañéi auga a caldeiros, desde unha fonte hasta a casa ,na aldea, de neno, antes de que fixéramos un pozo de noso, no patio. Aprendín o que os expertos en marketing chaman "valor de plaza" do producto,desde ben pequeno. Nunca esqueceréi a sensación de baixarme nun caldeiro a mín mesmo, tendo conta da corda que me unía a unha roldana. Tampouco as chispas do pico metálico contra a dura roca ,a doce oscuros metros de profundidade , ver sair a auga da "vena" por primeira vez, o berro feliz do meu abó, o círculo de luz da boca do pozo alá arriba...

Hai dous tipos de persoas: os que se duchan, e os que se bañan. A cla dos dous colectivos pertenece vostede?. É pregunta obrigada en moitos test de persoalidade.

Auga, auga, tan asociada entre nós ó que non ten valor...como cando fallas xogando aos "submarinos". Pero dín que as próximas guerras faranse por a auga, tamén con submarinos...nucleares.

A auga ten comportamento anfótero, din os químicos. É acido en medio básico, e viceversa. Coma mín, "anfótero político", que me sinto de esquerdas entre xente de direitas, e de direitas entre xente de esquerdas. Vanme chamar o "anfótero". Non confundir con "anfibio" que é o que pode vivir de vez en cando fora da auga.

Dar de beber o sedento é obra de misericordia "corporal". Pero sin afogalo.

Din que a auga é transparente, pero eso en realidade depende da cantidade da que falemos. Que llo digan ós peixes das profundidades abisáis.

Cómo levas auga nun cribo?. Conxelándoa.

Cómo facer lume con auga? Conxélena, tallen unha lente có xeo,e concentren con ela os raios solares.

Si estas estreñido, debes beber auga. E si tés diarrea, tamén debes beber auga. A auga é equilibradora, nos dous sensos. Somos auga, e á auga reverteremos.

Un amigo meu decía que á hora de construir un complexo deportivo debías facer en primeior lugar unha piscina. Atraería xente ao lugar desde o primeiro momento, anque o resto estuvera en obras. E, si era de pago, podería axudar a financiar o resto da obra. A auga ten un imán especial.

Hai unha teoría que dí que a nosa especie coqueteóu coa posibilidade de volver á auga, durantes algús millós de anos, como finalmente fixeron os delfís, e que por eso perdimos o pelo no corpo. Con moito pelo non se pode nadar.

NOn sei si saben tirar unha pedra á auga do río, de xeito que salte verias veces sobre a superficie. Na aldea chamábanlle "capar o río". Non me pregunten por qué.

A auga conxela a cero graos e ferve a cen graos celsius. Non é ningunha coincidencia, forma parte da definición da orixe e do intervalo de esa escala. A auga é unha referencia de tantas ciusas!!.

A auga pode ser doce,salada ou salobre. Nunca soupen o que significaba esta última palabra hasta que buceéi baixo a ponte de Pontesampaio. Buscaba rastros, reáis ou imaxinarios, da heroica batalla dos labregos galegos contra as tropas de Napoleón.

A auga 12 non é realmente dolce. É insípida en teoría, porque está espida. Por non ter, non ten nin gas. Si sabe a gasóe, é outra cousa.

A auga sempre vai pra abaixo, canta moi ben os desnivéis. Eso ten moitas aplicaciós, ente outras a de servir de principio de funcionamento dos "nivéis" dos "masóns".

A auga non é tan "disolvente universal" como pensan algús, pero case. Outros dín que cría rás.Outros, que escaralla os camiños.
Había un refrán na miña aldea que decía que era mellor ser animal na aldea A que "cristiano" na aldea B, por culpa da moita auga nos camiños de esta última. Non digo os nomes concretos, pra non ter problemas.

Din que ao Planeta Terra habería que chamarlle en realidade "Planeta Auga".
A auga era un dos catro elementos clásicos. Un dos seus usos máis importantes é apagar a outro,o lume (salvo excepciós). Os bombeiros son "homes da auga" máis que "do lume".

"Nena de auga" era unha canción de Ana Belén. Igual rematóu por ser "fireperson", como din agora os ingleses adscritos á linguaxe "políticamente correcta".

As comacas defínense case sempre por cuncas fluviáis. A auga sabe moito de Xeografía, e empre sabe o seu camiño.No uolof, a palabra pra "auga" (dox) é moi parecida á "camiñar" (ndox). Intuo que hai unha relación "etimolóxica", pero posiblemente non o saiba nunca, de certo. En realidade, os movementos que facemos ó camiñar son "residuos" da marcha cuadrúpeda,que á sua vez se basea en movementos reptantes, que á sua vez son residuos dos movementos natatorios de cando eramos peixiños...

A auga pesada está composta por un isótopo do hidróxeno chamado deuterio. O creador de Don Pelmazo debéulle chamar "Deuterio". "Eres máis pesado que DOn Deuterio".

A ver si mañá podio segir cón este "bathstorming" (tormenta na bañeira) en torno a auga. Non me pregunten qué fago desperto a estas horas. Sólo lles diréi que non é culpa da auga, precisamente...

Anónimo dijo...

Levo lendo a Xoan da Cova durante estes anos como un pracer intelectual de primeira magnitude, pero teño que recoñecer que este discurso sobre a auga é unha obra mestra. Noraboa, amigo.

Anónimo dijo...

Item do anterior aserto de AdP.

Anónimo dijo...

Da Coba: Grazas!!!

Anónimo dijo...

Hai augas maiores e augas menores (non ten nada que ver con acordes musicáis). Ás augas menores algús chamanlle "auguiña amarela". Creo que na época de Quevedo se oía berrar "auga vai!!" tiña que poñerse rápidamente a cuberto, porque podía chover de calquera dos dous tipos.

A auga non sempre é auga, como cando se fala de "romper augas".

Si sumerxe en auga,de xeito imaxinario, calquer obxecto imaxinario feito de auga, obviamente nin flotará nin afondará. Si facemos, de xeito imaxinario, desaparecer a auga que o envolve, entonces cae. Si non caía antes, era porque a auga de arredor o mantiña estable. Á auga de arredor faría a mesma forza por ter conta del, anque non fora de auga. Estamos a un pasiño de berrar "Eureka!!!".

A densidade da auga é precisamente de un gramo por centímetro cúbico. Polo que se ve, axudóu a definir tanto o un coma o outro. A auga é a medida de todas as cousas.

As bágoas son augas tristes. As augas das montañas deben de ser alegres, pois chámanlle "cantarinas" moitas veces. A auga canta de xeitos diferentes a medida que enche o cántaro, como ensina o vello poema. A auga ten mil canciós.

A auga nace nas fontes. Unha fonte é case un ser vivo. Ao seu carón, nunca te sintes solo. Será por eso por o que os antigos percebían extrañas presencias?.

Si a auga sae quente das fontes, chámanse "burgas". En Ourense somos "burgueses da auga".

Haberá que ir comer...con viño que auga non bebo mirá...

Anónimo dijo...

Da Cova: aquí ten noticia dun libro que seguro lle ha de gustar.

El País
REPORTAJE
Y la lluvia subió a los altares
Los científicos cuentan cómo influyó el clima en el devenir histórico de Galicia

SONIA VIZOSO - Santiago - 04/11/2008

Montesquieu dividía las leyes en dos grupos según la frialdad del clima de los pueblos que las aprobaban, y Otero Pedrayo aseguraba que la lluvia, el calor y la nieve influyen en el habla de la gente. Un grupo de científicos ha querido demostrar el peso que los fenómenos meteorológicos han tenido también en el devenir histórico y en la construcción de los mitos religiosos. Su trabajo, titulado Historia da meteoroloxía e da climatoloxía de Galicia, descubre que Fernando de Xinzo no se libró de la horca en 1472 por la milagrosa intervención de la Virgen María, sino porque un chaparrón rompió la cuerda que lo atenazaba. Y que el rey Alfonso Henriques de Portugal fracasó en su intento de invadir A Limia en 1161 porque una virulenta tormenta le obligó a salir corriendo. Los hagiógrafos llamaron a aquella adversidad San Rosendo.

La religión y el clima van de la mano a lo largo de la historia. Los documentos eclesiásticos son una de las fuentes utilizadas por los autores del libro, coordinados por el catedrático Francisco Díaz-Fierros, para averiguar cómo era el clima en Galicia cuando no existían aparatos de medición ni registros. El clero describía en sus manuscritos el tiempo reinante y, en ocasiones, lo usaba en su favor. Entre los años 976 y 978, Galicia sufrió una sequía que afectó a toda la cornisa cantábrica. "Parece ser que fue como castigo al rey Bermudo por meter en la cárcel al obispo de Oviedo", señala María Luisa Losada en uno de los capítulos del libro presentado ayer en la sede compostelana del Consello da Cultura Galega.

Pero en la Edad Media el cielo también llegó a poner en peligro los intereses de la Iglesia. En el año 1102, un diluvio de varios días estuvo a punto de frustrar el traslado de las reliquias de San Fructuoso entre la localidad portuguesa de Braga y Santiago de Compostela. Con un pionero sentido de la promoción turística, el arzobispo Diego Xelmírez pretendía engordar las cifras de peregrinos que llegaban a Compostela aumentando el número de santos a venerar. El río Miño se desbordó y la comitiva, que viajaba en barca con el cuerpo, no conseguía cruzarlo. La versión milagreira de la historia asegura que la "sola presencia" del cuerpo de San Fructuoso suspendió las lluvias y una "suave brisa" impulsó la embarcación hacia la otra orilla.

Al margen de supuestas intercesiones divinas, los gallegos han sufrido los excesos climáticos desde siempre. En 1550, Allariz, Xinzo y Verín, que vivían del paso de comerciantes hacia Castilla, cayeron en desgracia porque una ola de inundaciones obligaron a los vendedores a variar su ruta. Entre 1573 y 1574, se extendió el hambre por la costa gallega. En Noia, donde los vecinos comían básicamente sardinas, el mar se volvió "estéril". Los temporales arrastraron tanta arena a la desembocadura de los ríos que los peces, al no poder alimentarse, "huyeron de las rías". En 1533, una gran tempestad de agua, vendaval y granizo hundió nueve barcos y un rayo provocó destrozos y muertes en la Catedral de Santiago. En 1685, y a falta de un cuerpo de bomberos en condiciones, los franciscanos organizaron rogativas durante tres meses para suplicarle a Dios que pusiera fin a una oleada de fuegos en el monte provocada por la pertinaz sequía. Por aquellos años, un temporal de primavera estuvo a punto de dar al traste con la boda del rey Carlos II. El barco en el que viajaba su prometida, Mariana de Neoburgo, no lograba llegar a Mugardos, por lo que la joven prometió visitar la catedral. En el templo, el botafumeiro salió disparado y cayó a sus pies. Ella sí se salvó de milagro.

La historia de la climatología aporta pruebas de otro fenómeno que algunos consideran un mito. Díaz-Fierros explica que el análisis de los anillos de los árboles y de los sedimentos, en los que persisten las huellas de la vegetación y el clima, demuestra que entre los años 1000 y 1870 el clima "no varió". En el siglo XX se ha iniciado un ascenso de la temperatura que apunta al cambio climático, añade el coordinador del libro.

Anónimo dijo...

Se se bañóu duas veces a Isabel Católica, inda se bañóu ben. Non sei quen dixera que sólo se bañara unha vez, no único río que tiña a mau, e que lle fora imposible facelo duas veces.

Anónimo dijo...

Magníficas anotacións, Sr. Da Cova.
Simplemente xenial.

Anónimo dijo...

O libro ao que se refire o Anónimo xa o compro mañá. Obrigado.

Anónimo dijo...

Se se cumplise, veríamonos privados de moita creatividade tamén.


Esquivar o perigo nocturno dos correos ebrios. Título dun artigo publicado no suplento do País de hoxe ,do new york times.

Mail goggles, el nuevo servicio de correo electrónico de Google, Gmail, trata de acabar con algo que pocos sabían que existía: los correos electrónicos nocturnos en estado de embriaguez.
El programa experimental pide a cualquier usuario que active el servicio que resuelva cinco sencillos problemas matemáticos antes de enviar correos electrónicos entre las diez de la noche y las cuatro de la mañana durante los fines de semana.
Por lo visto esa franja horaria se corresponde con el lapso de tiempos que transcurre entre la copa número uno y la copa número cuatro, cuando enviar un correo electrónico a una ex-pareja o a un compañero de trabajo puede resultar especialmente arriesgado.......Ou moi deshinibido....

Anónimo dijo...

Lin nunha revista estas curiosidades dos séculos XV-XVI:

Na Edade Media non había costumbre de bañarse. No vran, cando o mal olor corporal se facía insoportable, disipábase có abano. Esa é a verdadeira orixe dos abanos, e non o de refrescarse.
O primeiro, e moitas veces o único, baño do ano tomábase en Maio. Por eso as bodas facíanse nese mes, e no de San Xoan, no que o olor alinda se toleraba. As noivas levaban o ramo de flores pra cheirar ben. Esa é a orixe do ramo de noivas, e da consideración dese mes como o mes das noivas.
Os baños tomábanse nunha bañeira grande. O primeiro en bañarse, coa auga limpiña, era o cabeza de familia. Logo, o resto dos homes da casa, por orden de edade. Logo,as mulleres, tamén por orden de edade. Logos os rapaces e, por último os neniños pequenos. Ás veces perdíase un recén nado na auga xa moi suxa.
Os tellados das casas non tiñan fallado, e , cando chovía, baixaban os animáis e bichos que andaban e criaban nel: arañas, ratas, gatos e hasta cás. Ese é a orixe da expresión inglesa "choven cas e gatos".

Outras curiosidades do artigo, xa non relacionadas coa auga, contan que ás veces enterraban a un morto cun dedo atado a unha campaniña posta por fora da sepultura, pra que tirara por ela caso de que fora enterrado vivo e volvera en sí. É a orixe da expresión española "salvados por a campana". A orixe dos velatorios é a espera de que o morto volvera en sí, tamén, por se caera nun estado narcoléptico ao parecer producido por comer e beber en recipentes de estaño.

Anónimo dijo...

Outra máis:
Os enormes e fermosos xardís de Versalles non se fixeron pra seren contemplados senón usados. Eran os retretes nas festas promovidas por a realeza, que xuntaban a moitísima xente.